Σε κάποιους ανθρώπους που ανέρρωσαν από κορονοϊό, τα πάντα μυρίζουν απωθητικά

Η απώλεια όσφρησης είναι μια γνωστή και συχνή παρενέργεια του κορωνοϊού. Πολλοί ασθενείς αναρρώνουν και οι αισθήσεις τους επανέρχονται πλήρως. Άλλοι όμως όχι. Γι αυτούς μυρίζουν τα πράγματα διαφορετικά, αποκρουστικά. Δηλαδή όχι μόνο δεν επανέρχεται η όσφρησή τους αλλά αλλοιώνεται. Αυτό στην γλώσσα της επιστήμης ονομάζεται παροσμία και είναι κάτι πολύ ενοχλητικό, ακόμη και ανατρεπτικό της καθημερινότητας.
Τα κρεμμύδια και το κρέας μυρίζουν σάπια, ο καφές σαν βενζίνη. Ακόμα και η μυρωδιά της οδοντόκρεμας παραπέμπει σε χώμα.
Περισσότερο από έναν χρόνο μετά το ξέσπασμα της πανδημίας Covid-19, η προσοχή των γιατρών στρέφεται στην παροσμία, μια σπάνια ως τώρα διαταραχή που αλλοιώνει τις οσμές.
H παροσμία μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα που είχαν αρχικά εμφανίσει ανοσμία λόγω του κορωνοϊού –η όσφρηση επανέρχεται αλλά εντελώς αλλαγμένη.
«Ενώ η ανοσμία είναι μια πλήρης απώλεια μυρωδιάς και η υποσμία είναι μια μειωμένη αίσθηση οσμής, η παροσμία είναι μια αλλαγή της αίσθησης της όσφρησης», εξηγεί ο Seth Lieberman, MD, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα ωτορινολαρυγγολογίας στο NYU Langone.
Έρευνα που βασίστηκε σε ερωτηματολόγια και δημοσιεύτηκε πέρυσι στην επιθεώρηση Chemical Senses έδειχνε ότι η παροσμία πλήττει το 7% των ανθρώπων που έχουν αναρρώσει από Covid-19, αναφέρουν οι New York Times.
Διαφορετική μελέτη στην επιθεώρηση Rhinology έδειχνε ότι, έξι μήνες μετά τη λοίμωξη Covid-19, το 43% των ατόμων που είχαν αρχικά εμφανίσει ανοσμία παρουσίασαν τελικά παροσμία.
Σε συνέντευξή του στο Sky News, ο χειρουργός ωτορινολαρυγγολόγος, καθηγητής Nirmal Kumar, περιέγραψε τα συμπτώματα της παροσμίας ως “πολύ παράξενα και πολύ μοναδικά”. Ο δρ. Kumar ήταν ο πρώτος γιατρός που αναγνώρισε την ανοσμία ως σύμπτωμα της COVID-19.
Κατά την εξέταση ασθενών που βιώνουν ανοσμία, ο δρ. Kumar παρατήρησε ότι ανάμεσά τους ήταν και άτομα που στην πραγματικότητα είχαν παροσμία. Δυστυχώς, φαίνεται ότι οι μυρωδιές είναι σχεδόν πάντα παραμορφωμένες προς το χειρότερο, δηλαδή είναι δυσάρεστες και προκαλούν αηδία στον ασθενή. Έτσι, η παροσμία μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής και την ψυχική κατάσταση του ασθενούς.
«Ο κοροναϊός επηρεάζει συχνά τα νεύρα στο κεφάλι και συγκεκριμένα το νεύρο που ελέγχει την αίσθηση της όσφρησης», δήλωσε ο δρ. Kumar. «Αλλά πιθανώς επηρεάζει και άλλα νεύρα, όπως τους νευροδιαβιβαστές, δηλαδή τους μηχανισμούς που στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλο. Μερικοί ασθενείς COVID-19 αναφέρουν ψευδαισθήσεις, διαταραχές του ύπνου και αλλοιώσεις στην ακοή. Δεν γνωρίζουμε τους ακριβείς μηχανισμούς πίσω από αυτά, αλλά βρίσκουμε τρόπους να τεστάρουμε και να βοηθήσουμε τους ασθενείς να ανακάμψουν», κατέληξε.
Σε πολλές περιπτώσεις, η διαταραχή δεν υποχωρεί εύκολα. Πέντε ασθενείς που εμφάνισαν παροσμία την περασμένη άνοιξη και στις αρχές του καλοκαιριού δηλώνουν στους NY Times ότι η όσφρησή τους ακόμα δεν έχει επανέλθει στο κανονικό.
Μαρτυρίες παροσμίας
Η Μπρουτ Βιέγκατ, 25 ετών, αρχικά έχασε την όσφρησή της από κοροναϊό. Μήνες αργότερα η όσφησή της επανήλθε, δεν ήταν όμως η ίδια.
Για πολύ καιρό δεν μπορούσε να ανεχτεί τη μυρωδιά των κρεμμυδιών, του σκόρδου και του κρέατος, ενώ ακόμα και το μπρόκολο έμοιαζε να αναδίδει μια χημική οσμή.
Έκτοτε η όσφρησή της έχει εν μέρει επανέλθει, αν και ακόμα υπάρχουν τρόφιμα που δεν μπορεί ανεχτεί. «Η γεύση πολλών φρούτων μοιάζει τώρα περισσότερο με φρούτα αντί για σαπούνι» λέει στην εφημερίδα.
Η ανησυχία της είναι ότι σε περίπτωση φωτιάς ή διαρροής φυσικού αερίου δεν θα μπορέσει να το αντιληφθεί. Αυτό εξάλλου συνέβη τον Ιανουάριο σε μια οικογένεια στο Τέξας, η οποία άργησε να αντιληφθεί ότι το σπίτι τους είχε πάρει φωτιά. Όλοι είχαν χάσει την όσφρησή τους λόγω Covid-19 και μόλις που πρόλαβαν να εκκενώσουν το φλεγόμενο κτήριο.
Η Μόνικα Φράνκλιν, 21 ετών, αρχικά είχε κι αυτή εμφανίσει ανοσμία, δύο μήνες αργότερα όμως η διαταραχή εξελίχθηκε σε παροσμία και φαντοσμία, μια παραπλήσια διαταραχή στην οποία οι πάσχοντες μυρίζουν ανύπαρκτες οσμές. Ακόμα κι όταν βρίσκεται μόνη στο σπίτι, τα πάντα μυρίζουν καπνό τσιγάρου.
Για την Τζάνετ Μαπλ, 54 ετών, ο καφές, το φυστικοβούτυρο και τα κόπρανα μυρίζουν σαν καμένο λάστιχο ή αναδίδουν μια εμετική γλυκύτητα. «Κυριολεκτικά κρατάω την αναπνοή μου όταν βάζω σαμπουάν στα μαλλιά, και το πλύσιμο των ρούχων είναι απαίσια εμπειρία. Ακόμα και το φρεσκοκομμένο χορτάρι μυρίζει φρικτά» λέει.
Παραμένει ασαφής η σύνδεση
Σχετικά λίγες μελέτες είχαν δημοσιευτεί για την παροσμία πριν από το ξέσπασμα της πανδημίας. Σύμφωνα με την Ζάρα Πατέλ του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, η διαταραχή μπορεί να προκληθεί από 100 και πλέον παράγοντες, όπως ιώσεις, ιγμορίτιδες, τραύματα στο κεφάλι, Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ.
Παραμένει ακόμα ασαφές πώς η Covid-19 μπορεί να προκαλέσει παροσμία, όπως φαίνεται όμως ο κοροναϊός προκαλεί βλάβες στα υποστηρικτικά κύτταρα του οσφρητικού επιθηλίου της μύτης. Το επιθήλιο επανέρχεται, στέλνει όμως εσφαλμένα ηλεκτρικά σήματα στον εγκέφαλο.
«Η αποκατάσταση της αίσθησης της όσφρησης φαίνεται να εξαρτάται σε κάποιο βαθμό από την αναγέννηση των νεύρων», λέει ο Δρ Bailey, ιατρικός διευθυντής πρόληψης λοιμώξεων στο νοσοκομείο Providence Mission και στο νοσοκομείο Providence St. Joseph στην κομητεία Orange της Καλιφόρνια. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να γίνουν λίγα πράγματα για να επιταχυνθεί η διαδικασία.
Περισσότερα στοιχεία αναμένονται στο μέλλον από μελέτη που υλοποιεί η δρ Πατέλ του Στάνφορντ.
Αναζητούν βοήθεια
Στο μεταξύ, χιλιάδες ασθενείς στρέφονται σε ομάδες υποστήριξης. Η πιο γνωστή ομάδα είναι η μη κερδοσκοπική οργάνωση AbScent στη Βρετανία.
Πριν από την εμφάνιση του κοροναϊού, είχε 1.500 ακολούθους στο Facebook.
Σήμερα έχει πάνω από 50.000.