Ο «Δρόμος» που κυκλοφόρησε το 1969 είναι ο πιο εμπορικός δίσκος στην Ελλάδα, με πάνω από 2.000.000 πωλήσεις
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΚΟΥΣΤΑ
Συχνά έχω αναφερθεί στον Λευτέρη Παπαδόπουλο. Ο λόγος είναι πως πράγματι η δική μου γενιά μεγάλωσε, διασκέδασε, μελαγχόλησε, ερωτεύτηκε, χόρεψε και ίσως και κάποια φορά να μέθυσε με κάποιο τραγούδι του…. Έγραψε άλλωστε τόσα πολλά, που το καθένα ήταν και μια μικρή ιστορία με αρχή μέση και τέλος. Άλλα με συναίσθημα ή πόνο, άλλα με νοσταλγία η ξενιτεμό, άλλα με εξορίες ή γλέντια και άλλα απόλυτα ερωτικά, σε κάθε περίπτωση όμως όλα αγαπημένα και χιλιοτραγουδισμένα. Στα περισσότερα περιέγραψε προσωπικά του βιώματα, ιστορίες από τα παιδικά του χρόνια ή την γειτονιά του, στην οδό Φωκαίας, στην περιοχή της πλατείας Κυριακού ή Βικτωρίας όπως ονομάζεται σήμερα.
«Οδός Αριστοτέλους»
Κι έτσι… το 1974 παρουσιάστηκε ένα τραγούδι που μας συγκίνησε, μας άγγιξε και το τραγουδήσαμε πολλές φορές σε κάποια μπουάτ της Πλάκας.
Με την υπέροχη μελωδία του Γιάννη Σπανού και την αισθαντική φωνή της Αλεξίου, το τραγούδι «Οδός Αριστοτέλους» μας προσέφερε απλόχερα εικόνες πανέμορφες, ίδιες εικόνες που η δική μου γενιά έζησε κάποια Σάββατα σε μισοσκότεινες πλατείες σε γειτονιές της Αθήνας η στις γνωστές πλατείες της Πάτρας.
«Σάββατο κι απόβραδο και ασετυλίνη
στην Αριστοτέλους που γυρνάς…..»
Τα Σάββατα από μόνα τους σηματοδοτούν μια μελαγχολία, πόσο μάλλον στα τέλη της δεκαετίας του ’40, σε μια συνοικία με μεγάλες αντιθέσεις, με πλουσιόσπιτα αλλά και στενούς δρόμους με φτωχές αυλές και μοναδική διασκέδαση πασατέμπο και ηλιόσπορους από το καροτσάκι με την ασετυλίνη.
«…έβγαζα από τις τσέπες μου φλούδες μανταρίνι
σου ‘ριχνα στα μάτια να πονάς».
Κι όμως… σαν παιχνίδι κι εμείς το κάναμε σαν πείραγμα και βάζει το τσούξιμο αυτό με αριστοτεχνικό τρόπο στα χείλη μας. Μια υπέροχη εικόνα των παιδικών μας χρόνων που τα παιχνίδια ήταν λιγοστά και περίσσευε η χαρά, η προσδοκία και η ελπίδα για το καινούργιο που γεννιόταν.
Μα ποια ήταν η Αργυρώ;
«Παίζαν οι μικρότεροι κλέφτες κι αστυνόμους
κι ήταν αρχηγός η Αργυρώ»…
Μα ποια ήταν η Αργυρώ; Ήταν ένα κορίτσι των παιδικών χρόνων του Λευτέρη Παπαδόπουλου, όπως γράφει στο βιβλίο του με τίτλο «Οι παλιοί συμμαθητές». «Μαζί μας στο παιχνίδι ήταν κι ένα αγοροκόριτσο. Η Αργυρώ, έκανε παρέα μόνο με αγόρια, γυρνούσε ξυπόλητη, όπως όλοι μας, κατουρούσε όρθια, έπαιζε βόλους, άλλα και ξύλο, έβριζε, φορούσε και αυτή κοντό παντελόνι. Πατέρα δεν είχε. Εκεί γύρω στο ’42, η εννιάχρονη τότε Αργυρώ, εξαφανίστηκε από την γειτονιά. Μια μέρα την είδα έξω από το μουσείο, να γυαλίζει παπούτσια, μ’ ένα κασελάκι. Αργότερα έμαθα πως είχε χτυπηθεί από ένα γερμανικό φορτηγό και είχε πάει στο νοσοκομείο με σπασμένα πόδια, χέρια και παΐδια. Στην απελευθέρωση την είδα ξανά, γερή, όμορφη, με ποδιά και σχολική τσάντα στο χέρι… είχε παρατήσει το κασελάκι και πήγαινε σχολείο. Από το ’45 και ύστερα δεν την ξανάδα.…
«και φωτιές ανάβανε στους απάνω δρόμους τ’ Άη Γιάννη θα ‘τανε θαρρώ».
Οι φωτιές στα σταυροδρόμια και οι φαντάροι
Στην Αθήνα συνάντησα το έθιμο αυτό, καθώς την ημέρα αυτή άναβαν στα σταυροδρόμια μεγάλες φωτιές με όσα ξύλα έβρισκαν στους δρόμους και τα χωράφια. Έφερναν οι νοικοκυρές τα ξερά στεφάνια της πρωτομαγιάς που είχαν κρεμασμένα στα μπαλκόνια τους και τα έβαζαν πάνω στο σωρό. Κι όταν η φωτιά μεγάλωνε άρχιζαν οι θαρρετοί νέοι και νέες να πηδάνε πάνω από την φωτιά. «Βγάζανε τα δίκοχα οι παλιοί φαντάροι γέμιζ’ η πλατεία από παιδιά»
Οι φαντάροι όταν είχαν έξοδο με τις φρεσκοσιδερωμένες στολές, καθώς έβαζαν τα παντελόνια κάτω από το στρώμα για να αποκτούν και τσάκιση και φρεσκογυαλισμένα άρβυλα δεν έβγαζαν τα δίκοχα στην έξοδο, καθώς απαγορευόταν αυτό και το ήλεγχε το μικτό της ΕΣΑ που έκανε περιοδείες και εφόδους. Οι παλιοί φαντάροι όμως, ήταν «ξεψάρωτοι» όπως λέγαμε και σαν απόδειξη αυτού έβγαζαν τα δίκοχα και τα έβαζαν κάτω από την επωμίδα… και βέβαια τα Σάββατα, όπως και στην Πάτρα, οι πλατείες γέμιζαν από παιδιά που έπαιζαν με φασαρία πολύ, καθώς οι γονείς τους στις πάνινες καρέκλες απολάμβαναν το ουζάκι τους η την μπύρα τους με μεζέ πατατούλες και μουστάρδα…. Και βέβαια οι υπόλοιποι στα παγκάκια με πασατέμπο και στραγάλια.
…«κι ήταν ένα πράσινο
πράσινο φεγγάρι
να σου μαχαιρώνει την καρδιά»
Σάββατο βράδυ, μισοσκότεινη πλατεία, παιδιά να παίζουν κλέφτες κι αστυνόμους με φωνές, ένα άγαλμα αδιάφορο και στο βάθος το καροτσάκι με το φως της ασετυλίνης, το μεροκάματο βγαίνει με δυσκολία, φαντάροι δίχως αύριο, ανασφάλεια και γλυκόπικρη προσμονή, στην καρδιά της Αθήνας που προσπαθεί να βρεί το βηματισμό της. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά παρά το φεγγάρι να είναι πράσινο, μελαγχολικό και…. «Να σου μαχαιρώνει την καρδιά».
Στον δίσκο αυτό, έβαλε πολλές εικόνες από την γειτονιά του, η πιο χαρακτηριστική όμως είναι το τσέρκι που κύλαγε στο οδό Φυλής, οι σπασμένες τζαμαρίες, η μυγδαλιά με τις διχάλες, το σημάδι στους γλόμπους και τα πουλιά, το πατίνι με τα ρουλέμαν και την φασαρία……
Εικόνες που όλοι έχουμε ζήσει, εκείνη την εποχή που οι κοινωνία προσπαθούσε να επουλώσει τις πληγές των πολέμων και να χαράξει ένα ελπιδοφόρο μέλλον, με όλες τις αδυναμίες μας…. Και τα παιχνίδια ήταν λιγοστά όπως αυτά που περιγράφει.
Ο «Δρόμος»
Ο δίσκος αυτός σημείωσε μεγάλη επιτυχία, αλλά αυτός που θεωρήθηκε ο πιο εμπορικός δίσκος όλων των εποχών με πάνω από 2.000.000 πωλήσεις, των ιδίων δημιουργών ήταν «Ο Δρόμος». Ο δίσκος αυτός περιλαμβάνει, ένα κατά την γνώμη μου από τα πιο αισθαντικά τραγούδια του Λευτέρη Παπαδόπουλου, με την ερμηνεία του Γιάννη Πουλόπουλου….
«Μέθυσε απόψε το κορίτσι μου
και το χειλάκι του που καίει
κομμένα λόγια γιασεμάκια μου
παραπονιάρικα μου λέει
Μέθυσε απόψε το κορίτσι μου
και γλυκογέρνει μου στον ώμο
βασιλεμένα τα ματάκια του
σαν λυχναράκια μες στο δρόμο
Μέθυσε απόψε το κορίτσι μου
κι έχει νυχτώσει και μου τρέμει
μα είναι ορθάνοιχτη η καρδούλα μου
να βρει απάγκιο κι απανέμι».
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
