ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τον Ιούλιο του 1944, η πλάστιγγα του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, έχει γείρει υπέρ των Συμμάχων. Ήδη από τις 6 Ιουνίου στα Συμμαχικά Στρατεύματα έχουν κάνει την απόβαση στη Νορμανδία και πλησιάζουν προς το Βερολίνο, ενώ στις 20 Ιουλίου γίνεται η απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ στο καταφύγιο του στην Πολωνία βάσει του περίφημου σχεδίου «Βαλκυρία», που εκπόνησαν και υλοποίησαν Ναζί αξιωματικοί. Βέβαια, ο Χίτλερ θα γλιτώσει από την επίθεση με ελαφρά τραύματα, ωστόσο το μήνυμα ήταν σαφές στην παγκόσμια κοινή γνώμη.
Στο μεταξύ, η Πάτρα βρίσκεται υπό γερμανική κατοχή, ενώ η κυβέρνηση Ράλλη έχει προχωρήσει στην ίδρυση των ταγμάτων ασφαλείας στην Πελοπόννησο, ένα από τα οποία έδρευε στην Πάτρα. Ο Άρης Βελουχιώτης βρίσκεται και αυτός στην Πελοπόννησο, ως επικεφαλής του ΕΛΑΣ, και προετοιμάζει το έδαφος για την απελευθέρωση και για τις συγκρούσεις που θα ακολουθήσουν, μετά τον Σεπτέμβριο του 1944, όταν άρχισαν να αποχωρούν οι Γερμανοί, μεταξύ του ΕΛΑΣ και των Γερμανών και των Ταγμάτων Ασφαλείας.
Την ίδια ώρα οι Πατρινοί, αλλά και οι κάτοικοι χωριών της υπαίθρου της Αχαΐας οι οποίοι έχουν βρει καταφύγιο στην πόλη μετά τις επιθέσεις που δέχθηκαν από τα κατοχικά στρατεύματα, βρίσκονται καθημερινά αντιμέτωποι με τον εφιάλτη της πείνας. Μιας πείνας η οποία εντάθηκε μετά την απόφαση των κατοχικών δυνάμεων να κηρύξουν την Πελοπόννησο σε κατάσταση πολιορκίας για να αντιμετωπίσουν τις επιθέσεις των ανταρτών του ΕΛΑΣ και η οποία είχε ως αποτέλεσμα τον αποκλεισμό της περιοχής και κατά συνέπεια την απαγόρευση του όποιου εμπορίου, αλλά και την απαγόρευση λειτουργίας των υπαίθριων αγορών από όπου οι Πατρινοί προμηθεύονταν τα λιγοστά και πανάκριβα λόγω πληθωρισμού οπωροκηπευτικά.
Σε αυτό το σκηνικό, οι κατακτητές και οι ντόπιοι συνεργάτες τους, συνεχίζουν τον πόλεμο της προπαγάνδας κατά του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ και για να κατορθώσουν τον σκοπό τους, χρησιμοποιούν τις εφημερίδες της εποχής με αυστηρότατη λογοκρισία. Μάλιστα, στον «Νεολόγο» των Πατρών έχει εγκατασταθεί συγκεκριμένος Έλληνας, ο οποίος ασκεί με επιμέλεια το έργο της λογοκρισίας, ο οποίος αργότερα, στην απελευθέρωση, θα καταδικαστεί για την αντεθνική του στάση.
Το συλλαλητήριο
Στο πλαίσιο αυτό, το Σάββατο 29 Ιουλίου 1944 ο «Νεολόγος» των Πατρών δημοσιεύει στην πρώτη του σελίδα προκήρυξη προς τον πατραϊκό λαό, μέσω της οποίας καλούνται οι Πατρινοί σε παλλαϊκή συγκέντρωση την Δευτέρα 31 Ιουλίου και ώρα 5:30 στην πλατεία Γεωργίου, με σκοπό να διαδηλώσουν την αγανάκτησή τους στη δράση του ΕΑΜ, της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ. Η προκήρυξη που φυσικά, είναι γραμμένη από δοσίλογους που έχουν σκοπό να παρουσιάσουν το άσπρο – μαύρο και να δαιμονοποιήσουν τους αντάρτες.
Ιδού τι έγραφε το κάλεσμα: «Καθημερινώς σφαγιάζονται κατά τον αγριώτερον τρόπον αθώοι Έλληνες και η ζωή όλων μας ευρίσκεται υπό άμεσον σοβαρώτατην απειλήν. Ο ελληνικός λαός ο οποίος με ψυχικήν ευρωστίαν απαράμιλλον και εις τα πεδία των μαχών και κατά την επικίνδυνον επισιτιστικήν κρίσιν την οποίαν διερχόμεθα, κατώρθωσε να διατηρήση τας δυνάμεις του και την πίστην του εις το μέλλον της Ελληνικής φυλής, διέρχεται από μηνών δοκιμασίαν άνευ προηγουμένου εις την ελληνικήν ιστορίαν. Είναι γνωστόν ποιοι είναι υπεύθυνοι της Ελληνικής αυτής τραγωδίας. Άνθρωποι καπηλευθέντες επί καιρόν τα εθνικά ιδεώδη, ήδη δε αποβάλοντες τα προσχήματα, εκήρυξαν αμείλικτον πόλεμον καθ’ όλων τον τιμίων Ελλήνων. Κατ’ αυτών των σκοτεινών ανθρώπων που αποτελούν το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος και τα εξαρτήματα του ΕΑΜ, ΕΠΟΝ, ΕΛΑΣ, καλούμεν αυθόρμητως τον πατραϊκόν λαό εις σύσσωμον παλλαϊκήν συγκέντρωσι, ήτις θα λάβει χώραν την προσεχή Δευτέρα 31 λήγοντος εις στην πλατείαν Γεωργίου Α’ και ώραν 3 1)2 δια να διαδηλώση την αγανάκτησιν του κατά των εγκαινιασθεισών μεθόδων της φυλής μας».
Την Τρίτη 1η Αυγούστου 1944 ο υπό καθεστώς αυστηρής λογοκριασίας «Νεολόγος» των Πατρών κυκλοφορεί με κεντρικό θέμα το συλλαλητήριο και τίτλο: «Σύσσωμος ο πατραϊκός λαός είς ογκώδες συλλαλητήριον διεδήλωσεν με πανηγυρικόν τρόπον τα αντικομμουνιστικά του αισθήματα». Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας διαβάζουμε μεταξύ άλλων και τα εξής: «Ο λαός των Πατρών, προσελθών σύσσωμος εις το ογκώδες αντικομμουνιστικόν συλλαλητήριον, το οποίο συνεκροτήθη το απόγευμα χθες εις την πλατείαν Γεωργίου Α’, διατράνωσε, δια μιαν ακόμη φοράν την θερμήν πίστιν του προς τα γνήσια εθνικά ιδεώδη και τας υγιείς πατριωτικάς αρχάς, αι όποια τον διαπνέουν. Αι ζωηραί εκδηλώσεις του πλήθους και η εν γένει ατμόσφαιρα, ήτις εκράτησεν αδιάπτωτος καθ’ όλην τη διάρκεια της μεγάλης αυτής συγκεντρώσεως, αποτελούν την πειστικότεραν απόδειξιν της γενικής αγανακτήσεως και αποδοκιμασίας κατά της ανθρωποκτόνου δράσεως του κομμουνισμού και των εγκληματικών μεθόδων του».
Οι συμμετέχοντες
Βέβαια, αν ρίξει κανείς μια ματιά στους συμμετέχοντες του συλλαλητηρίου, θα καταλάβει ότι σε αυτό δεν συμμετείχαν παρά μόνο όσοι ήσαν υποχρεωμένοι, μιας και η συντριπτική τους πλειοψηφία είναι υπάλληλοι εργαζόμενοι στο Δημόσιο. Όπως διαβάζουμε στο ίδιο ρεπορτάζ στο συλλαλητήριο πήραν μέρος: «Ολόκληρος η δυνάμις του Εργατοϋπαλληλικού κέντρου με επί κεφαλής τας διοικήσεις, αι οργανώσεις των επαγγελματιών, οι δημόσιοι και δημοτικοί υπάλληλοι υπό τους διευθυντάς και τους προϊσταμένους των διαφόρων υπηρεσιών, οι υπάλληλοι των νομικών προσώπων, οι σύνδεσμοι Αναπήρων και Θυμάτων πολέμου υπό τας διοίκησεις των, ως και πολυπληθείς αν οι αντιπρόσωποι όλων των κοινωνικών τάξεων».
Όσο και από τους ομιλητές της συγκέντρωσης όπως διαβάζουμε ήταν ο πρόεδρος του εργατοϋπαλληλικού κέντρου, ο πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου, ο πρόεδρος της επαγγελματοβιοτεχνικής Ομοσπονδίας και εκπρόσωπος των εμπόρων.
Η συγκέντρωση ολοκληρώθηκε με την ανάγνωση ψηφίσματος το οποίο στάλθηκε στην κυβέρνηση Ράλλη. Στο ψήφισμα οι συγκεντρωθέντες αποδοκιμάζου «τας άτιμους των ανταρτοκομμουνιστών» και δηλώνουν την απόλυτη εμπιστοσύνη τους «προς τα σώματα ασφαλείας (τάγματα Ευζώνων, αστυνομίαν και χωροφυλακήν)».
