Οι Καρναβαλιστές ξεσηκώθηκαν και κάνουν λόγο για «φωτογραφική» ανάθεση από το Δήμο Πατρέων, σε πολιτιστικό φορέα που ελέγχεται από το ΚΚΕ.
ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ Π.ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
antrekoll@hotmail.com
Έκανε εντύπωση σε πολλούς και ήταν ένα θέμα που προκάλεσε αντιδράσεις τόσο στα μέλη του καρναβαλικού συνεργείου, όσο και στους καρναβαλιστές. Ο λόγος για τον πανελλήνιο διαγωνισμό καρναβαλικών μακετών για τα καρναβαλικά άρματα του Πατρινού Καρναβαλιού 2023.
Ανεξάρτητα αν η συζήτηση του θέματος ματαιώθηκε (η συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του καρναβαλικού οργανισμού ήταν να γίνει αρχικά την περασμένη Δευτέρα και πήρε αναβολή) και από το αν οι διαδικασίες για τον διαγωνισμό προχωρήσουν, αρκετοί απόρησαν:
Η δημοτική αρχή της Πάτρας που προασπίζεται με σθένος κάθε φορά την αξία του δημοσίου τομέα και των εργαζομένων του δήμου, αποφεύγοντας όσο το δυνατόν τους διαγωνισμούς και τις αναδοχές σε ιδιωτικές εταιρείες, κτίζοντας με σταθερά βήματα μια ανεξαρτησία και αυτονομία του φορέα σε όλα τα ζητήματα δημοσίων έργων (όπως για παράδειγμα την αντικατάσταση του δημοτικού φωτισμού με φώτα τύπου led που έχει αναλάβει η υπηρεσία ηλεκτροφωτισμού του δήμου, χωρίς διαγωνισμό και ανάδοχο), να προχωρά για ένα τέτοιο ευαίσθητο ζήτημα για την πόλη πάνω στο οποίο έχει την δική της παράδοση, σε έναν πανελλήνιο διαγωνισμό;
Η αρχική εικασία
Αρκετοί είκασαν, λαμβάνοντας υπόψη τους ότι οι δύο τεχνίτες του καρναβαλικού συνεργείου που φτιάχνουν μακέτες (Λιβάνης και Τζουμάκας) είχαν παραδώσει τις δικές τους προτάσεις για το Πατρινό Καρναβάλι του 2023 από τις 10 Μαρτίου, ότι δεν άρεσαν και τόσο στους αρμοδίους του Καρναβαλικού Οργανισμού και στο προεδρείο του.Ότι οι μακέτες δεν ήταν καλές ή τουλάχιστον τόσο καλές για να ανταποκριθούν στις προσδοκίες και στο βεληνεκές που έχει μία τόσο μεγάλη διοργάνωση όπως το Πατρινό Καρναβάλι του 2023, όπου μετά από τρία σχεδόν καρναβάλια θα έχει – εκτός απρόοπτου – παρελάσεις, άρα και καρναβαλικά άρματα του δήμου.Άλλωστε, σύμφωνα με πληροφορίες του «Ν», το διάστημα που μεσολάβησε από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα τα μέλη του καρναβαλικού συνεργείου προσπάθησαν να πιέσουν τους αρμοδίους για το ζήτημα των μακετών, έτσι ώστε να προχωρήσουν τις εργασίες για τα άρματα και να βρίσκονται σε ετοιμότητα.Απάντηση όμως δεν έλαβαν, ούτε πήραν το πράσινο φως, χωρίς κανείς να τους ενημερώσει την ίδια στιγμή για τα σχέδια που υπήρχαν για τον πανελλήνιο διαγωνισμό.
«Πίσω από όλα το κόμμα»
Σύμφωνα με καρναβαλιστές και κύκλους που γνωρίζουν καλά τα ζητήματα των προετοιμασιών για το καρναβάλι η πρόταση για την διεξαγωγή ενός πανελλήνιου διαγωνισμού, είχε άλλους στόχους (δεν ξέρουμε ακόμα αν θα γίνει) που σχετίζονταν άμεσα με το κόμμα στο οποίο ως γνωστόν είναι ιδεολογικά και πολιτικά προσηλωμένη η δημοτική αρχή.Τι λένε οι καρναβαλιστές και οι κύκλοι αυτοί; Ο πανελλήνιος αυτός διαγωνισμός θα ήταν επί της ουσίας «φωτογραφικός» και θα απευθυνόταν σε συγκεκριμένο πολιτιστικό φορέα που δεν έχει καμία σχέση με την Πάτρα όμως ελέγχεται και προέρχεται καθαρά από το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος (ΚΚΕ).Ο φορέας αυτός δεν είναι άλλος από το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών που για όσους γνωρίζουν τα πολιτιστικά τεκταινόμενα της επικράτειας έχει στενές σχέσεις με το ΚΚΕ.
Το Διεθνές Συμπόσιο
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους, ο φορέας αυτός «κρύβεται» και πίσω από το Διεθνές Συμπόσιο Γλυπτικής που διεξαγόταν αυτές τις μέρες στην Ιχθυόσκαλα της Πάτρας αφού ο μεγαλύτερος αριθμός των καλλιτεχνών που ήρθαν στην αχαϊκή πρωτεύουσα για να πάρουν μέρος στο συμπόσιο και να φτιάξουν ένα έργο με θέμα τους πρόσφυγες και την Μικρασιατική Καταστροφή, προέρχονται από το Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών.Τα χρηματικά ποσά που κόπηκαν για το διεθνές αυτό συμπόσιο και που δόθηκαν είναι ένα άλλο ζήτημα.
Δουλειά σε ημετέρους
Η ουσία είναι ότι ο πανελλήνιος διαγωνισμός μακετών που αρχικά έδωσε την εντύπωση σε πολλούς, μιας κατεύθυνσης εξωστρέφειας του θεσμού ή ένα άνοιγμα της πόλης προς άλλους καλλιτέχνες πέρα από αυτούς του καρναβαλικού συνεργείου και σε κάποιους άλλους φάνηκε, ως ένα ξεπούλημα της καρναβαλικής τέχνης την αυθεντικότητα της οποίας μόνο η Πάτρα μπορεί να έχει (αν και αυτό χωράει συζήτηση), δεν θα ήταν τίποτα από τα παραπάνω.Μόνο μία ακόμα δουλειά που θα δινόταν σε ημετέρους του κόμματος, σύμφωνα πάντα με τους καρναβαλιστές και τους ίδιους καρναβαλικούς κύκλους. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που οι Πατρινοί τεχνίτες που εργάζονται στον ιδιωτικό τομέα και που έχουν μια αξιοσημείωτη διαδρομή στον τομέα των καρναβαλικών κατασκευών ή και γενικότερα των εικαστικών κατασκευών, δεν σκόπευαν εξ αρχής να πάρουν μέρος στον διαγωνισμό.
Η ιδέα του διαγωνισμού
Η ιδέα πάντως για έναν πανελλήνιο διαγωνισμό για μακέτες καρναβαλικών αρμάτων – ανεξάρτητα από τον φερόμενο στόχο της δημοτικής αρχής – δεν ήταν από μόνη της κακή και απορριπτέα.
Στα πηγαδάκια και στα παρασκήνιο των καρναβαλικών τεκταινομένων, έχει συζητηθεί κατά κόρον τόσο το μέλλον του καρναβαλικού συνεργείου ως φορέα και ενός πολιτιστικού κυττάρου της πόλης που θα μπορούσε να δώσει πολλά, όσο και η έλλειψη έμπνευσης, πρωτοτυπίας και ποιότητας στις δημιουργίες του τα τελευταία έτη.
Το κενό Βρυώνη
Η αλήθεια είναι ότι το κενό του Πέτρου Βρυώνη που πλέον έχει συνταξιοδοτηθεί και έχει αποσυρθεί είναι μεγάλο, όπως και η απουσία ενός δημιουργού ο οποίος θα μπορούσε να τον αντικαταστήσει επάξια, με αντίστοιχα έργα, έχοντας μάθει την τέχνη της κατασκευής αρμάτων μέσα από τον ίδιο τον βετεράνο πλέον καλλιτέχνη.Άλλωστε και ο ίδιος ο Βρυώνης, ας μην ξεχνάμε ότι όσο ταλέντο και αν είχε, υπήρξε και αυτός κάποτε μαθητής και έμαθε την τέχνη από τους δικούς του δασκάλους (όπως ο Γιάνννης Βούλτσης) που υπήρχαν τότε στο καρναβαλικό συνεργείο.
Κλίμα εσωστρέφειας
Στο τωρινό καρναβαλικό συνεργείο υπάρχει διάθεση, υπάρχει φιλότιμο όμως από ότι φαίνεται δεν υπάρχουν δάσκαλοι, όπως δεν υπάρχουν και μαθητές. Είναι επίσης αλήθεια ότι το όλο κλίμα του καρναβαλικού συνεργείου χαρακτηριζόταν διαχρονικά από μία ιδιότυπη εσωστρέφεια, ακόμα και μεταξύ των μελών του, στον βαθμό που ο ένας τεχνίτης κρατούσε κρυφά τα μυστικά της δουλειάς του από τον άλλο.Μια ατμόσφαιρα μυστικότητας και εχεμύθειας που είχε καλλιεργηθεί από τους παλιούς τεχνίτες και κυρίως από την ψυχή του καρναβαλικού συνεργείου, τον Πέτρο Βρώνη που καλώς ή κακώς αποτέλεσε την ηγετική του μορφή για πάνω από δύο εικοσαετίες. Ένα κλίμα που ασφαλώς λειτουργούσε ανασταλτικά στην παραγωγή και στο εργοστασιακό πνεύμα που θα έπρεπε να έχει το καρναβαλικό συνεργείο για το καρναβάλι και την πόλη.
Μια σχολή, άλλη πνοή
Κι ερχόμαστε στο επόμενο προκείμενο. Στην απουσία μιας οργανωμένης καρναβαλικής σχολής που θα έβγαζε τεχνίτες δημιουργούς και θα έδινε μία άλλη πνοή στην καρναβαλική – εικαστική παραγωγή της Πάτρας, δίνοντας την δυνατότητα να είναι μια πραγματική πρωτεύουσα του καρναβαλιού όλο τον χρόνο – και όχι μόνο την καρναβαλική περίοδο – εκτοξεύοντας την αισθητική της και βάζοντας ταυτόχρονα τις βάσεις για εξαγωγική δραστηριότητα σε άλλες πόλεις των έργων και των δημιουργιών της.Μια τέτοια σχολή ποτέ δεν υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια στην Πάτρα. Μόνο ένα τμήμα στο δημόσιο ΙΕΚ είχε δημιουργηθεί για λίγο και πριν από αρκετά χρόνια (πάνω από εικοσαετία) το οποίο για τους ίδιους σχεδόν λόγους με όλα τα παραπάνω που επικρατούσαν στο καρναβαλικό συνεργείο, δεν ευδοκίμησε.
Τα καρναβαλικά εργαστήρια
Ακόμα και το πρόγραμμα Spark που χρηματοδότησε την ανασκευή των Παλαιών Σφαγείων και την δημιουργία ενός Καρναβαλικού Μουσείου (που ακόμα βέβαια δεν έχουμε δει), στο πλαίσιο της ανάδειξης Δημιουργικής Πολιτιστικής Βιομηχανίας, προέβλεπε την δημιουργία καρναβαλικών εργαστηρίων και όχι σχολής.Τα καρναβαλικά εργαστήρια λειτουργούν, μαθαίνοντας στα μικρά παιδιά την καρναβαλική τέχνη, όμως αυτό απέχει αρκετά από το πλαίσιο μιας καρναβαλικής σχολής, αλλά και από τον στόχο της Δημιουργικής Πολιτιστικής Βιομηχανίας που ουσιαστικά είναι να μεταλαμπαδεύσει το επιχειρηματικό πνεύμα και την επιχειρηματικότητα στους εικαστικούς καλλιτέχνες.
Οπότε μία τέτοια σχολή είναι αναγκαία για το Πατρινό Καρναβάλι, για το Καρναβαλικό Συνεργείο, για το project της Δημιουργικής Πολιτιστικής Βιομηχανίας, μα πάνω από όλα για την ίδια την πόλη.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Νεολόγος” των Πατρών
