ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
Οι «κυνηγοί» χαλκού και μετάλλων είναι ανεξέλεγκτοι και αυτό είναι γνωστό, όχι μόνο στην Πάτρα και στην ευρύτερη περιοχή της Αχαΐας, αλλά σε όλη την επικράτεια.Μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο, αρκεί να διαπιστώσει κανείς τα εκατοντάδες περιστατικά που έχουν συμβεί σε όλη την χώρα εδώ και πάνω από μια δεκαετία, με αγνώστους (για την ακρίβεια γνωστούς – αγνώστους αφού οι αρχές γνωρίζουν ότι η πλειοψηφία των κλοπών προέρχεται από συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα) να κλέβουν πάσης φύσεως μέταλλα και καλώδια που έχουν κάποια αξία στην μαύρη αγορά.
Το ζήτημα είναι ποιοι είναι αυτοί που κρύβονται πίσω από τους ρομά, έχοντας στήσει μια ιδιότυπη εγκληματική οργάνωση, με το δικό της κύκλωμα, τη λεγόμενη μαφία των σκράπ, παίρνοντας τα κλοπιμαία και κερδίζοντας δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, σε επιχειρήσεις που δείχνουν σε όλα νόμιμες, βγάζοντας όμως τεράστια κέρδη από τις παράνομες αυτές συναλλαγές.
Οι αιτίες της έξαρσης
Σύμφωνα με κύκλους που γνωρίζουν καλά το θέμα και με τους οποίους ο «Νεολόγος» των Πατρών ήρθε σε επαφή το φαινόμενο των κυνηγών μετάλλων και χαλκού είναι σε έξαρση την τελευταία δεκαπενταετία λόγω της συνεχούς αυξανόμενης τιμής της εμπορευσιμότητας των μετάλλων και του χαλκού.
Παράλληλα, η εύκολη εξαφάνιση των ενοχοποιητικών στοιχείων, αφού αμέσως μετά την κλοπή τα κλοπιμαία αντικείμενα οδηγούνται στα χυτήρια προς ανακύκλωση, έχει παίξει και αυτή τον δικό της ρόλο στις διαστάσεις που έχει πάρει το φαινόμενο όλα αυτά τα χρόνια.
Τα στοιχεία αυτά «έδεσαν» με το γεγονός ότι η οικονομική κρίση οδήγησε ένα ακόμα μεγαλύτερο κομμάτι της ευάλωτης αυτής κοινωνικής ομάδας των ρομά – που έτσι και αλλιώς η Πολιτεία δεν έχει κατορθώσει να βρει τους τρόπους για να τους ενσωματώσει στο κοινωνικό σύνολο – στην παρανομία και στην παραβατικότητα.
Το… ψάρι από το κεφάλι
Σε μία χώρα λοιπόν που η προστασία της δημόσιας περιουσίας είναι «ξέφραγο αμπέλι», η «μαύρη» αγορά βρίσκει τρόπους για να θησαυρίζει, με τους κλέπτες σπανίως να πιάνονται και αυτούς που κρύβονται από πίσω τους να μετρούν τα χρήματα που κερδίζουν από τις παράνομες συναλλαγές τους, χωρίς κανείς να μπορεί να τους ενοχλήσει.
Η βάση της μαφίας των σκραπ ξεκινάει από τους «κυνηγούς», όμως, όπως λέει ο λαός το «ψάρι μυρίζει από το κεφάλι». Η διαδικασία είναι η εξής: Οι δράστες κλέβουν ό,τι πιστεύουν ότι έχει κάποια αξία. Τα κλοπιμαία οδηγούνται απευθείας από αυτούς με το αγροτικό ή με το φορτηγάκι στα χυτήρια των επιχειρήσεων ανακύκλωσης σκραπ.
Στη συνέχεια, τα λιώνουν και κατόπιν τα μεταπωλούν σε βιομηχανίες που τα χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη. Η διαδικασία αυτή μπορεί να έχει κάποιες διαφορές στην εξέλιξη της, να υπάρχει δηλαδή κάποιες μεσολαβητής ανάμεσα στους «κυνηγούς» και στις επιχειρήσεις σκραπ, όμως, η ουσία δεν αλλάζει.
Οι περισσότερες από επιχειρήσεις αυτές όχι μόνο γνωρίζουν, αλλά αρκετές φορές ξέροντας τα κέρδη που μπορούν να βγάλουν, είναι αυτές που ωθούν τους «κυνηγούς» στο να κλέψουν. Συνένοχες σε όλη αυτή την παράνομη διαδικασία είναι και κάποιες βιομηχανίες που ασφαλώς και γνωρίζουν τι γίνεται, όμως δεν έχουν πρόβλημα στο να συμβάλουν στην ολοκλήρωση της, αρκεί να ξέρουν ότι η πρώτη ύλη που θα αγοράσουν θα είναι φθηνή.
Οι πηγές τροφοδότησης των κυνηγών
Το κυνήγι του χαλκού είναι ταυτόσημο με την αποξήλωση καλωδίων από εγκαταστάσεις της ΔΕΗ, από φωτεινούς σηματοδότες, από δημοτικούς κοινόχρηστους χώρους, πλατείες και γήπεδα, από το δίκτυο του δημοτικού φωτισμού, από το δίκτυο και από κολώνες της ΔΕΗ, από αφύλακτες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, από συστήματα ποτίσματος των αγροτικών εκτάσεων, αλλά από την αποψίλωση καλωδίων στο σιδηροδρομικό δίκτυο του ΟΣΕ.
Μάλιστα, με βάση τα όσα αναφέρουν μηχανικοί που έχουν μεγάλη εμπειρία στην κατασκευή σιδηροδρομικών έργων, το ενδιαφέρον των κυκλωμάτων σκραπ, έχει μετατοπιστεί στην ηλεκτροκίνηση, γιατί έχει από τις καλύτερες ποιότητες σκληρού ηλεκτρολυτικού χαλκού.
Πηγή τροφοδότησης των «κυνηγών» μετάλλων είναι και το αλουμίνιο που μπορούν να βρουν σε αποθηκευτικούς χώρους, σε εργοστάσια σε σωλήνες άρδευσης και ύδρευσης αλλά και σε κοινόχρηστους χώρους.
Ακόμα μεγαλύτερη πέραση στους «κυνηγούς» έχει το σίδερο για αυτό και πολλά φρεάτια, σε πολλές περιοχές, έχουν μείνει γυμνά, ενώ ο μπρούτζος που έχει μια υψηλότερη τιμή βρίσκεται από τους κλέπτες, κυρίως στα καντήλια των νεκροταφείων και στις καμπάνες των εκκλησιών.
ΔΕΔΔΗΕ: Πήγαν να μπουν και στις αποθήκες
Στην Πάτρα το φαινόμενο των κυνηγών μετάλλων και χαλκού, παραμένει σε έξαρση. Ειδικότερα, η κλοπή καλωδίων είναι ένα θέμα που απασχολεί συχνά – πυκνά τις αρχές, με τους «κυνηγούς» να έχουν στραφεί κυρίως προς το χαλκό πλέον, αφού η τιμή του ξεπερνάει τα 5 ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μέσα σε δυο χρόνια, οι κλέπτες έχουν επιχειρήσει τρεις φορές να διαρρήξουν τις αποθήκες της ΔΕΔΔΗΕ στο Ρίο. Οι ζημιές που προκάλεσαν από τις απόπειρες τους αυτές ήταν σημαντικές, με το κόστος να φτάνει συνολικά τα 10.000 ευρώ. Όμως δεν σταματούν εκεί. «Κλέβουν τα πάντα και το κόστος που αφήνουν πίσω τους από τις κλοπές μπορεί να ξεκινά από τα 1.500 ευρώ και να φτάσει έως και τα 20.000 ευρώ» μας έλεγε τεχνικός που εργάζεται στην τοπική ΔΕΔΔΗΕ, στην Πάτρα. Το άκρως επικίνδυνο για τους τεχνικούς της ΔΕΔΔΗΕ, αλλά και για τους πολίτες, είναι ότι τελευταίως κλέβουν τον χαλκό από τις κολώνες της ΔΕΗ. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μην υπάρχει γείωση στην κάθε κολώνα που δεν έχει χαλκό και να δημιουργούνται ατυχήματα. «Έχουμε αντιμετωπίσει τεράστιο πρόβλημα με το θέμα αυτό και έχουν συμβεί ατυχήματα σε τεχνικούς μας». Επιπλέον σε έξαρση είναι και η κλοπή μετασχηματιστών της ΔΕΗ. Το κόστος μιας τέτοιας κλοπής ξεπερνάει τα 6.000 ευρώ κατά μέσο όρο.
Δήμος Πατρέων: Το πλιάτσικο της κρίσης
Το πλιάτσικο των κυνηγών το αντιμετωπίζει και ο Δήμος Πατρέων και οι διάφορες υπηρεσίες του. Την περίοδο της οικονομικής κρίσης το πρόβλημα ήταν ακόμα μεγαλύτερο.
Έκλεβαν από καλώδια ηλεκτροφωτισμού, μεταλλικά φρεάτια, σιδερένια κιγκλιδώματα από τα πάρκα, πάσσαλους υποστήλωσης δέντρων, λάστιχα και προγραμματιστές άρδευσης, φτάνοντας στο σημείο τότε το κόστος όλων αυτών των κλοπών να βγάλουν τον δήμο εκτός προγραμματισμού.
Τα περιστατικά που έχουν συμβεί στην Πάτρα με τους κυνηγούς μετάλλων έχουν και μία δόση κωμικοτραγικού. Είχαν κλέψει ακόμα και το λεπτοδείκτη – για όσους θυμούνται – του άνθινου ρολογιού στην Τριών Συμμάχων, με αποτέλεσμα το ρολόι να σταματήσει να λειτουργεί για χρόνια.
Είχαν επίσης βανδαλίσει με στόχο να κλέψουν και το ηλιακό ρολό στα Ψηλαλώνια, ενώ στα αξιοσημείωτα είναι και οι ζημίες που είχαν προκαλέσει στο σύστημα που είχε εγκατασταθεί από τον δήμο στα σχολεία για τα αλεξικέραυνα.
Ο κατάλογος θα αποδειχθεί αρκετά μακρύς αν βάλουμε σε αυτόν τις διάφορες ζημίες που έχουν προκαλέσει με στόχο να πάρουν κάτι για την «μαύρη» αγορά, σε πλατείες, σε κοινόχρηστους χώρους, σε παιδικές χαρές κτλ.
1.410 μέτρα καλώδια σε ένα δίμηνο
Το σήμερα όμως πάνω στο θέμα για τον δήμο δεν είναι και τόσο διαφορετικό. Το πλέον χαρακτηριστικό ήταν το ξήλωμα καλωδίων υψηλών τάσης που είχε σημειωθεί το περασμένο καλοκαίρι στο Παμπελοποννησιακό Στάδιο, με δύο απανωτές κλοπές που είχαν γίνει από ανηλίκους και που είχαν δημιουργήσει πρόβλημα στις επιμέρους παροχές ρεύματος των εγκαταστάσεων.
Σύμφωνα με τον Δήμο Πατρεών μόνο μέσα σε ένα δίμηνο του 2022, είχαν εξαφανιστεί 1.410 μέτρα καλωδίων από πλατείες σε κεντρικά σημεία της Πάτρας με αποτέλεσμα ολόκληρες περιοχές να βυθίζονται στο… σκοτάδι.
Ο δήμος μάλιστα με ανακοίνωσή του είχε ζητήσει από την Αστυνομία (από τη στιγμή που δεν υπάρχει πια δημοτική) να κάνει ό,τι χρειάζεται για να προφυλάξει την δημοτική περιουσία, λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα και να σταματήσει την δράση των αγνώστων που σε όλες σχεδόν τις περιπτώσεις, δεν είχαν συλληφθεί.
Πιο αναλυτικά είχαν κλαπεί 300 μέτρα καλώδια από την πλατεία Παπανδρέου, 250 μέτρα από την πλατεία Ελευθερίας, 200 μέτρα από την Πατρών – Κλάους, 80 μέτρα από την Κανακάρη, 400 μέτρα από τη Μαραγκοπούλου και 180 μέτρα από το Παμπελοποννησιακό.
Από εκεί και μετά ο δήμος και η υπηρεσία ηλεκτροφωτισμού αναγκάστηκε και πήρε την απόφαση να τσιμεντώσει τα φρεάτια για να σταματήσουν αυτές οι κλοπές, κάτι που αποδείχτηκε αποτελεσματικό αφού στη συνέχεια τους μήνες που ακολούθησαν η μοναδική κλοπή που καταγράφεται ήταν αυτή που έγινε στο Δασύλλιο όπου έκλεψαν κοντά την περίοδο των γιορτών 600 μέτρα καλώδια.
Στην Εισαγγελία η ΔΕΥΑ Πατρών
Οι κλοπές σε μέταλλα και καλώδια, σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να αναστείλουν και έργα που έχουν προγραμματιστεί και ένα καλό παράδειγμα πάνω σε αυτό είναι το ανοικτό θέατρο της Κρήνης, στο οποίο έγινε πλιάτσικο κανονικό και η ανάπλαση του χώρου δεν έχει προχωρήσει.
Τον βραχνά των «κυνηγών» μετάλλων και χαλκού έχει νιώσει καλά στο πετσί της και η ΔΕΥΑΠ η οποία έχει υποβάλει δύο μηνύσεις κατά αγνώστων στην Εισαγγελία Πατρών ακολουθώντας τη νομική οδό.
Η πρώτη μήνυση αφορά την αφαίρεση καλωδίων σε γεωτρήσεις της και μετρητές της ΔΕΗ, αλλά και τις κλοπές καλωδίων σε ηλεκτρολογικούς σταθμούς της, με αποτέλεσμα να μείνουν ολόκληρες περιοχές της Πάτρας χωρίς νερό.
Η δεύτερη έχει να κάνει με την εξαφάνιση δεκάδων μεταλλικών φρεατίων από διάφορες περιοχές της Πάτρας, στο κέντρο, αλλά και στις συνοικίες της, ενώ το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα για τα φρεάτια αποτελεί η περιοχή της ΒΙΠΕ στην οποία δεν έχει απομείνει τίποτα μεταλλικό στους δρόμους.
Η έλλειψη φρεατίων έχουν σαν αποτέλεσμα να υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για τους πεζούς για ατυχήματα, όπως και να προκαλείται μια έντονη δυσοσμία σε διάφορα σημεία της Πάτρας, κάτι που είναι φυσιολογικό αφού χωρίς τα φρεάτια δεν υπάρχει καμία κάλυψη στο δίκτυο αποχέτευσης.
Το κόστος της αποκατάστασης των ζημιών αυτών που έχουν γίνει από τους «κυνηγούς» στην δημοτική επιχείρηση, ξεπερνάει τα 10.000 ευρώ.
Κλοπές και καταστροφές στον Προαστιακό
Όμως και στον τοπικό ΟΣΕ υπήρχε και εξακολουθεί να υπάρχει σοβαρό ζήτημα με την δράση των κυνηγών. Από την επέκταση της γραμμής του Προαστιακού στην νότια Πάτρα και στα δυτικά του αστικού ιστού έχουν αφαιρεθεί καλώδια και έχουν προκληθεί κατά καιρούς ζημιές στο Αυτόματο Σύστημα Ισόπεδων Διαβάσεων, με αποτέλεσμα δύο διαβάσεις από αυτές, στα Καμίνια και στον Αλισό να έχουν θέμα και τον ΟΣΕ να καλεί ιδιωτική εταιρεία για τη φύλαξη τους. Το 2018 και το 2019 είχαν εξαφανιστεί καλώδια της βόρειας γραμμής του Προαστιακού, ενώ στην στο κομμάτι του Ακταίου Ρίου έχουν γίνει αρκετές φορές κλοπές σε μεταλλικές ράβδους και σε ξύλα που έχουν αποκατασταθεί από τους τεχνικούς της συντήρησης του τρένου. Επίσης, στο ύψος των Νιφορείκων, είχε ξηλωθεί ο ηλεκτρολογικός πίνακας για το σύστημα των ΑΣΙΔ.
Η λεηλασία στο δίκτυο της Πελοποννήσου
Ωστόσο, η μεγαλύτερη λεηλασία από τους κυνηγούς – και όσους κρύβονταν από πίσω τους – στο σιδηροδρομικό δίκτυο, συνέβη από το 2010 και μετά. Είναι η χρονιά που αποφασίζεται να ανασταλεί η λειτουργία του μεγαλύτερου μέρους του σιδηροδρομικού δικτύου στην Πελοπόννησο, με αποτέλεσμα μετά από 120 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας, να χαθούν τα τρένα για ένα μεγάλο κομμάτι της και ενώ είχαν ήδη πρώτα δαπανηθεί 70 εκατομμύρια ευρώ για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου Κόρινθος – Καλαμάτα.
Με την απόφαση το δίκτυο του ΟΣΕ στην Πελοπόννησο, πλην του Προαστιακού της Πάτρας, της γραμμής Κατάκολο-Ολυμπία και του Οδοντωτού Σιδηροδρόμου Διακοπτό – Καλάβρυτα, τέθηκε σε αναστολή λειτουργίας, κάτι που ουσιαστικά δεν έχει αλλάξει και που ισχύει ακόμα και σήμερα, με εξαίρεση το σύγχρονο τρένο που πλέον φτάνει στο Αίγιο.
Η αναστολή του «παλαιού» σιδηροδρομικό δικτύου της Πελοποννήσου, αποδείχτηκε «βούτυρο στο ψωμί» της μαφίας των σκραπ, πολλές φορές κάτω από τη μύτη των υπευθύνων του ΟΣΕ.
Τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η κλοπή του 2011 στο Καρδιακαύτι Ηλείας των έξι ντιζελοάμαξων που ζύγιζαν πάνω από 50 τόνους η καθεμία, μαζί με δεκάδες βαγόνια, αλλά και μεγάλης ποσότητας σιδηροτροχιών, αλλά και αυτή του 2014, όταν 200 μέτρα της κυρίας σιδηροδρομικής γραμμής κυκλοφορίας στην περιοχή Χιλιομοδίου-Αγ. Βασιλείου στον νομό Κορινθίας, εξαφανίστηκαν από το πουθενά.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
