ΑΜΠΝΤΟΥΛΡΑΖΑΚ ΓΚΟΥΡΝΑ
ΕκδΟσεις «ΨυχογιΟς»
Πεθαίνω σαν ήπειρος
We are the world, band aid και παστίλιες για το πόνο του άλλου. Όλα σεβαστά και λατρεμένα είτε με τη μορφή ακτιβισμού, είτε με τραγούδια που μακάρι να ξέραμε γιατί τα τραγουδάγαμε. Είμαστε η γενιά που η Αφρική στο μυαλό μας ήταν η ήπειρος των πεινασμένων. Μια πείνα λόγω ένδειας χωρίς διάθεση για παραπάνω ψάξιμο πέρα από τη μορφή του σεβάσμιου Μαντέλα και τη λέξη απαρτχάιντ να σκάει σα βεγγαλικό επιφοίτησης πάνω από τα απορημένα κεφάλια μας. Μεγαλώσαμε, μάθαμε, συνεχίζουμε. Η λογοτεχνία είναι πολλές φορές μια μορφή άγριου ξυπνήματος και «σκληρής» εκπαίδευσης,σαν την επιθυμία για βροχή σε άνυδρες καλλιέργειες.
Ένα παιδί μετράει αποικιοκράτες
Ένα δωδεκάχρονο παιδί πουλιέται από τον πατέρα του έναντι χρέους σε έναν πλούσιο έμπορο και από την απλή ζωή της αφρικανικής αγροτικής ενδοχώρας εκτοξεύεται στην πολυπλοκότητα του συναρπαστικού κόσμου των παραλίων, λίγο πριν η Ανατολική Αφρική γίνει θέατρο των λυσσαλέων ανταγωνισμών Γερμανών και Βρετανών αποικιοκρατών για την κατοχή του φυσικού πλούτου της χώρας. Σ’ αυτόν τον κόσμο, όπου συνυπάρχουν, σε μια ευαίσθητη κοινωνική ισορροπία, μουσουλμάνοι και ανιμιστές μαύροι Αφρικανοί, χριστιανοί ιεραπόστολοι, Ινδοί μέτοικοι και οι πρώτοι άπληστοι Ευρωπαίοι άποικοι, ο νεαρός πρωταγωνιστής, ο Γιουσούφ, θα γνωρίσει τη σκληρότητα και την καλοσύνη, τη βία και τον θάνατο, τη φιλία και τα πρώτα σκιρτήματα του έρωτα, την τυφλή δίψα για κέρδος και την τυχοδιωκτική τόλμη των πλανόδιων εμπόρων της εποχής. Ακολουθώντας τον αφέντη και το καραβάνι του στις πιο απάτητες ορεινές περιοχές, στους οικισμούς των «αγρίων» και στα πολύβουα λιμάνια της Ανατολικής Αφρικής, ο Γιουσούφ θα περιηγηθεί μια χώρα που μαστίζεται από το δουλεμπόριο, τους φυλετικούς πολέμους, τις δεισιδαιμονίες και τις ασθένειες, με φόντο την εδεμική ομορφιά της φύσης.
Ευτυχώς που υπάρχουν και τα Νόμπελ
Πριν πάρει το Νόμπελ λογοτεχνίας, είναι λες και δεν τον γνώριζε κανείς. O Αμπντουλραζάκ Γκούρμα τιμήθηκε με το Βραβείο Νομπέλ Λογοτεχνίας το 2021. Είναι συγγραφέας δέκα μυθιστορημάτων: Memory of Departure, Pilgrims Way, Dottie, Paradise (στη βραχεία λίστα για τα βραβεία Booker και Whitbread), Admiring Silence, By the Sea (στη μακρά λίστα για το βραβείο Booker Prize και στη βραχεία λίστα για το βραβείο των Los Angeles Times), Desertion (στη βραχεία λίστα για το Βραβείο των Συγγραφέων της Κοινοπολιτείας), The Last Gift, Gravel Heart και Άλλες Ζωές (στη βραχεία λίστα για το Βραβείο Orwell, στη μακρά λίστα για το Βραβείο Walter Scott). Είναι ομότιμος καθηγητής Αγγλικής και Μετα-αποικιακής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ. Ζει στο Καντέρμπουρι. Από τις Εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζονται και άλλα βιβλία του.
Επιμύθιο
Όταν διάβαζα τις περιπέτειες του Γιουσούφ, έσκασε το θέμα-οβίδα με το ναυάγιο στη Πύλο. Προσπαθώ σισύφεια να αποσυνδέομαι από τη πραγματικότητα όταν οι σελίδες γλιστρούν στα χέρια, αλλά εδώ ένας κόμπος μετρίαζε την αναγνωστική ευδαιμονία. Και να σας πω και κάτι… Καλύτερα! Οι ιστορίες του Γκούρνα λειτουργούν σαν φωτεινές πινακίδες οικουμενικότητας σε καταστήματα με «δύσκολα» προϊόντα(αποικιοκρατία, δουλεμπόριο) που πρέπει να ψηλαφίσεις για να καταλάβεις την ποιότητα. Θαυμάσιο το καταληκτικό επίμετρο της Κατερίνας Σχινά που έκανε και την τσίλικη μετάφραση.
Μιχ. Παπ.