Το Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου αποτελούν τη χρυσή οκτάδα των ελληνικών πανεπιστημίων.
Αυτό προκύπτει από την κατάταξη των ιδρυμάτων με βάση τη μοριοδότησή τους όχι με αντικειμενικά κριτήρια (π.χ. αριθμός φοιτητών και προσωπικό) αλλά με ποιοτικά κριτήρια.
Η αξιολόγηση και κατάταξη των ΑΕΙ, έγινε από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ) η οποία, βάσει της αξιολόγησης, εισηγείται στην υπουργό Παιδείας την κατανομή του 20% της ετήσιας χρηματοδότησης προς τα 23 ΑΕΙ. Είναι η πρώτη φορά που η χρηματοδότηση των ελληνικών ΑΕΙ γίνεται όχι μόνο με αντικειμενικά κριτήρια –βάσει αυτών κατανέμεται το 80%– αλλά με ποιοτικά.
Ειδικότερα, τα 23 ΑΕΙ της χώρας σύμφωνα με το άρθρο 16% του νόμου 4653/2020 έπρεπε να αξιολογηθούν σε τρεις από πέντε ενότητες ποιοτικών κριτηρίων.
Συγκεκριμένα, η πρώτη υποχρεωτική ενότητα αφορά τη συνεχή βελτίωση των βασικών ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων του πανεπιστημίου, περιλαμβάνει συνολικά 16 δείκτες, για τους οποίους το εύρος του «άριστα» είναι από 40 έως 150 μόρια. Ενδεικτικά, αξιολογούνται ο μέσος χρόνος λήψης πτυχίου (όσο μικρότερος τόσο καλύτερα, με άριστα το 100) και το ποσοστό των αποφοίτων στην κανονική διάρκεια σπουδών (άριστα το 50). Από την άλλη, εκτιμάται η θέση κάθε ΑΕΙ σε διεθνείς αξιολογήσεις.
Η δεύτερη ενότητα έχει 10 δείκτες και τιτλοφορείται «αριστεία στην έρευνα και επιδόσεις του επιστημονικού προσωπικού». Μεταξύ των δεικτών περιλαμβάνονται η χρηματοδότηση που έχει λάβει το ίδρυμα από ανταγωνιστικά έργα έρευνας και ανάπτυξης ανά μέλος ΔΕΠ (με άριστα τα 60 μόρια), το μέσο πλήθος διδακτορικών διατριβών που ολοκληρώθηκαν ανά μέλος ΔΕΠ (άριστα το 70) και το πλήθος των έργων του ιδρύματος που χρηματοδοτούνται από το European Research Council-ERC (20 μόρια το καθένα).
