Η 6η Μαρτίου, όπως έχει καθιερωθεί από το Υπουργείο Παιδείας ως η Πανελλήνια Ημέρα κατά της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού, έρχεται να μας υπενθυμίσει μια θλιβερή πραγματικότητα που επικρατεί στο σχολικό συγκείμενο, παιδιά στις πιο τρυφερές ηλικίες να γίνονται από τη μια θύτες και από την άλλη θύματα αυτού του φαινομένου.
Το σχολείο ως μικρογραφία και καθρέφτης της κοινωνίας μας αποτυπώνει σίγουρα στον μικρόκοσμό του μέσω των παιδιών, όσα βλέπει να διαδραματίζονται στην κοινωνία. Με λίγα λόγια το παιδί που καθημερινά γίνεται θεατής των περιστατικών βίας στην καθημερινότητα, της αποσάθρωσης των ηθικών αξιών και του εκμηδενισμού των πάντων, μιμείται και μεταφέρει αυτές τις συμπεριφορές στο πλαίσιο του σχολείου του και τις εκδηλώνει με βίαιες συμπεριφορές στους συμμαθητές του.
Τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο του Σχολικού Εκφοβισμού απασχολεί ιδιαίτερα την Ελληνική σχολική κοινότητα και κατ’ επέκταση εμάς τους εκπαιδευτικούς, βλέποντας όχι μόνο τις έρευνες και τα απρόσωπα ποσοστά που δυστυχώς συνεχώς αυξάνονται και αποτελούν έναν άκρως προβληματικό και ανησυχητικό δείκτη, αλλά βλέποντας καθημερινά τα πρόσωπα πίσω από τις έρευνες, βλέποντας καθημερινά στα σχολεία μας φαινόμενα βίας, μικρά ή μεγάλα περιστατικά και παιδιά να πέφτουν θύματα από άλλα παιδιά, είτε λεκτικής, είτε σωματικής, είτε συναισθηματικής, είτε ψυχολογικής, είτε σεξουαλικής, είτε και ρατσιστικής βίας και πλέον με την ευρύτατη χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά και διαδικτυακού εκφοβισμού.
Τόσο εμείς ως εκπαιδευτικοί που καλούμαστε να διαχειριστούμε αυτά τα φαινόμενα, γιατί συμβαίνουν εντός και εκτός του περιβάλλοντος των σχολείων μας, όσο και οι οικογένειες των παιδιών, αλλά και η κοινωνία συλλογικά, οφείλουμε πρώτα από όλα να μην κλείνουμε τα μάτια μας σε αυτά τα περιστατικά βίας που εκτυλίσσονται μπροστά στα μάτια μας και αφορούν τα παιδιά μας και να μην τα αποσιωπούμε.
Ως εκπαιδευτικοί οφείλουμε να στηρίξουμε τόσο τους θύτες, όσα και τα θύματα, γιατί είναι εμπλεκόμενοι όλοι τους σε ένα φαύλο κύκλο που δημιουργεί μόνο βαθιά ψυχικά τραύματα, ωστόσο σαφώς περισσότερα στα θύματα που υφίστανται αυτή την πολύμορφη βία. Οφείλουμε, ακόμα, να επιμορφωνόμαστε συνεχώς και να καταρτιζόμαστε θεωρητικά και πρακτικά πάνω σε αυτά τα ζητήματα, ώστε να τα διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά.
Ωστόσο, σε αυτό ζητούμε και τη στήριξη του κράτους, που πρέπει να υιοθετήσει σταθερά στην εκπαιδευτική του πολιτική, αντίστοιχα προγράμματα επιμόρφωσης και να δώσει κίνητρα στους εκπαιδευτικούς να επιμορφώνονται διαρκώς και να εφαρμόζουν καινοτόμα και διεπιστημονικά προγράμματα δράσης κατά αυτών των φαινομένων στα σχολεία.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αν εμείς οι ίδιοι οι εκπαιδευτικοί πρώτοι δεν καλλιεργήσουμε στα παιδιά τις αξίες της συμπερίληψης, του σεβασμού, της δικαιοσύνης, της αποδοχής, της φιλίας, της αλληλεγγύης, της αλληλοκατανόησης, της δημοκρατίας, της ελευθερίας, της κατανόησης και της ενσυναίσθησης μέσω της διδασκαλίας μας και της στάσης μας, πώς περιμένουμε να παραδειγματιστούν τα παιδιά και να μιμηθούν υγιή πρότυπα συμπεριφοράς;
Ο ρόλος μας ως εκπαιδευτικούς είναι πέρα από το να βγάλουμε από τα σχολεία μας ανθρώπους μορφωμένους, είναι και ηθικοπλαστικός, να διαπλάσουμε, δηλαδή, ανθρώπους με ήθος και ισχυρές αξίες.
Η διαχείριση του φαινομένου της Σχολικής Βίας και του Εκφοβισμού απαιτεί μια πολυσύνθετη, διεπιστημονική διαδικασία διαχείρισης που χρειάζεται την ενεργή συμμετοχή όλων όσων είμαστε εμπλεκόμενοι φορείς, αλλά και ευρύτερα της κοινωνίας μας. Για να σταματήσουν τα φαινόμενα Σχολικής Βίας και Σχολικού Εκφοβισμού, οφείλουμε πρώτα εμείς οι ενήλικες να δείξουμε το δρόμο στα παιδιά, φτιάχνοντας κοινωνίες σεβασμού, συμπερίληψης και αποδοχής και όχι κοινωνίας βίας και παραβατικότητας.
Παναγιώτης Καρασπήλιος
Med Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής
