Το πρώτο σκίτσο δεν αφήνει περιθώρια για παρερμηνείες. Η ιστορία έχει τοπικό ενδιαφέρον για μία γυναίκα στην Κίνα, αλλά την ίδια στιγμή και παγκόσμιο για τους ενημερωμένους αναγνώστες. Η γυναίκα ανοίγει τις κουρτίνες στο παράθυρο του σπιτιού της και μονολογεί: «Τον Νοέμβριο του 2016 οι κινεζικές Αρχές ξεκίνησαν να χτίζουν αστυνομικά τμήματα ανά 300 μέτρα στις κατοικημένες περιοχές.
Μας ανάγκασαν να βάλουμε μία ειδική εφαρμογή στα τηλέφωνά μας. Κάθε φορά που έλεγα κάτι για τη μουσουλμανική θρησκεία η αστυνομία μού τηλεφωνούσε ρωτώντας τι είχα πει». Και το επόμενο καρέ δεν αφήνει περιθώρια: Ενας άντρας ξυλοφορτώνεται στη μέση του δρόμου. Απρόσωποι αστυνομικοί τον σέρνουν και τον κλείνουν μέσα στο βαν.
Ετσι ξεκινάει η ιστορία κόμικ «Πώς δραπέτευσα από το κινεζικό κέντρο κράτησης» των Fahmida Azim (η εικονογράφος) και Anthony Del Col (ο συγγραφέας), η οποία κέρδισε στην κατηγορία εικονογραφημένου ρεπορτάζ στα πρόσφατα Βραβεία Πούλιτζερ. Το κόμικ φιλοξενήθηκε στο ένθετο «Insider» του αμερικανικού περιοδικού «New York», για λογαριασμό του οποίου βραβεύτηκαν επίσης ο art director Josh Adams και ο αρχισυντάκτης Walt Hickey.
Πρόκειται για την προσωπική περιπέτεια της Zumrat Dawut, μητέρας τριών παιδιών, από το Ürümqi, την πρωτεύουσα της αυτόνομης περιοχής Σιντζιάνγκ. Η περιγραφή κορυφώνεται με τη σύλληψή της το 2018, όταν η αστυνομία τη στέλνει στο κέντρο κράτησης για τις γυναίκες από τη φυλή των Ουιγούρων. «Στα κελιά υπήρχαν πάνω από 30 γυναίκες. Δεν χωρούσαμε όλες στα κρεβάτια που είχαμε. Σύντομα θα καταλάβαινα ότι οι γυναίκες κοιμόντουσαν με βάρδιες. Οι μισές ανέβαιναν στο κρεβάτι, οι μισές στέκονταν στο πάτωμα αλλάζοντας κάθε τρεις ώρες. Κάθε μέρα έπρεπε να πηγαίνουμε στη μεγάλη αίθουσα και να καθόμαστε εκεί για τέσσερις ή πέντε ώρες. Τη δεύτερη ημέρα με τράβηξαν σε ένα δωμάτιο. Μου έκοψαν τα μαλλιά… Κάποια στιγμή, την ώρα που χτυπούσαν οι φρουροί, είπα το όνομα του Αλλάχ. Και τότε με χτύπησαν πιο άγρια».
Η Zumrat ελευθερώνεται από το στρατόπεδο συγκέντρωσης ύστερα από 62 ημέρες και, ενώ ο σύζυγός της απειλεί τις Αρχές ότι θα μιλήσει σε δυτικά ΜΜΕ, επιστρέφει διά της βίας σε άγνωστο κέντρο, όπου τελικά υποβάλλεται σε στείρωση.
Στη συνέχεια φεύγει με την οικογένειά της στο Ισλαμαμπάντ και από εκεί στην Ουάσιγκτον. Αποφασισμένη να αποκαλύψει σε όσο το δυνατόν περισσότερους την καταπίεση που υφίσταται η μουσουλμανική μειονότητα των Ουιγούρων – σε ένα σύμπαν όχι και τόσο μακρινό από την Ουκρανία -, η Zumrat, που ζει πλέον στη Βιρτζίνια των ΗΠΑ, δέχεται απειλητικά τηλεφωνήματα από την Κίνα. Αλλά έχει πάρει την απόφασή της από τότε που κλείστηκε μέσα στο στρατόπεδο: «Να μην τους αφήσει να νικήσουν. Να μην εξαφανίσουν τη φυλή μας».
