Οι ιστορικές εκλογές του 1914 στην Πάτρα: Οι δημοτικές και κοινοτικές εκλογές εκείνης της χρονιάς είναι οι πρώτες που διεξάγονται με ψηφοδέλτιο και εκλογικό βιβλιάριο

11.02.2021 / 10:00
collage

Επιμέλεια: Φάνης Βγενόπουλος

Την Κυριακή 9 Φεβρουαρίου του 1914, διεξάγονται στην Ελλάδα δημοτικές και κοινοτικές εκλογές, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως ιστορικές, μιας και είχαν την ιδιαιτερότητα ότι σε αυτές χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά στα χρονικά τα ψηφοδέλτια, όπως και τα εκλογικά βιβλιάρια. Έως τότε ακολουθούνταν μια πολύπλοκη εκλογική διαδικασία με σφαιρίδια και πολλαπλές κάλπες, που δυσχέραινε το έργο των ψηφοφόρων και των εφορευτικών επιτροπών. Οι εκλογές διεξήχθησαν στην Ελλάδα μετά την ενσωμάτωση σε αυτήν των λεγόμενων «Νέων Χωρών», όπως ονομάζονταν οι επαρχίες (Ήπειρος, Μακεδονία, νησιά Αιγαίου) που προστέθηκαν στον εθνικό της κορμό έπειτα από τη νικηφόρα έκβαση των βαλκανικών πολέμων (1912-13) και την ένωση της Κρήτης (1913).

Αντίπαλοι Βότσης και Μπουκαούρης

Σε εκείνες τις εκλογές στην Πάτρα, δύο είναι οι κύριοι αντίπαλοι: Ο Δημήτρης Βότσης και ο Δημήτριος Ανδρικόπουλος – Μπουκαούρης (ΦΩΤΟ).

Ο Βότσης, εκλέχθηκε πρώτη φορά δήμαρχος της πόλης το 1899 εκλέχτηκε δήμαρχος Πατρέων ενώ επανεκλέχτηκε για άλλες δύο θητείες, το 1903 και το 1907. Ωστόσο, η θητεία του παρατάθηκε μέχρι το 1914 λόγω των Βαλκανικών Πολέμων. Με την λήξη της θητείας του, το 1914, έθεσε  εκ νέου υποψηφιότητα για την δημαρχία, χωρίς όμως επιτυχία αυτήν τη φορά, καθώς συγκέντρωσε λιγότερες ψήφους από τον αντίπαλό του Δημήτριο Ανδρικόπουλο Μπουκαούρη.

Αλλά και η θητεία του Δημητρίου Ανδρικόπουλου – Μπουκαούρη παρατάθηκε μέχρι το 1925, λόγω του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ξέσπασε την ίδια χρονιά.

Τον κέρδισε η πολιτική

Ο Δημήτριος Ανδρικόπουλος – Μπουκαούρης, γεννήθηκε στην Πάτρα και καταγόταν από γνωστή οικογένεια πολιτικών. Το επώνυμο Μπουκαούρης ήταν το όνομα της μητέρας του αλλά το υιοθέτησε γιατί ήταν ιστορική οικογένεια με μεγάλη προσφορά στην επανάσταση και στον πολιτικό βίο. Είχε σπουδάσει νομικά αλλά ασχολήθηκε με την πολιτική, παραμερίζοντας την δικηγορία. Στις εκλογές του 1902 εξελέγη βουλευτής Πατρών.

Πρότεινε τον ηλεκτροφωτισμό της πόλης να τον αναλάβει δημοτική επιχείρηση, όπως και  την εκμετάλλευση του ποταμού Γλαύκου το 1922, για την παραγωγή και διανομή ηλεκτρικού ρεύματος, κάτι που τελικά άρχισε το 1925. Υπήρξε πρόεδρος της Φιλεκπαιδευτικής εταιρείας για 18 έτη, ενώ τον μισθό του τον διέθετε για την ανέγερση του «Ασύλου φρενοβλαβών».

Απεβίωσε στην Αθήνα το 1948 και τάφηκε στο νεκροταφείο της Αγιαλεξιώτισσας στην Πάτρα

Ελπίδες και ευχές

Στην έκδοση του «Νεολόγου» των Πατρών της επομένης των εκλογών, της Δευτέρας 10 Φεβρουαρίου 1914, η εφημερίδα έχει πρωτοσέλιδο τίτλο: «Ο Δ. Ανδρικόπουλος Μπουκαούρης Δήμαρχος Πατρέων» και όπως είναι λογικό, αφιερώνει το μεγαλύτερο μέρος της ύλης της στις δημοτικές εκλογές. Μάλιστα, ο «Νεολόγος» κατά τη διάρκεια εκείνης της εκλογικής αναμέτρησης, όπως προκύπτει από τα πρωτοσέλιδα των προηγούμενων ημερών, υποστήριζε την υποψηφιότητα Μπουκαούρη για το δημαρχιακό θώκο της Πάτρας.

Κατά συνέπεια το κύριο, πρωτοσέλιδο, άρθρο του «Νεολόγου» έχει τίτλο «Ελπίδες και ευχαί» και είναι αφιερωμένο στη νίκη του νέου δημάρχου και ο συντάκτης εκφράζει την ικανοποίηση της εφημερίδας για το εκλογικό αποτέλεσμα.

Τα ψηφοδέλτια

Η εισαγωγή ψηφοδελτίων ήταν η καινοτομία των εκλογών και σύμφωνα με τον «Νεολόγο»: «Η εκλογή δια ψηφοδελτίων ημπορεί να είπη τις, ότι δεν απέτυχεν υπό τινάς απόψεις και κατά πάσαν πιθανότητα θα καθιερωθή και εις τα βουλευτικάς εκλογάς. Τα ψηφοδέλτια έχουν, ως απεδείχθη εκ της εκλογής, το κυριώτερον προσόν ότι εξασφαλίζουν την ησυχία εντός των εκλογικών τμημάτων. Λείπουν οι αντιπρόσωποι των υποψηφίων. Λείπουν η φωνές, αι παρακλήσεις, αι απειλαί έστιν ότε και όλαι οι συντελούσαι εις θόρυβον ενέργειαι κατά τη στιγμήν της εκλογής».

Τους έπιαναν στην πόρτα

Μπορεί οι εκλογές να ήταν καινοτόμες, ως προς τον τρόπο άσκησης του εκλέγειν, ωστόσο οι… πατροπαράδοτες μέθοδοι (που επιζούν μέχρι τις ημέρες μας), δεν εγκαταλείφθηκαν. Όπως περιγράφει ο «Νεολόγος»: «Φίλοι διαφόρων υποψηφίων Δημοτικών Συμβούλων ή Δημαρχικών Παρέδρων εγκατεστημένοι από πρωίας εις τα εγγύς κέντρα, καφφενεία ή μπακάλικα, συνελάμβανον, κυριολεκτικώς, διαφόρους εκλογείς, μεθ’ ων συνεδέοντο, από τους οποίους απήτουν ή εζήτουν παρακλητικώς, μίαν διόρθωσιν εις το ψηφοδέλτιον των δια της προσθήκης εν αυτώ του ευνοούμενού των. […] Οι αγράμματοι, οι οποίοι δεν είνε ολίγοι, ελάμβανον από άλλους τα ψηφοδέλτια, εις τα οποία οι ενδιαφερόμενοι ηδύναντο να φέρουν μεταβολάς, έστω και μη στέργοντος του εκλογέως».

Τα εκλογικά βιβλιάρια

Το εκλογικό βιβλιάριο που «γεννήθηκε» στις εκλογές του 1914, χρησιμοποιήθηκε μέχρι και την εθνική εκλογική αναμέτρηση του 2000, «έζησε» δηλαδή, για 86 χρόνια, πριν αντικατασταθεί με τον Ειδικό Εκλογικό Αριθμό, που κάθε εκλογέα. Μάλιστα, επί δεκαετίες και μετά τον εμφύλιο πόλεμο, ήταν απαραίτητο για την έκδοση σωρεία εγγράφων του κράτους, από διαβατήριο μέχρι άδεια… κατεδαφίσεως. Σε κάθε σελίδα του, καταγραφόταν με σφραγίδα και υπογραφή από τον δικαστικό αντιπρόσωπο, η συμμετοχή του εκλογέα σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Να πως περιγράφει ο «Νεολόγος», την πρωτόγνωρη για την εποχή εμπειρία της χρήσης του εκλογικού βιβλιαρίου: «Οι εκλογείς προσερχόμενοι ενώπιον της Επιτροπής και των δικαστικών αντιπροσώπων, παρέδιδον τα βιβλιάριά των, ενεγράφοντο τα ονόματα αυτών εις τα βιβλία της ψηφοφορίας, ελάμβανον κατόπιν δύο φακέλλους, τον έναν λευκόν δια τους Συμβούλους και τον άλλον ερυθρόν δια τους Δημάρχους και Παρέδρους…».

(εφημερίδα Νεολόγος)

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα