Του συγγραφέα παιδικών βιβλίων Κωνσταντίνου Κυριακόπουλου
Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά.
Τα παιδικά βιβλία είναι λογοτεχνία.
Εν αρχή ην ο λόγος. Όλα ξεκινούν και καταλήγουν στις λέξεις. Είναι ο λόγος αυτός που δίνει υπόσταση σε μια ιστορία και την επικοινωνεί με τον παραλήπτη της. Στα παιδικά βιβλία όμως μπορούμε να έχουμε και ένα δεύτερο (πολύ δυνατό) μέσο έκφρασης, την εικόνα.
Η εικόνα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο στη διαδικασία ενός παιδιού να κατανοήσει τον κόσμο, αυτά που λέγονται και αυτά που εννοούνται, αυτά που φαίνονται και αυτά που μένουν αθέατα και περιμένουν να αποκαλυφθούν. Στο παιδικό εικονογραφημένο βιβλίο η εικόνα σχολιάζει ζωγραφικά την ιστορία και απλώνει σε καμβά όλο το μεγαλείο του κειμένου. Είναι ο πρωταγωνιστής του βιβλίου, ο λόγος που θα σε κάνει να το αγοράσεις πριν καν διαβάσεις λέξη. Είναι ο πίνακας που εσύ θα πρέπει σιγά σιγά να ξύσεις, στρώση τη στρώση, για να αποκαλύψεις τα γράμματα και να τα κάνεις λέξεις. Είναι το ποτάμι που θα σε μεταφέρει μέχρι να σε παρασύρει ο χείμαρρος του κειμένου. Είναι το trailer που θα σε κάνει να δεις την ταινία…
Έχουμε γνωρίσει σπουδαίους εικονογράφους παιδικών βιβλίων. Μας μάγεψαν, μας έκαναν να ταξιδέψουμε, να γελάσουμε, να λυπηθούμε, να αγαπήσουμε, να ονειρευτούμε .
Και μετά ήρθαν οι Αδερφοί Φαν
Και τα πάθαμε όλα αυτά και ακόμα περισσότερα…
Είναι εκπληκτικό το πως αυτά τα αδέρφια από τον Καναδά έχουν την ικανότητα τα ζωγραφίζουν δημιουργώντας τον κόσμο μέσα στον οποίο αναπνέουν οι λέξεις του κειμένου και καταφέρνουν να τον πάνε ένα βήμα παραπέρα, δίνοντάς του σχεδόν αυτόνομη υπόσταση. Σας προκαλώ να διαβάσετε ένα βιβλίο που έχουν ζωγραφίσει και να προσπαθήσετε να οπτικοποιήσετε τον κόσμο του διαφορετικά. Χαμένος κόπος, δεν θα μπορέσετε.
Οι εικόνες τους κάνουν τον κόσμο που διηγούνται αυτονόητο, όσο παράδοξος κι αν είναι. Τον κόσμο που έχουμε κρυμμένο στη σοφίτα του μυαλού μας και δεν μπορούμε να βρούμε. Αυτόν που απαθανατίσαμε κάποια ευτυχισμένη στιγμή σε μια φωτογραφία που ξεχάστηκε σε ένα σκονισμένο σεντούκι. Είμαστε αχανείς Ωκεανοί μνήμης και οι Αδερφοί Φαν είναι οι χαρτογράφοι των καλύτερων στιγμών μας. Ο χρόνος είναι άκαρδος. Κρατά σφουγγάρι και σβήνει τα σημαντικά, αυτά που δίνουν νόημα και μας κάνουν ευτυχισμένους. Έχουμε μια πυξίδα μέσα μας που όσο μεγαλώνουμε σταδιακά χάνει τον προσανατολισμό της. Μας κατακλύζει το γκρι της καθημερινότητας και ξεχνάμε πως η ζωή παίζει σε χρώμα τεχνικόλορ. Οι Αδερφοί Φαν έρχονται να μας το θυμίσουν. Να μας επανασυστήσουν τη ζωή με τις γραμμές τους, να σπάσουν τα όρια του κόσμου με τα πινέλα τους και να χρωματίσουν έναν μουντό πλανήτη που ξέχασε πως να κοιτάζει με τα μάτια των παιδιών. Οι εικόνες τους έχουν την αίσθηση των πιο όμορφων ονείρων. Εκείνων που προσπαθούμε να κρατήσουμε για λίγες στιγμές ακόμα ζωντανών πριν ξυπνήσουμε και σβηστούν από τη μεγάλη γομολάστιχα της ρουτίνας και περάσουν ανεπιστρεπτί στη λήθη. Έχουν τη δύναμη να γκρεμίζουν τα αυθαίρετα που υψώνει μπροστά μας η ζωή για να φανεί και πάλι ο ορίζοντας.
Οι γονείς θα νιώσουν τη μαγεία να τους συνεπαίρνει ξανά. Τα παιδιά θα αισθανθούν άνετα σε έναν κόσμο που επισκέπτονται συχνά, αλλά δεν τον έχουν ξαναδεί με αυτό τον τρόπο. Όλοι μαζί θα επιβιβαστούν στο τρένο της φαντασίας με μηχανοδηγούς τους Αδερφούς Φαν και ανοιχτό προορισμό χωρίς επιστροφή. Γιατί τα παιδικά βιβλία δεν είναι αποκλειστικά παιδικό προνόμιο. Είναι ο κοινός τόπος που συναντιούνται οι γενιές για να ονειρευτούν μαζί, να βρουν πράγματα που τους ενώνουν, να πλέξουν τις στιγμές τους σε ένα πολύτιμο οικογενειακό εργόχειρο.
Κάνοντας Τέχνη το στήσιμο μαγικών κόσμων
Μία εικόνα, χίλιες λέξεις. Κλισέ; Κι όμως οι λέξεις «ιδρώνουν» για να αποτυπώνουν την αίσθηση των εικόνων των αδερφών Φαν. Στον «Κηπουρό της νύχτας» τα δέντρα και οι θάμνοι μυστηριωδώς αρχίζουν να παίρνουν το σχήμα ζώων. Στο «Εκεί που ο Ωκεανός συναντά τον Ουρανό» ένα ονειρικό ταξίδι μετατρέπεται στα χέρια τους σε ένα απίστευτο μωσαϊκό χρωμάτων και σχεδίων. Ένα ζωγραφικό καρουζέλ που θα γυρνά αέναα στο μυαλό μας όσα χρόνια κι αν περάσουν. Στο «Ελαφοκάραβο» μια αλεπού θα κάνει ένα απίθανο ταξίδι και οι Φαν θα ξεπεράσουν τα όρια της φαντασία μας, απλώνοντας μπροστά μας κόσμους που είναι φτιαγμένοι από το υλικό των ονείρων. Αν ο εικόνες είχαν ήχο τότε τα αδέρφια θα υπέγραφαν το soundtrack της ζωής μας.
Είμαστε μαριονέτες των συναισθημάτων μας και τα αδέρφια κινούν με μαεστρία τα σχοινιά μας.
Η τέχνη τους απλώνει, μεγαλώνει, θεριεύει και συστρέφεται. Ανθίζει και ρίχνει φύλλα. Σκαρφαλώνει σε βουνά για να ακουμπήσει ουρανούς και βυθίζεται σε μανιασμένες θάλασσες. Ψάχνει πετράδια. Κόβει κλαδιά. Σκορπίζει ροδοπέταλα για να υποδεχθεί την αυγή και ντύνει με μαύρο βελούδο τη νύχτα. Πετάει στους βυθούς και κολυμπά στα σύννεφα. Έχει καρδιά από πέτρα και χέρια από άχυρο. Μυαλό από χρυσάφι και πόδια φτερωτά. Πασπαλίζει με αστερόσκονη βουνοκορφές. Κρατάει ξύλινα σπαθιά. Ζει και σβήνει σε αιώνιες στιγμές. Χαϊδεύει κόκκινες φουντωτές ουρές. Ψάχνει θησαυρούς στην άκρη του ουράνιου τόξου. Αναπνέει στις παρέες και πνίγεται στη μοναξιά. Χαμογελά συχνά και αφήνει ένα δάκρυ να κυλήσει για να συναντήσει τη βροχή. Ζαρώνει κάτω από ουρανούς που είναι έτοιμοι να στάξουν μολύβι και τρέχει ευτυχισμένη σε καταπράσινα λιβάδια.
Αρχέγονα δίπολα. Γιν και Γιανγκ. Φαντασία και πραγματικότητα. Χαρά και λύπη. Άσπρο και μαύρο. Όλα τα χρώματα.
Όπως ακριβώς και η ζωή μας.
Αδερφοί Φαν σας ευχαριστούμε για το ταξίδι. Έχουμε κλείσει ήδη θέση για το επόμενο (COVID free)…
Το νέο βιβλίο των Fanbrothers «Μπάρναμπους η μεγάλη απόδραση όπως και τα προηγούμενα τους κυκλοφορούν από τις εκδόσεις «Μεταίχμιο»
(εφ. Νεολόγος)
