ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τον Νοέμβριο του 1912 ο Ελευθέριος Βενιζέλος βρίσκεται στο απόγειο της δόξας του. Το κόμμα του, οι Φιλελεύθεροι, έχουν κερδίζει τις εκλογές του Μαρτίου, έχει συμμαχήσει με την Σερβία και τη Βουλγαρία κατά της Τουρκίας, έχει κηρύξει την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα και έχει η χώρα συμμετέχει νικηφόρα στον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, με την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου, από τα ελληνικά στρατεύματα από τον αρχιστράτηγο και διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο.
Με τις δάφνες του νικητή και τον πόλεμο των Ελλήνων στο μέτωπο της Ηπείρου να μαίνεται, ο Ελευθέριος Βενιζέλος αναχωρεί με αμαξοστοιχία στις 26 Νοεμβρίου 1912 από την Αθήνα για ταξιδεύσει, μέσω του λιμανιού της Πάτρας, στο Λονδίνο όπου θα διεξαχθεί η Συνδιάσκεψη της Ειρήνης για τον τερματισμό του πολέμου. Η Συνθήκη συνομολογήθηκε μεταξύ των Βαλκανικών Συμμάχων (Βουλγαρίας, Ελλάδας, Μαυροβουνίου και Σερβίας) και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Αποθεώνεται παντού
Την επομένη της αναχώρησης του Βενιζέλου, ο «Νεολόγος» των Πατρών κυκλοφορεί με πρωτοσέλιδο λεπτομερέστατο ρεπορτάζ της «πορείας θριάμβου» του Ελευθερίου Βενιζέλου από τον σιδηροδρομικό σταθμό των Αθηνών μέχρι και την Πάτρα, όπου πήρε το πλοίο «Μακεδονία» για να συνεχίσει το ταξίδι του μέχρι το Λονδίνο, όπου θα φτάσει στις 12 Δεκεμβρίου.
Η έκτακτη αμαξοστοιχία του πρωθυπουργού, όπως μας πληροφορεί ο «Νεολόγος» αναχωρεί στις 8 το πρωί με επιβάτες τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που τον συνόδευαν υπουργοί της κυβέρνησής του, μεταξύ των οποίων και ο Πατρινός Ανδρέας Μιχαλακόπουλος και μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας. «… η αμαξοστοιχία εκκίνησεν εξ Αθηνών υπό τα χειροκροτήματα και τας ζητωκραυγάς του συγκεντρωμένου εν τω σταθμώ των Αθηνών πλήξους», μας πληροφορεί ο «Νεολόγος» των Πατρών και προσθέτει πως: «Η αμαξοστοιχία, διερχομένη εκ των διαφόρων σταθμών, ανευφημείτο υπό των χωρικών και άλλων πολιτών, οι οποίοι πληροφορηθέντες εκ των εφημερίδων, ότι θα διήρχετο εκείθεν ο κ. Βενιζέλος, έσπευσαν να συγκεντρωθούν εις διάφορα σημεία και ανέμενον την έλευσιν της αμαξοστοιχίας δια να ζητωκραυγάσουν τον ελευθερωτήν του έθνους, ως απεκάλουν. Ο κ. Βενιζέλος, καθήμενος εγγύς της θυρίδος βαγιονιού, παρετήρει τα τοπία, άτινα διήρχετο η αμαξοστοιχία και εχαιρέτα τους χωρικούς, οι οποίοι εσταμάτων εις προσοχήν και ζητωκραυγάζον…».
Οι επίστρατοι από τις ΗΠΑ
Το τρένο που μεταφέρει τον Ελευθέριο Βενιζέλο κάνει στάσεις στην Ελευσίνα, την Κόρινθο, το Δερβένι, την Ακράτα και το Αίγιο. Παντού ο πρωθυπουργός γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό από πλήθος κόσμου, όλων των ηλικιών, οι οποίοι επευφημούν, χειροκροτούν ζητωκραυγάζουν και εύχονται στον Βενιζέλο να «πάει στο καλό» και να επιστρέψει νικητής από τη Διάσκεψη του Λονδίνου. Μάλιστα, το ύψος της Ακράτας, το τρένο του Βενιζέλου διασταυρώθηκε με τρένο που ερχόταν από την Πάτρα με προορισμό την Αθήνα και στο οποίο επέβαιναν Έλληνες μετανάστες της Αμερικής, οι οποίοι επέστρεφαν στα πάτρια εδάφη προκειμένου να λάβουν μέρος στον πόλεμο. Όπως χαρακτηριστικά γράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Η έκτακτος αμαξοστοιχία διεσταυρώθη εις την Ακράταν με την δευτέραν εκ Πατρών αμαξοστοιχίαν, ης οι επιβάται εξήλθον εις τας θυρίδας των βαγονιών και εζητωκραύγαζον τον κ. Βενιζέλον. Οι περίσσοτεροι εκ των επιβατών ήσαν επίστρατοι εξ Αμερικής».
Η υποδοχή στην Πάτρα
Μετά το Αίγιο, όπου τον Βενιζέλο υποδέχεται σύσσωμη η πόλη, το τρένο με τον πρωθυπουργό κατευθύνεται στην Πάτρα, όπου ήδη επικρατεί αναβρασμός. Καθώς λαός και επίσημοι περιμένουν τον Βενιζέλο. Όπως περιγράφει ο «Νεολόγος»: «Επί τη αναγγελία της εκ Πατρών διελεύσεως του Πρωθυπουργού κ. Βενιζέλου δια το εις Λονδίνον ταξείδιον, πλήθη λαού είχον συρρέσει εις την παραλίαν παρά το παγερόν του ανέμου, από της 4ης απογευματινής ώρας και ανέμενον την άφιξιν της εξ Αθηνών εκτάκτου αμαξοστοιχίας. Ολίγον κατ’ ολίγον η παραλία είχε κατακλυσθή κόσμου, ενώ επί των εξωστών και παραθύρων των επ’ αυτής οικιών, το ωραίον φύλον είχε καταλάβει ενωρίς θέσεις. Εξ άλλου πολλοί είχον επιβή λέμβων και εκείθεν ανέμενον… […] Εν τω μεταξύ η στρατιωτική φρουρά Πατρών είχε παραταχθή προ της αποβάθρας του Λιμεναρχείου […] συγκρατούσα το συνωστιζόμενον πλήθος του λαού. […] Είανι η ώρα 4 και 25 και εμφανίζεται μακρόθεν η έκτακτος αμαξοστοιχία. Αι χιλιάδες του πλήθους αι από του κεντρικού σταθμού μέχρι της εξέδρας του Αγίου Νικολάου, συνωστίζονται ανυπομόνως και αναμένουσι να ιδώσει τον Πρωθυπουργόν. Η αμαξοστοιχία προχωρεί βραδέως, διέρχεται προ του σιδηροδρομικού σταθμού… […]. Ο Στρατός παρουσιάζει όπλα, αι σάλπιγκες ηχούσι και ζητωκραυγαί ουρανομηκείς ακούονται εκ μέρους του πλήθους, το οποίον αποκαλύπτεται (σημ. βγάζει τα καπέλα του) και σείει τους πίλους του χαιρετών με ενθουσιασμού τον εν βαγονίω Πρωθυπουργόν.
– Ζήτω ο Βενιζέλος!
– Ζήτω ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως!
– Ζήτω ο Πατέρας μας!
– Ζήτω ο Σωτήρ του Ένθους!
Ο κ. Πρωθυπουργός χαιρετά από παραθύρου του βαγονίου το πλήθος, το οποίον εκσπά επί τη εμφανίσει του κ. Βενιζέλου εις νέας ζητωκραυγάς».
Η αποχώρηση του Βενιζέλου
Σε αυτό το πανηγυρικό και θερμό κλίμα, παρά το κρύο της ημέρας, ο Βενιζέλος χαιρετά τους επίσημους που έχουν συγκεντρωθεί στον σταθμό, οι οποίοι του εύχονται καλή επιτυχία, ενώ έχει ιδιαίτερη συνομιλία με τον Μητροπολίτη Πατρών Αντώνιο, ο οποίος του λέει «Εις την ευχήν του Θεού» και υπό τις ζητωκραυγές του πλήθους επιβιβάζεται σε λέμβο που θα τον οδηγήσει στο ατμόπλοιο «Μακεδονία» το οποίο έχει αγκυροβολήσει ανοικτά του λιμανιού. Όπως περιγράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Η λέμβος απομακρύνεται βραδέως της αποβάθρας υπό τους ήχους των σαλπίγγων και τας εξάλλους ζητωκραυγάς του πλήθους, από της παραλίας, από των ατμοπλοίων, από των λέμβων, από της αποβάθρας.
– Στο καλό!
– Στην ευχή του Θεού!
– Ζήτω ο Βενιζέλος
– Ζήτω ο Σωτήρ της Ελλάδος!
Ο κ. Βενιζέλος όρθιος εν τη λέμβω αποκαλύπτεται χαιρετών το πλήθος».
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
