ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στα 1929 η θέση της γυναίκας περιοριζόταν στο σπίτι, καθώς μετά την αποφοίτησή της από το Δημοτικό σχολείο η μετάβασή της στη Μέση Εκπαίδευση θεωρείτο διότι αφενός, οικονομικά ασύμφορη καθώς η φοίτηση δεν ήταν δωρεάν, αφετέρου κάτι τέτοιο προϋπόθετε ότι συνήθως η κοπέλα θα εγκατάλειπε την πατρική εστία για να σπουδάσει. Η μόνη διέξοδος για τις κοπέλες ήταν να μάθουν κάποια τέχνη που είχε να κάνει με το νοικοκυριό και κυρίως να ασχοληθούν με την ραπτική και το κέντημα, δυο τέχνες που εξασφάλιζαν και εισόδημα στο σπίτι και μέσω αυτών η δημιουργείτο η προίκα των κοριτσιών.
Στο πλαίσιο αυτό, διάφοροι σύλλογοι οργάνωναν μαθήματα κεντήματος, κοπτικής και ραπτικής, τα οποία έσπευδαν να παρακολουθήσουν οι κοπέλες των λαϊκών οικογενειών. Μαθήματα ραπτικής διοργάνωνε, εκείνη την εποχή, ανά την Ελλάδα και η εταιρεία ραπτομηχανών SINGER, η οποία διέθετε δασκάλες που γνώριζαν την τέχνη της ραπτικής και του κεντήματος και μάθαιναν τα κορίτσια να ράβουν και να κεντούν, χρησιμοποιώντας τις μηχανές της εταιρείας.
Το κάλεσμα του δημάρχου
Ο «Νεολόγος» των Πατρών στο φύλλο της 17ης Φεβρουαρίου 1929, φιλοξενεί στην πρώτη του σελίδα ρεπορτάζ υπό τον τίτλο: «Ο Σίγγερ ενισχύων την πρόοδον της κοινωνίας» και στο οποίο περιγράφεται η επίσκεψη του συντάκτη στη «Σχολή οικοκυρικής μορφώσεως ΣΙΓΓΕΡ» στο κινηματοθέατρο του Αιγίου «Ανάπλασις». Μάλιστα, όπως αναφέρει ο συντάκτης του «Νεολόγου» των Πατρών, ο δήμαρχος Αιγίου Σπ. Παναγιωτόπουλος προσκάλεσε «τους κατοίκους όπως αποστείλωσι τας συζύγους και θυγατέρας των να διδαχθώσι δωρεάν το κέντημα, την κοπτικήν, το ράψιμον και μαντάρισμα εν τη Σχολή ταύτη». Κάλεσμα, στο οποίο ανταποκρίθηκαν μαζικά οι κοπέλες του Αίγιου. Τα μαθήματα αυτά, γίνονται με πρωτοβουλία του πράκτορα των ραπτομηχανών στην Πάτρα Αθ. Πανταζόπουλου και είναι ταχύρρυθμα.
Η «Σχολή Οικοκυρικής Μορφώσεως»
Ο συντάκτης του «Νεολόγου» των Πατρών, όπως αναφέρει καταφθάνει στον κινηματογράφο από δημοσιογραφική περιέργεια. «Από των πρωινών ωρών της παρελθούσης Κυριακής ασυνήθης κίνησις των κατοίκων της γείτονος πόλεως Αιγίου αμφοτέρων των φύλων και πάσης ηλικίας κατηύθυνον τα βήματά των προς εν ωρισμένον σημείον της πόλεως. Το δημοσιογραφικόν δαιμόνιον, ως ήτο επόμενον, με ώθησε προ την ίδιαν διεύθυνσιν και με παρώτρυνε να εξακριβώσω το αίτιον του γενικού τούτου συναγερμού», γράφει χαρακτηριστικά για να καταλήξει και αυτός, μαζί με τους υπόλοιπους Αιγιώτες στην πόρτα του κινηματογράφου στην πρόσοψη του οποίου υπήρχε η επιγραφή «Σχολή Οικοκυρικής μορφώσεως ΣΙΓΓΕΡ».
Ο συντάκτης της εφημερίδας περιηγείται στον κινηματογράφο που έχει μεταβληθεί σε «Σχολή Οικοκυρικής Μορφώσεως» και είναι εντυπωσιασμένος και ενθουσιασμένος από όσα βλέπει. Όπως γράφει:
«Μένω προς στιγμήν κατάπληκτος, παρατηρών την φιλοτέχνως διακεκοσμημένην αίθουσαν. Περί τας 80 ραπτομηχαναί εις δύο σειράς, εκ δύο μηχανών εζευγμένων ούτως ειπείν εκάστη σειρά, επί των ποίων εξετίθεντο παντός είδους έργα, κοπτικής και κεντήματος, αληθώς χάρμα οφθαλμών. Δεσποινίς, ιέρεια της θεάς τέχνης, ήτις προσηνεστάτη αναλαμβάνει να μου εξηγήση εκάστην λεπτομέρειαν ην συναντώ, με οδηγεί εις την πτέρυγα των έργων κοπτικής όπου πλήθος εκτεθεθειμένων και ανηρτημένων υποκαμίσσων, πιτζαμών, πενουάρ, όλης της σειράς της εσωτερικής και εξωτερικής γυναικείας αμφιέσεως, παιδικών ενδυμασιών κλπ. ως να ήτο έκθεσις μεγάλου τινός καταστήματος ή εργοστασίου. Ηρώτησα τη Δίδα εις πόσον χρόνον συνετελέσθη το έργον τούτο και με μετριφροσύνην απαντά «πεντακόσια και πλέον έργα κοπτικής κατεσκευάσθησαν εντός 16 ημερών και από μαθητρίας αίτινες κατά το διάστημα τούτο εδιδάχθησαν. Συνεχάρην την Δ)ίδα Οχανίδου δια τα συντελεσθέν έργον και προχωρώ εις το βάθος της αιθούσης όπου νέαν δοκιμάζω έκπληξιν. Έργα ζωγραφικής εκταλεσθέντα δια της ραπτομηχανής εις κορνίζας, ο αρραβών, τα άνθη, η Παρθένος Μαρία, ο Εσταυρωμένος με τον εξ ακάνθων στέφανον, προσωπογραφία του Βίσμαρκ, είναι όντως έργα απαραμίλλου τέχνης, προ των οποίων αδύνατον να μην αποκαλυφθή τις μυημένος και μη εις τα μυστήρια της καλλιτεχνίας. […] «Παρασύρομαι από το ανθρώπινον κύμα προς την πτέρυγα εκθέσεως των κεντημάτων εν’ η είχον εκτεθή άπειρα τον αριθμόν και ποικίλα εις ιδιορυθμίαν κεντήματα. Εδώ τραπεζομάνδηλα, εκεί μαξιλάρια διβανιού, εκεί φιλλέ, πιο πέρα δαντέλες, αχλάδια κεντημένα που προκαλούν την όρεξιν κλπ. Συγχαίρω θερμώς τας διδασκαλίσσας και δοκιμάζω να διασχίσω το πλήθος ίνα φθάσω εις την έξοδον του σχηματιζομένου διαδρόμου, ότε σταματώ αναγκαστικώς, καθόσον η δίοδος ήτο περιφραγμένη από σμήνος κυριών και δεσποινίδων αι οποία παρακολουθούν το κέντημα εκτελούμενον υπ’ άλλης διδασκαλίσσης χρησιμοποιούσης μηχανήν λειτουργούσα δι’ ηλεκτρικού κινητήρος, ρυθμιζούσης δε κατά βούλησιν τον αριθμόν των στροφών του τροχού δι’ απλής επαφής του ποδός της προς την ηλεκτρικήν αντίστασιν. […] Είναι όντως αξιοθαύμαστα τα επιτελεσθέντα έργα εις τόσω μικρόν χρονικόν διάστημα καθ’ ο 300 και πλέον νέαι έλαβον άρτιαν μόρφωσιν εις την οικοκυρικήν και μόνον διά 3 ή 4 διασκαλισσών, αποτελέσματα τα οποία δεν ηδύνατο να προβλέψη και πιστεύση ως πραγματοποιούμενα και ο πλέον εύπιστος των θνητών».
«Πότε θα ξανά γίνει η Σχολή;»
Ο συντάκτη του «Νεολόγου» των Πατρών μεταφέρει το κλίμα ενθουσιασμού που υπάρχει μεταξύ των επισκεπτών του χώρου, οι οποίοι προφανώς κλήθηκαν για να θαυμάσουν από κοντά τα αποτελέσματα της εκπαίδευσης των κοριτσιών οι οποίοι εντυπωσιάστηκαν, όπως και ο ίδιος. «… τα πλήθη των επισκεπτών οίτινες ευχαριστημένοι και ενθουσιασμένοι εξεδήλουν την ευγνωμοσύνην των προς το προσωπικόν ερωτώντες “πότε θα ξαναγίνη Σχολή”», αναφέρει χαρακτηριστικά και κλείνει το κείμενο του με την ευχή τα μαθήματα αυτά να ενταχθούν και στα Παρθεναγωγεία.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
