ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΜΠΕΚΙΡΗ – τ. ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ
Η υγεία του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου είχε κλονισθεί από το 1988. Ήδη όμως η κατάσταση της υγείας έχει επιδεινωθεί και οι θεράποντες ιατροί την 20η Νοεμβρίου του 1995 έδωσαν εντολή να μεταφερθεί επειγόντως στο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο του Ωνάσειου Νοσοκομείου. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε, ότι η ραγδαία επιδείνωση της υγείας του Πρωθυπουργού της χώρας είχε σαν άμεση συνέπεια την ακυβερνησία, διότι κανένας δεν μπορούσε να αναπληρώσει τον Πρόεδρο της Κυβέρνησης. Το γεγονός αυτό είχε απασχολήσει όλους τους παράγοντες του Δημοσίου βίου της χώρας, αλλά κανείς δεν αναλάμβανε πρωτοβουλίες.
Οι πρωτοβουλίες Έβερτ
Προ αυτής της κατάστασης και για να μη μείνει η χώρα ακυβέρνητη, ο Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Μιλτιάδης Έβερτ, συγκάλεσε σύσκεψη έγκριτων συνταγματολόγων, για να διερευνηθούν οι δυνατότητες, ώστε να αρθεί το αδιέξοδο στο οποίο είχε οδηγηθεί η χώρα. Μετά τη συνάντηση που είχε ο Μιλτιάδης Έβερτ με τους συνταγματολόγους, έστειλε επιστολή στον θεράποντα ιατρό του Πρωθυπουργού και Υπουργό Υγείας Δ. Κρεμαστινό, στον οποίο έθεσε διάφορα ερωτήματα και τον καλούσε να δώσει απαντήσεις, διότι η χώρα δεν μπορούσε να μείνει ακυβέρνητη. Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος της Ν.Δ. ενημέρωσε την Κοινοβουλευτική Ομάδα της Ν.Δ. και επεσκέφθη τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο, τον οποίον ενημέρωσε για όλες του τις ενέργειες. Τέλος, στις 5 Δεκεμβρίου 1995, ο Μιλτιάδης Έβερτ έστειλε επιστολή προς τον αναπληρωτή του Πρωθυπουργού, Άκη Τσοχατζόπουλο, με την οποία του ζητούσε να ενημερώσει την Κυβέρνηση και την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ, ώστε να πάρουν τις πρωτοβουλίες που χρειάζονταν για να μη μείνει η χώρα ακυβέρνητη.
Βέβαια, όλες αυτές οι συζητήσεις για την ασθένεια του Πρωθυπουργού και την ακυβερνησία της χώρας έφεραν στην επικαιρότητα το θέμα της διαδοχής του Ανδρέα Παπανδρέου. Έτσι άρχισαν να εμφανίζονται διάφορες ομάδες μέσα στο ΠΑΣΟΚ και να προτείνουν πρόσωπα για τη διαδοχή του Πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου. Από την πλευρά του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, Μ. Έβερτ, με νέα του επιστολή προς τους θεράποντες ιατρούς ζητούσε να τον πληροφορήσουν για την πορεία της υγείας του και εάν μπορεί να ασκεί τα καθήκοντα του Πρωθυπουργού. Πέραν των ανωτέρω, ο Μιλτιάδης Έβερτ στις 5 Ιανουαρίου 1996 επεσκέφθη πάλι τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο, στον οποίον έθεσε το θέμα της υγείας του Πρωθυπουργού και δήλωσε ορθά-κοφτά ότι «Κυβέρνηση δεν υπάρχει ούτε πολιτικά ούτε θεσμικά».
Η παραίτηση του Ανδρέα Παπανδρέου και η διαδοχή του
Βέβαια, η συνέχεια της παράτασης της κρισιμότητας της υγείας του Πρωθυπουργού, σε συνδυασμό με τις πιέσεις του Έβερτ και των άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης, οδήγησαν στην επιτάχυνση των εξελίξεων.
Μετά από όλα τα ανωτέρω, επείσθησαν όλοι οι παράγοντες του ΠΑΣΟΚ και της Κυβερνήσεως και ανάγκασαν τον Ανδρέα Παπανδρέου να υποβάλει στις 18 Ιανουαρίου 1996 την παραίτησή του από τον Πρωθυπουργικό θώκο. Έτσι, άνοιξε ο δρόμος της διαδοχής.
Συγκεκριμένα, στις 20 Ιανουαρίου 1996 συνήλθε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΠΑΣΟΚ για την εκλογή του νέου Πρωθυπουργού. Υποψήφιοι για τη θέση του Πρωθυπουργού ήταν οι: Κ. Σημίτης, Άκης Τσοχατζόπουλος, Γεράσιμος Αρσένης και Γιάννης Χαραλαμπόπουλος. Η πρώτη ψηφοφορία απέβη άκαρπη. Συγκεκριμένα ψήφισαν 167 και έλαβαν: Κ. Σημίτης 53, Άκης Τσοχατζόπουλος 53, Γερ. Αρσένης 50 και Γ. Χαραλαμπόπουλος 11. Στη δεύτερη ψηφοφορία, η οποία έγινε μεταξύ των δύο πρώτων, έλαβε ο μεν Κ. Σημίτης 86 ψήφους και ο Άκης Τσοχατζόπουλος 75 ψήφους, ενώ ευρέθησαν 5 λευκά ψηφοδέλτια. Έτσι, εξελέγη ο Κ. Σημίτης ο οποίος ορκίστηκε ως Πρωθυπουργός. Μετά την ορκωμοσία του ως Πρωθυπουργός, ο Κ. Σημίτης εξελέγη και Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στο Συνέδριο του κόμματος, το οποίο έγινε στις 27-30 Ιουνίου 1996.
Η κρίση των Ιμίων
Πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι ο νέος Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης ήταν πολιτικός χαμηλών τόνων, ευρωπαϊκού προσανατολισμού, τεχνοκρατικών αντιλήψεων, με ιδιοσυστασία τελείως διαφορετική από αυτή του Ανδρέα Παπανδρέου. Είχε την ατυχία τις πρώτες ημέρες της Πρωθυπουργίας του (28 Ιανουαρίου 1996) να αντιμετωπίσει τα γνωστά γεγονότα των Ιμίων με την απόβαση Τούρκικου αγήματος σε μία από τις βραχονησίδες των Ιμίων. Το γεγονός αυτό προκάλεσε θύελλα διαμαρτυριών των κομμάτων της αντιπολίτευσης και συζητήθηκε το θέμα την ίδια ημέρα στη Βουλή, η οποία εκείνο το βράδυ συνεδρίαζε με άλλο θέμα στην Ημερήσια Διάταξη. Βέβαια, ο Πρωθυπουργός έδωσε τις δέουσες εξηγήσεις στη Βουλή, όπου μιλώντας «ευχαρίστησε» τους Αμερικανούς, διότι με την παρέμβασή τους απεφεύχθη ενδεχόμενος πόλεμος. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε, ότι όλα αυτά τα γεγονότα έγιναν με τέτοια ταχύτητα, ώστε ο Υπουργός Εξωτερικών Θεόδωρος Πάγκαλος δεν είχε πάρει είδηση τι είχε συμβεί και επιστρέφοντας στη Βουλή από τηλεοπτικό σταθμό, όπου είχε κληθεί για άλλο θέμα, ενημερώθηκε για όλα τα γεγονότα στην αίθουσα του Κοινοβουλίου. Είναι ανάγκη εδώ να σημειώσουμε, ότι το επεισόδιο έληξε με την αποχώρηση του Τούρκικου αγήματος και την υποστολή της Ελληνικής σημαίας την 31η Ιανουαρίου του 1996. Όλα αυτά έγιναν με την μεσολάβηση των Αμερικανών, οι οποίοι είχαν παρέμβει και έγιναν σχετικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων διπλωματών.
Για την ιστορία πρέπει επίσης να σημειώσουμε, ότι την περίοδο εκείνη, κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες είχε καταπέσει ένα ελικόπτερο του Πολεμικού Ναυτικού, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρεις Έλληνες Αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού.
Η σύγκρουση στη Βουλή
Βέβαια, η αντίδραση της Ν.Δ. ήταν άμεση για τα γεγονότα των Ιμίων.
Μάλιστα, ο Πρόεδρος της Ν.Δ. Μιλτιάδης Έβερτ στις 31 Ιανουαρίου 1996 δήλωσε ότι «η απόσυρση των Ελληνικών Στρατευμάτων και η υποστολή της σημαίας συνιστούν εγκατάλειψη εθνικού εδάφους. Αποτελούν πράξη προδοσίας».
Την ίδια ημέρα, κατά τη συζήτηση του θέματος στη Βουλή, ο Πρωθυπουργός Κ. Σημίτης ευχαρίστησε τους Αμερικάνους για τη μεσολάβησή τους. Αντίθετα, ο Μιλτιάδης Έβερτ τόνισε τα εξής: «Η Κυβέρνηση δε λέει την αλήθεια στον Ελληνικό λαό, δεν έχει ήθος και ύφος και δεν σέβεται τα εθνικά δίκαια της Ελλάδας. Εξέθεσε τις ένοπλες δυνάμεις, που ήταν έτοιμες να πράξουν το καθήκον τους. Η απόσυρση των Ελληνικών Στρατιωτικών Δυνάμεων και η υποστολή της Ελληνικής σημαίας συνιστούν εγκατάλειψη εθνικού εδάφους. Αποτελούν πράξη προδοσίας. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι Πρωθυπουργοί και οι Υπουργοί δεν προκαλούν το Κοινοβούλιο, κάνουν χαρακίρι».
Βέβαια, τα γεγονότα των Ιμίων και ο παρενέργειές τους απασχολούσαν επί μήνες όχι μόνον τον πολιτικό κόσμο, αλλά ολόκληρο τον Ελληνικό λαό. Οι εκτιμήσεις για την πολιτική που ακολουθούσε η Κυβέρνηση Σημίτη ήσαν διαφορετικές. Άλλοι προσπαθούσαν να δικαιολογήσουν την Κυβέρνηση για τον αιφνιδιασμό που εδέχθη και άλλοι την κατηγορούσαν για την υποτελική στάση έναντι των Αμερικανών. Βέβαια, πολλοί δεν μπόρεσαν να συγχωρήσουν ποτέ τον Κώστα Σημίτη για το μεγάλο λάθος, όπου από το βήμα της Βουλής ευχαρίστησε τους Αμερικανούς για την παρέμβασή τους στο θέμα των Ιμίων.
Πρέπει εδώ να σημειώσουμε, ότι το θέμα των Ιμίων δεν κρατήθηκε τόσο ψηλά όσο έπρεπε. Από την πλευρά του ο Πρόεδρος του κόμματος της Ν.Δ. Μιλτιάδης Έβερτ επέμενε στη μαχητική ανάδειξη του προβλήματος των Ιμίων και στην προβολή σκληρών θέσεων για τα εθνικά θέματα. Έτσι, στις 16 Φεβρουαρίου 1996 ο Πρόεδρος της Ν.Δ. πρότεινε τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής για να διερευνηθούν οι συνθήκες πτώσεις του ελικοπτέρου και του θανάτου των τριών Αξιωματικών του Πολεμικού Ναυτικού στα Ίμια.
Πέραν των Ιμίων, ο Πρόεδρος της Ν.Δ. ήθελε να δώσει μία μεγαλύτερη έμφαση στα εθνικά μας θέματα. Έτσι, σε επίσημη επίσκεψη που πραγματοποίησε στην Κύπρο στις 23/2/1996, υπεστήριξε τη σύγκλιση Πανεθνικής Συνδιάσκεψης, με σκοπό τη χάραξη πάγιας εθνικής στρατηγικής, για την αντιμετώπιση του Κυπριακού και τάχθηκε υπέρ του ενιαίου αμυντικού δόγματος του χώρου Ελλάδας-Κύπρου, υπογραμμίζοντας πως η υλοποίηση του διασφαλίζει την αμυντική θωράκιση της Κύπρου.
Η νέα πολιτική Σημίτη
Και ενώ η Ν.Δ. ησχολείτο με τα Ίμια και με τα αμυντικά δόγματα, η Κυβέρνηση Σημίτη προσπαθούσε να σταθεροποιήσει τη θέση και να βγει από τον κλοιό που της ασκούσαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε, ότι η Κυβέρνηση Σημίτη είχε αλλάξει πολιτική και είχε υιοθετήσει ένα εκσυγχρονιστικό πολιτικό λόγο, ο οποίος ήταν αντίθετος προς την παραδοσιακή πολιτική που ακολουθούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου. Συγκεκριμένα, η Κυβέρνηση Σημίτη με την πολιτική της ήθελε να διεμβολίσει τον Κεντροδεξιό χώρο, αφήνοντας πίσω την παραδοσιακή πολιτική που ακολουθούσε το ΠΑΣΟΚ.
Αντίθετα, η Ν.Δ. είχε εμπλακεί στα εθνικά θέματα και έτσι δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τη νέα στρατηγική του ΠΑΣΟΚ. Πρέπει εδώ να σημειώσουμε, ότι η Κυβέρνηση Σημίτη με τη νέα της πολιτική είχε πλησιάσει σχεδόν όλα τα μέσα ενημέρωσης και διαμορφώθηκε μία ιδιότυπη σχέση ανάμεσα στην Κυβέρνηση και σε επιχειρηματίες που ήλεγχαν τα περισσότερα μέσα ενημέρωσης. Η σχέση αυτή στην πορεία ονομάστηκε διαπλοκή και έπαιξε σημαντικό ρόλο στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1996.
Τον Νοέμβριο του 1995, ο Ανδρέας Παπανδρέου εισάγεται εσπευσμένα στο Ωνάσειο, με πνευμονία. Θα πάρει εξιτήριο μετά από τρεις μήνες από όπου και η φωτογραφία
Μόλις μια εβδομάδα μετά τον θάνατο του Ανδρέα Παπανδρέου, διεξάγεται το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, όπου ο πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης εκλέγεται και πρόεδρος του κόμματος
Ο Πρόεδρος του κόμματος της Ν.Δ. Μιλτιάδης Έβερτ επέμενε στη μαχητική ανάδειξη του προβλήματος των Ιμίων και στην προβολή σκληρών θέσεων για τα εθνικά θέματα
Τις πρώτες ημέρες της Πρωθυπουργίας του (28 Ιανουαρίου 1996) ο Κώστας Σημίτης αντιμετώπιση την κρίση των Ιμίων
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
