Του Θάνου Χριστακόπουλου
Αποπνικτική είναι εδώ και περίπου δύο με τρεις εβδομάδες η ατμόσφαιρα τα βράδια στην Πάτρα λόγω της εντατικοποίησης χρήσης τζακιών και καυστήρων πετρελαίου. Κι αυτό την ώρα που οι πνευμονολόγοι προειδοποιούν για τους κινδύνους που προκαλούν στην υγεία μας τα μικροσωματίδια που αιωρούνται το περιβάλλον.
Η αιθαλομίχλη κάνει στην κυριολεξία «πάρτι» στον αέρα της αχαϊκής πρωτεύουσας με συγκεκριμένες περιοχές να αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο πρόβλημα. Σε αυτές τις περιοχές όπως φαίνεται και από τα στοιχεία των σταθμών μέτρησης του συστήματος «αιθέρας» του Πανεπιστημίου Πατρών τα μικροσωματίδια «χτυπούν» κόκκινο καθιστώντας τον αέρα που αναπνέουμε πολύς κακής ποιότητας.
Μάλιστα τα περισσότερα βράδια, μετά τα 8:00 με 9:00 ένα πυκνό πέπλο αιθαλομίχλης καλύπτει τον ουρανό της πόλης, που γίνεται αντιληπτό δια γυμνού οφθαλμού και αισθητό στην όσφρηση όποιου κυκλοφορεί έξω.
Οι πλέον επιβαρυμένες περιοχές είναι το νέο Λιμάνι της Πάτρας, η Παραλία Πατρών, η Τριών Ναυάρχων, η Λεύκα, η Κυψέλη, το Κουκούλι και τα Δεμένικα. Στον αντίποδα κάπως καλύτερη είναι η κατάσταση που καταγράφουν οι σταθμοί στις περιοχές του Αγίου Ανδρέα, της Γερμανού, των Υψηλών Αλωνίων, του Βλατερού, της Αγίας Σοφίας και της Αγυιάς, ενώ πολύ καλύτερα είναι τα πράγματα σε Ρίο, Πανεπιστήμιο και Πλατάνι. Με βάση τα διεθνή στάνταρτς που ακολουθεί και το Πανεπιστήμιο της Πάτρας όταν τα μικροσωματίδια ξεπερνούν τα 50 μικρογραμμάρια/m³ η ποιότητα του αέρα χαρακτηρίζεται πολύ κακή, ενώ από 25-50 κακή.
Προκαλούν και στεφανιαία νόσο
Για τα μικρά μικροσωματίδια PM2.5 που καταγράφονται από τις μετρήσεις του Πανεπιστημίου Πατρών ο κίνδυνος προέρχεται τόσο από την μακροχρόνια τους όσο και από την βραχυχρόνια εισπνοή τους. Η βραχυχρόνια εισπνοή τους για λίγες ώρες ως βδομάδες πυροδοτεί- αυξάνει την καρδιακή νοσηρότητα και θνητότητα, τα αγγειακά εγκεφαλικά, τις αρρυθμίες, την καρδιακή ανεπάρκεια και την αναπνευστική νοσηρότητα και θνητότητα. Όσον αφορά την βραχυχρόνια εισπνοή τους, μια μελέτη του 2014, δημοσιευμένη στο περιοδικό Thorax που αφορούσε δεδομένα από όλη την γη, έδειξε ότι σε ημέρες που ήταν αυξημένη η συγκέντρωση των PM2.5, αυξάνονταν και οι θάνατοι κυρίως από αναπνευστικά αίτια.
Όσον αφορά την μακροχρόνια δράση τους, γνωρίζουμε ότι η μακροχρόνια εισπνοή των PM2.5 αυξάνει την θνητότητα. Ειδικότερα η θνητότητα είναι αυξημένη από καρδιαγγειακές αιτίες και ιδίως από στεφανιαία νόσο. Σχεδόν 1 στους 5 θανάτους από στεφανιαία νόσο, στις Η.Π.Α., σχετίζεται με αύξηση των PM2.5.
Τα PM2.5 υπολογίζεται ότι ευθύνονται για το 9.4% των θανάτων από στεφανιαία νόσο παγκοσμίως.
Η σύσταση των PM2.5 είναι διαφορετική ανάλογα με την πηγή προέλευσης τους. Έτσι υπήρχε πάντα το ερώτημα αν όλα είναι το ίδιο βλαβερά, ή αν μόνο ορισμένα από αυτά, με συγκεκριμένη σύσταση πειράζουν στην υγεία.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Πανεπιστημίου Πατρών:
Τα αιωρούμενα σωματίδια αποτελούν έναν από τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την ανθρώπινη υγεία και μεταβάλλουν τις κλιματικές συνθήκες. Ειδικά οι επιπτώσεις στην υγεία θεωρούνται σημαντικές για μια σειρά από νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος και ευαίσθητες κατηγορίες πληθυσμού, όπως οι ηλικιωμένοι και τα μικρά παιδιά.
Το δίκτυο Αιθέρας είναι ένα σύστημα παρακολούθησης και καταγραφής των αιωρούμενων σωματιδίων, στο πλαίσιο των ερευνητικών δραστηριοτήτων του Εργαστηρίου Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Πατρών. Αποτελείται από αισθητήρες μέτρησης των αιωρούμενων σωματιδίων, πανοραμικές κάμερες και μια διαδικτυακή πλατφόρμα που καταγράφει την ποιότητα του αέρα στην Πάτρα σε πραγματικό χρόνο.
Σάκης Παπαλεξάτος: Η χρόνια έκθεση προκαλεί σοβαρά προβλήματα
Όπως μας εξηγεί ο Πατρινός Πνευμονολόγος Σάκης Παπαλεξάτος οι επιπτώσεις στην υγεία των πολιτών που αναπνέουν κακής ποιότητας αέρα λόγω των αυξημένων συγκεντρώσεων μικροσωματιδίων μπορεί να είναι σοβαρές.
Το πρόβλημα που προκύπτει κυρίως από την καύση κακής ποιότητας ξύλων στα τζάκια έχει επιβλαβείς συνέπειες στον ανθρώπινο οργανισμό. Προκαλεί πρόωρες βλάβες στον πνεύμονα και παροξύνσεις χρόνιων βρογχικών και αλλεργικών παθήσεων ή και χρόνια αποφρακτικής πνευμονοπάθειας. Στην περίπτωση δε που οι πολίτες εκτίθενται για μεγάλα χρονικά διαστήματα κι επί σειρά ετών σε τέτοιου είδους κακής ποιότητας αέρα, μπορούν να προκαλέσουν, όπως επισημαίνει ο κ. Παπαλεξάτος, σοβαρά προβλήματα όπως κακοήθεις βλάβες (καρκίνους) που είναι μη αναστρέψιμες.
Μάλιστα οι γιατροί τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης, έχουν διαπιστώσει στην Πάτρα αύξηση των προβλημάτων υγείας στους πολίτες, προβλήματα που σχετίζονται με την μόλυνση της ατμόσφαιρας. Όπως επισημαίνει ο κ. Παπαλεξάτος παρατηρείται αύξηση των ατόμων που πάσχουν από χρόνια αναπνευστικά προβλήματα καθώς και συχνά συμπτώματα βήχα και δύσπνοιας, κατά τους χειμερινούς μήνες και σε συνδυασμό με τις καιρικές συνθήκες.
Όμως πέραν των υψηλών συγκεντρώσεων των μικροσωματιδίων στην ατμόσφαιρα της πόλης, θέμα προκύπτει και μέσα στα σπίτια που χρησιμοποιούν κατά κόρον τζάκι όπου καίνε αμφιβόλου ποιότητας ξύλα. Για τον λόγο αυτό ο κ. Παπαλεξάτος συμβουλεύει τις οικογένειες να φροντίζουν οι καπνοδόχοι τους να συντηρούνται ώστε να «τραβάνε» και τα δωμάτια να αερίζονται συχνά.
(από την εφημερίδα “Νεολόγος”).
