Το μεγάλο πρόβλημα στη διαχείριση των λέξεων είναι το βάρος τους! Ελάχιστοι το μέτρησαν σωστά και τόλμησαν να το σηκώσουν. Ένας απ’ αυτούς ο Χάρολντ Πίντερ! Γενναίος, τολμηρός, ιδιοφυής. Ο Πίντερ δεν σήκωσε μόνο το βάρος των λέξεων. Είδε και τις παύσεις του ήχου, την κινητήρια δύναμη των λέξεων, την πηγή αναζωογόνησης τους. Τα έργα του Πίντερ είναι η απόλυτη γλωσσική, συναισθηματική, πνευματική εμπειρία, στοιχεία αποκάλυψης, λόγια-βόμβες.
Ένα μικρό βιογραφικό
Ο Χάρολντ Πίντερ γεννήθηκε από εβραίους γονείς της εργατικής τάξης στις 10 Οκτωβρίου του 1930 στη φτωχική συνοικία του Λονδίνου Χάκνεϊ. Εκεί πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Παρακολούθησε θεατρικές σπουδές και το 1950 δημοσίευσε τα πρώτα του ποιήματα. Την ίδια χρονιά προσλαμβάνεται από το ραδιόφωνο του BBC ως ηθοποιός και στη συνέχεια παίρνει μέρος σε θεατρικές παραστάσεις στο Λονδίνο, όπου αρχίζει να χρησιμοποιεί το καλλιτεχνικό του όνομα Ντέιβιντ Μπάρον.
Το 1957 γράφει το πρώτο του θεατρικό, “Το δωμάτιο”, που σημειώνει επιτυχία. Όχι όμως και το “Πάρτι γενεθλίων” που ανεβαίνει το 1958 και λαμβάνει αρνητικές κριτικές. Στο τέλος της πρώτης εβδομάδας κατεβαίνει. Δεν έγινε το ίδιο με τον “Επιστάτη”, ενώ το “Πάρτι γενεθλίων” ξαναπαίχτηκε και είχε καλή υποδοχή, ενώ σήμερα είναι από τα πιο γνωστά της καριέρας του. Έγραψε πάνω από 30 θεατρικά με το στιλ γραφής του να είναι τόσο ιδιαίτερο, χαρακτηριστικό, που εισήχθη στο αγγλικό λεξικό της Οξφόρδης με τον όρο “Pinteresque”. Δεν έμεινε στη συγγραφή, αλλά πέρασε και στη σκηνοθεσία. Μάλιστα, το 1973 έγινε βοηθός σκηνοθέτη στο Εθνικό Θέατρο.
Ο Πίντερ ασχολήθηκε και με τον κινηματογράφο. Το 1963 “Ο Επιστάτης” έγινε ταινία και κέρδισε την “Αργυρή Άρκτο” στο φεστιβάλ του Βερολίνου. Παράλληλα, έγραψε σενάρια για έργα όπως “Επιχείρηση Κουίλερ, “Η ερωμένη του γάλλου υπολοχαγού” κ.α. Στην καλλιτεχνική του πορεία έλαβε πολλές διακρίσεις, όπως το βραβείο βρετανικής λογοτεχνίας “Ντέβιντ Κοέν” το 1995 και το “Λόρενς Ολίβιε” για το σύνολο της προσφοράς του στο θέατρο. Θα μπορούσε να πάρει κι αυτό του “Βρετανού ιππότη”, αλλά αρνήθηκε. Το πιο γνωστό φυσικά είναι το “Νόμπελ Λογοτεχνίας” το 2005. Στην τελετή βράβευσης δεν έχασε την ευκαιρία να δείξει την αντίθεση του στον ιμπεριαλισμό χρησιμοποιώντας οξύ πολιτικό λόγο. Στο βίντεο που έστειλε (σ.σ ήταν άρρωστος και δεν μπορούσε να παραβρεθεί) αναρωτιόταν:
Πόσους ανθρώπους πρέπει να σκοτώσουν προκειμένου να κερδίσουν επάξια τον χαρακτηρισμό του κατά συρροή δολοφόνου και του εγκληματία πολέμου; Δεν είναι επομένως δίκαιο ο Μπους και ο Μπλερ να προσαχθούν ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου Εγκλημάτων Πολέμου;
Η πολιτική-αγωνιστική του δράση μεγάλη. Το 1985, μαζί με τον αμερικανό θεατρικό συγγραφέα Άρθουρ Μίλερ, ταξίδεψε στην Τουρκία και συνάντησε πολλά θύματα πολιτικής καταπίεσης. Σε τελετή της αμερικανικής πρεσβείας για τον Μίλερ, μίλησε για ανθρώπους στους οποίους διοχετεύεται ηλεκτρικό ρεύμα στα γεννητικά όργανα. Τον έδιωξαν από την αίθουσα. Αντιτάχθηκε στον βομβαρδισμό της Σερβίας, στην εισβολή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν και σ’ αυτή στο Ιράκ. Έχει παρομοιάσει την κυβέρνηση Μπους με τη ναζιστική Γερμανία και έχει επικρίνει δριμύτατα τη Μάργκαρετ Θάτσερ και τον Ρόναλντ Ρίγκαν. Υπήρξε ενεργός αντιπρόσωπος της Εκστρατείας Αλληλεγγύης για την Κούβα, οργάνωση που προασπίζεται τα δικαιώματα της Κούβας ενώ τάχθηκε ενάντια στο αμερικανικό εμπάργκο στη χώρα.
Κάτι που είπε παίρνοντας το Νόμπελ
«…Το πολιτικό θέατρο θέτει μια τελείως διαφορετική σειρά προβλημάτων. Το κήρυγμα πρέπει να αποφεύγεται πάση θυσία. Είναι απαραίτητη η αντικειμενικότητα. Οφείλουμε να επιτρέπουμε στα πρόσωπα να αναπνέουν ελεύθερα. Ο συγγραφέας δεν μπορεί να τα καταπιέσει και να τα περιορίσει για να ικανοποιήσει τα δικά του γούστα, τις δικές του διαθέσεις ή προκαταλήψεις. Οφείλει να είναι έτοιμος να τα προσεγγίσει από πολλές πλευρές, από όλες τις δυνατές οπτικές γωνίες, ίσως πότε-πότε να τα ξαφνιάσει κι εν τούτοις να τα αφήσει ελεύθερα να πάνε όπου θέλουν. Αυτό δεν λειτουργεί πάντα. Και βεβαίως η πολιτική σάτιρα δεν ακολουθεί αυτές τις αρχές, κάνει μάλιστα ακριβώς το αντίθετο και αυτή είναι η πραγματική της αποστολή…
… Πιστεύω ότι παρά τα τεράστια, υπαρκτά εμπόδια, υψίστης σημασίας υποχρέωση που μας αφορά όλους, εμάς τους πολίτες, είναι να έχουμε ατρόμητη, απαρέγκλιτη, άγρια πνευματική αποφασιστικότητα για να ορίσουμε την πραγματική αλήθεια της ζωής μας και της κοινωνίας μας. Είναι επιτακτική ανάγκη.
Εάν μια τέτοια στάση δεν ενσωματωθεί στο πολιτικό μας όραμα δεν έχουμε καμία ελπίδα να αποκαταστήσουμε ό,τι σχεδόν έχουμε χάσει: την ανθρώπινη αξιοπρέπεια»
