ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τον Νοέμβριο του 1899 στην Ελλάδα πρωθυπουργός ήταν ο Γεώργιος Θεοτόκης και Υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνησή του ο Ανάργυρος Σιμόπουλος, βουλευτής Παρνασσίδας (του σημερινού νομού Φωκίδας). Τα ταμεία του κράτους, ως συνήθως συμβαίνει στην χώρα, ήταν άδεια, ειδικά εκείνη την εποχή, καθώς είχε προηγηθεί η χρεοκοπία του Τρικούπη, το 1893, και ο «ατυχής πόλεμος» του 1897 που είχε αποτέλεσμα την ήττα της μικρής τότε Ελλάδας από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και τις υπέρογκες πολεμικές αποζημιώσεις που έπρεπε να καταβάλλει.
Η Ελλάδα, λοιπόν, το 1899 βρισκόταν υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, που ανάλαβε τη διαχείριση βασικών κρατικών εσόδων (μονοπώλια αλατιού, φωτιστικού πετρελαίου, σπίρτων, παιγνιοχάρτων, χαρτιού σιγαρέτων, έσοδα σμύριδας, φόρος καπνού, λιμενικά δικαιώματα Πειραιά, φόρος χαρτοσήμου) και το Κράτος έπρεπε να βρει τρόπους να αυξήσει τα έσοδά του.
Ο φόρος των… σκύλων
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της δεινής κατάστασης που είχε περιέλθει η ελληνική οικονομία, αποτελεί η φορολόγηση των σκύλων, η οποία διήρκησε επί μια τριετία περίπου, από το 1899 ως το 1902.
Τον Ιουνίου 1899 στη Βουλή ψηφίστηκε νόμος που προέβλεπε μεταξύ άλλων, τη «φορολογία των μεγάλων ζώων και των κυνών».
Σημειώνεται ότι η εφημερίδα την εποχή εκείνη, ετιμάτο 5 λεπτά. Άρα χρησιμοποιώντας την αναλογία της αξίας της εφημερίδας ( 1 η 1,5 ευρώ σήμερα ), μπορούμε να πούμε ότι η αξία των 10 δραχμών τότε, σήμερα είναι 200 – 300 ευρώ.
Ο νόμος αποδείχτηκε προβληματικός, δεδομένου ότι ήταν δυσχερής η διάκριση των σκύλων σε διάφορες κατηγορίες (πολυτελείας, ποιμενικούς, κ.ά.), ώστε να καθοριστεί το ύψος του φόρου που αναλογούσε στην καθεμιά από τις παραπάνω κατηγορίες. Γι’ αυτό το υπουργείο των Οικονομικών έστελνε συνεχώς ερμηνευτικές εγκυκλίους .Παρά τις «φιλότιμες» προσπάθειες του υπουργείου των Οικονομικών να γεμίσει τα κρατικά ταμεία με τη φορολόγηση των σκύλων, ο νόμος δεν απέδωσε τα αναμενόμενα έσοδα και καταργήθηκε το 1902.
Το συλλαλητήριο των επιτηδευματιών
Πέρα όμως από την φορολόγηση των σκύλων, ο «πέλεκυς» της Εφορίας έπεσε βαρύς στους επαγγελματοβιοτέχνες, οι οποίοι κλήθηκαν από τον Έφορο της κάθε περιοχής, να πληρώσουν υψηλή φορολογία. Το γεγονός αυτό προκάλεσε την έντονη αντίδραση των επαγγελματιών της Πάτρας, οι οποίοι το μεσημέρι της Κυριακής 21 Νοεμβρίου 1899, διοργάνωσαν συλλαλητήριο στην πλατεία Γεωργίου, πορεία και συνάντηση αντιπροσωπείας τους με τον τότε Νομάρχη. Η κινητοποίηση φιλοξενείται την επόμενη ημέρα, Δευτέρα 22 Νοεμβρίου 1899, στην πρώτη σελίδα του «Νεολόγου» των Πατρών με εκτενές ρεπορτάζ και αρθογραφία επί του θέματος. Μάλιστα, επειδή η ειδησιογραφία πέριξ του θέματος, καταλαμβάνει σημαντικό μέρος της ύλης της εφημερίδας, ο «Νεολόγος» ενημερώνει τους αναγνώστες του για τα θέματα που έμειναν εκτός και τα οποία θα δημοσιευθούν στην έκδοση της Τρίτης.«Το χθεσινόν συλλαλητήριον των επιτηδευματιών» είναι ο υπέρτιτλος του ρεπορτάζ που έχει κύριο τίτλο «Κάτων οι φόροι». Ο συντάκτης του κειμένου περιγράφει τον προβληματισμό των επαγγελματιών για την υψηλή φορολόγηση και την γενικότερη οικονομική δυσπραγία, μεταφέροντας τα όσα έλεγαν οι συμμετέχοντες στη συγκέντρωση, με τα εξής: «Χθες Μ.Μ. εγένετο το προαγγελθέν συλλαλητήριον των επιτηδευματιών εν τη πλατεία Γεωργίου του Α’. Από της 2 ώρας τα πλήθη συνηθροίζοντο εν τη πλατεία. Πυκνοί όμιλοι εσχηματίζοντο εις διάφορα μέρη, το δε γενικός θέμα ήτο το φούσκωμα του φορολογικού καταλόγου. Υπεστήριξαν τινες ότι ο φόρος ηυξήθη εις τινας εις το διπλάσιον, το τριπλάσιον και κάπου εις το πενταπλάσιον. Αλλά και υπό έποψιν αναλογίας ο κατάλογος (σ.σ. της φορολογίας) επέσυρεν αυστηράς επικρίσεις. Τινές εκ των ισχυρών ανεγράφοντο διά μικρά ποσά, ενώ άλλοι κατετάσσοντο δι’ ελάχιστα. Η συζήτησις μετέπιπτεν ακολούθως εις γενικωτέραν έποψιν. Η βαρειά φορολογία, η οικονομική δυσπραγία, η εξακολούθησις της αυξήσεως των φόρων, η προσθήκη νέων υπαλλήλων και πάντες ηρώτων, που επί τέλους θα φθάσωμεν».
Η πορεία
Από τους συγκεντρωμένους στην πλατεία Γεωργίου, ένα τμήμα αποσπάστηκε και αποφάσισε να κάνει πορεία φωνάζοντας συνθήματα. Ιδού πως περιγράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών το συμβάν: «Μια ομάς αποσπασθείσα του συνόλου περιήλθεν όλα τα μέρη της πόλεμως και μετ’ ολίγον επανήλθεν εις την πλατείαν παρακολουθουμένη υπό πλήθος πολλού. Όλον το πλήθος τότε εκινήθη προς τα άνω εν μέσω αλλαλαγμού. Αι φωναί Κάτω οι φόροι, αντήλησαν εις τας τέσσαρας πλευράς της Πλατείας. Είτα εσταμάτησεν προ του Ζαχαροπλαστείου του κ. Κυριακόπουλου.
Ο ποιητής Συνοδινός
Ομιλητής στο συλλαλητήριο, όπως γράφει ο «Νεολόγος» της εποχής, είναι ο συγγραφέας και ποιητής Παναγιώτης Συνοδινός (1836 – 1912), ο οποίος υπήρξε μια έντονη για την εποχή του προσωπικότητα. Διετέλεσε διοικητικός υπάλληλος και νομάρχης σε διάφορους νομούς. Το όνομά του συνδέεται κυρίως με την πατριωτική ποίηση της εποχής του, της οποίας ήταν ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους. Μνημονεύεται επίσης και για την αντιοθωνική του δραστηριότητα. Όπως γράφει σχετικά ο «Νεολόγος» της εποχής:
«Τις θα ομιλήση εφώναζον πολλοί. Αμέσως αναφαίνεται επί Τραπέζης ο ποιητής κ. Συνοδινός, όστις επαξίως εθρηνώδησεν επί της οικονομικής καταστάσεως του τόπου τον οποίον άστοργοι και αδέξιοι πολιτικοί έφεραν εις αυτήν την κατάστασιν. […] Μετά την ομιλίαν του κ. Συνοδινού, την οποία το συνωθούμενον πλήθος υπεδέχθη με χειροκροτήματα και εύγε πολλά και μπράβο περισσότερα, εξελέγη Επιτροπή δια να ερμηνεύση το φρόνημα του λαού ενώπιον του Νομάρχου. […] Μετά το πέρας του λόγου του κ. Συνοδινού, όλον εκείνο το πλήθος προπορευομένης της επιτροπής ώδευσε προς την Νομαρχίαν». *Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
