Το κάπνισμα εξακολουθεί να αποτελεί το σημαντικότερο τροποποιήσιμο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, καθότι αποτελεί ένα αδιαμφησβήτητο επιταχυντή της εμφάνισης ενός προβλήματος με πολλές συνιστώσες.
ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΣΙΓΚΑ, ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ, ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ, Π.Γ.Ν.ΠΑΤΡΩΝ
ΤΟΥ ΧΛΩΡΟΓΙΑΝΝΗ ΔΗΜΗΤΡΗ, ΠΕΜΠΤΟΕΤΗ ΦΟΙΤΗΤΗ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
Θα καταναλώνατε άραγε ένα προϊόν το οποίο περιέχει τουλάχιστον 5000 δυνητικά δηλητηριώδεις ουσίες και το λιγότερο 70 επιβεβαιωμένες καρκινογόνες ουσίες; Θα αγοράζατε ποτέ ένα τέτοιο προϊόν με αντίτιμο-πέρα από το οικονομικό- να χάσετε 14 περίπου χρόνια από την ζωή σας; Κι όμως, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας περίπου 1 δισεκατομμύριο, εκατό εκατομμύρια κάτοικοι του πλανήτη γη καπνίζουν.
Πράγματι, η καπνιστική ζωή ανέκαθεν αποτελούσε και αυτή μία «πανδημία» που ευθύνεται για 4,2 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως το χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι 500 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν σήμερα θα πεθάνουν άμεσα ή έμμεσα από το κάπνισμα.
Είναι επιβεβαιωμένες επιστημονικά, με επιδημιολογικά δεδομένα τουλάχιστον 45 ετών, οι επιπτώσεις που επιφέρει το κάπνισμα στην υγεία. Οδηγεί στην πρώιμη εμφάνιση χρόνιων νοσημάτων όπως πολλαπλών ειδών καρκίνου, πνευμονικής νόσου, ενώ παράλληλα ευνοεί το σχηματισμό ανευρύσματος στην αορτή, παθήσεων στα αγγεία των άκρων (προβλήματα που οδηγούν στον ακρωτηριασμό των ποδιών), αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και πρόωρου αιφνίδιου θανάτου. Οι αρνητικές επιδράσεις του στην καρδιά κατέχουν ιδιαίτερη θέση. Γνωστή είναι και η φράση, εξάλλου, ότι το τσιγάρο και το έμφραγμα πάνε «χέρι χέρι».
Αναλυτικότερα, το τσιγάρο, επιταχύνει την εμφάνιση της καρδιαγγειακής νόσου, δηλαδή ο καπνιστής παθαίνει έμφραγμα περίπου 15 χρόνια νωρίτερα από κάποιον άλλο άνθρωπο με τα ίδια χαρακτηριστικά που όμως δεν καπνίζει, ενώ υπολογίζεται ότι ευθύνεται για το 30% των θανάτων από στεφανιαία νόσο. Επίσης, πρόσφατες επιδημιολογικές μελέτες κάνουν λόγο ότι οι άνδρες καπνιστές, μέσης ηλικίας διατρέχουν τριπλάσιο έως και εξαπλάσιο κίνδυνο εμφάνισης θανατηφόρου εμφράγματος σε σύγκριση με μη καπνιστές συνομήλικους τους.
Ομοίως και για τις γυναίκες καπνίστριες, καθώς η αυξητική τάση του καπνίσματος που παρατηρείται οδηγεί σε αντίστοιχη αύξηση των καρδιαγγειακών παθήσεων. Ακόμη και το κάπνισμα 1 έως 4 τσιγάρων ημερησίως διπλασιάζει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου, ενώ έως και 35 τσιγάρα την ημέρα τον εξαπλασιάζει, σε σύγκριση με τις μη καπνίστριες.
Θα αποτελούσε παράλειψη να μην αναφερθεί ότι το παθητικό κάπνισμα, δηλαδή η έκθεση των μη καπνιστών στον καπνό του περιβάλλοντος, όσο και η νέα μόδα του «ατμίσματος» φαίνεται να σχετίζεται με οξείες και χρόνιες βλαβερές επιπλοκές όπως το ενεργητικό κάπνισμα.
Σημαντική είναι η αξία της διακοπής του, η οποία πρέπει να τονιστεί ότι δεν είναι ανέφικτη. Μάλιστα, σήμερα μπορεί να διευκολυνθεί με πολλά μέσα και εξειδικευμένη ιατρική καθοδήγηση με σημαντικότερο παράγοντα όμως την επιθυμία του ίδιου του ασθενούς. Έτσι, η διακοπή του τσιγάρου μειώνει τον αυξημένο κίνδυνο για καρδιαγγειακή νόσο κατά 30% σε 5 μήνες και 60% σε 3 χρόνια. Χρειάζονται δε, 7 με 10 χρόνια για την επαναφορά του κινδύνου για στεφανιαία νόσο στο επίπεδο ενός μη καπνιστή.
Εν κατακλείδι, το κάπνισμα αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, που μπορεί να προληφθεί. Είναι λοιπόν καθήκον του επιστήμονα να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και να ενημερώσει σωστά τον πληθυσμό να μην υποτιμά τον εχθρό που βρίσκεται δίπλα του και να προσπαθήσει «να κόψει το τσιγάρο, πριν κοπεί ο ίδιος από αυτό».
***Ο Γρηγόριος Τσίγκας είναι επεμβατικός καρδιολόγος, επίκουρος καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών, Π.Γ.Ν. Πατρών. Δέχεται ασθενείς κάθε Δευτέρα στο καρδιολογικό του ιατρείο, Μαιζώνος 48, Πάτρα, κατόπιν ραντεβού στο τηλέφωνο 2610222095.
