Του Βασίλη Σκούρη
Οριστικό τέλος στα σενάρια για πρόωρες εκλογές αρχές φθινοπώρου θέτουν οι τελευταίες εξελίξεις με τις καταστροφικές πυρκαγιές και τις δυσοίωνες προβλέψεις για τη μετάλλαξη «Δέλτα», αλλά και το προσφυγικό ρεύμα που αναμένεται από το Αφγανιστάν!
«Και να ήθελε ο πρωθυπουργός, πλέον δεν μπορεί να τις κάνει», είναι η εκτίμηση κορυφαίων στελεχών της Νέας Δημοκρατίας, καθώς εκτιμούν ότι εισερχόμαστε πλέον σε μια περίοδο κινούμενης άμμου, με τις εξελίξεις να μην μπορεί να προβλεφτούν!
Γιατί ο πρωθυπουργός και να ήθελε δεν μπορεί να προσφύγει σε πρόωρες κάλπες αυτή την περίοδο;
Πρώτα από όλα γιατί οι προβλέψεις για την πορεία της μετάλλαξης «Δέλτα» είναι τόσο δυσοίωνες, που τυχόν προκήρυξη εκλογών τέλη Αυγούστου-αρχές Σεπτεμβρίου, θα γυρίσει μπούμερανγκ για τον πρωθυπουργό!
Δεύτερο, επειδή η χώρα θα έμπαινε σε μια μεγάλη δοκιμασία ενάμισι τουλάχιστον μήνα, καθώς ενδέχεται λόγω του συστήματος της απλής αναλογικής να είναι διπλές! Να μην προκύψει δηλαδή κυβέρνηση από τις πρώτες εκλογές λόγω της απόφασης του Κυριάκου Μητσοτάκη να μην συμμετάσχει σε κυβέρνηση που θα προκύψει από τις κάλπες με απλή αναλογική και, ταυτόχρονη αδυναμία της αντιπολίτευσης να συγκροτήσει κυβέρνηση συνεργασίας, έστω και μειοψηφίας, κατά τα πρότυπα της Ισπανίας και της Πορτογαλίας.
Τρίτο, σε περίπτωση αδυναμίας συγκρότησης κυβέρνησης από τις πρώτες εκλογές, μετά τις τρεις διερευνητικές εντολές που δίνονται από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και, εν συνεχεία, τη σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών από την Πρόεδρο για την ύστατη προσπάθεια συγκρότησης οικουμενικής κυβέρνησης, ορίζεται υπηρεσιακός πρωθυπουργός και υπηρεσιακή κυβέρνηση που οδηγεί τη χώρα σε επαναληπτικές εκλογές!
Τέταρτο, γιατί δύσκολα οι ευρωπαίοι θα επιτρέψουν από το παρασκήνιο μια τέτοια πρωτοβουλία, τη στιγμή που ενδιαφέρονται να αξιοποιηθούν τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης και να μην υπάρχουν επιπρόσθετα προβλήματα στην ήδη χτυπημένη οικονομία-πολύ περισσότερο που ένα γενικευμένο λοκ ντάουν, που, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης είναι πολύ πιθανό εντός του φθινοπώρου!
Πέμπτον, δύσκολα θα επιτρέψουν κάλπες πριν τη μοιρασιά των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης συγκεκριμένοι επιχειρηματίες- με τον Κυριάκο Μητσοτάκη βλέπετε συζητούν, αυτόν …εμπιστεύονται! Και ο πρωθυπουργός, όμως, με τη σειρά του, δύσκολα δεν θα θελήσει να είναι αυτός που θα τρέξει τα χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Έκτο, ακόμα και σε δεύτερες εκλογές, που θα διεξαχθούν με τον εκλογικό νόμο Μητσοτάκη-Γεννηματά, η Νέα Δημοκρατία ακόμα και αν πάρει τα ποσοστά του 2019 δύσκολα θα πετύχει αυτοδυναμία, αφού το μπόνους για το πρώτο κόμμα είναι πλέον –και μάλιστα κλιμακωτά- 40 έδρες αντί 50 που ήταν στις περασμένες εκλογές!
Έβδομο, γιατί, αυτή τουλάχιστον τη στιγμή, η ΕΕ δεν απαιτεί επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας, κάτι που ενδέχεται να πράξει το 2023, γεγονός που σημαίνει πως σε μια τέτοια περίπτωση ο Κυριάκο Μητσοτάκης θα αναγκαστεί να προσφύγει σε κάλπες, καθώς διαφορετικά θα οδηγηθεί σε δύσκολα οικονομικά μέτρα.
Όγδοο, γιατί δεν αισθάνεται ακόμα την ανάσα της αντιπολίτευσης στην πλάτη του. Μόλις τη νοιώσει, για να γλυτώσει τα χειρότερα, η προσφυγή στις κάλπες θα είναι μονόδρομος.
Δεύτερες σκέψεις αρχίζουν να γίνονται στο μέγαρο Μαξίμου όσον αφορά το χρόνο των αλλαγών στην κυβέρνηση, που έχει προαναγγείλει ο πρωθυπουργός όσον αφορά στην «απόδοση ευθυνών» για τις καταστροφικές πυρκαγιές.
Σκέψεις για επίσπευση του ανασχηματισμού
Ο «μίνι ανασχηματισμός», αποκαλούμενος και «ανασχηματισμός Μαξίμου», που έγινε προπαραμονή Δεκαπενταύγουστου, πραγματοποιήθηκε με τη σκέψη ο κανονικός ανασχηματισμός να διεξαχθεί κοντά στις γιορτές, ώστε «να είναι εύκολη» και η «απόδοση των ευθυνών» για τις φωτιές. Σε τόσο μακρινό χρονικό διάστημα, άλλωστε, τυχόν μετακινήσεις ή και απομακρύνσεις υπουργών θα μπορούσαν να χωνευτούν εύκολα εσωκομματικά.
Ωστόσο το γεγονός ότι οι πολίτες ζητούν άμεση απόδοση και όχι κουκούλωμα ή εξεύρεση «εξιλαστήριων θυμάτων», αναγκάζουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη να εξετάσει εκ νέου το θέμα, πολύ περισσότερο καθώς το προσωπικό του προφίλ είναι αυτό που δέχεται ένα πολύ σημαντικό πλήγμα.
Το μέγαρο Μαξίμου αρχίζει πλέον να σκέφτεται – πέρα από έκτακτες κρίσεις στην Πυροσβεστική, πιθανόν δε και σε άλλα Σώματα Ασφαλείας ή και στις Ένοπλες Δυνάμεις – να επισπεύσει τον ανασχηματισμό. Ο πρωθυπουργός, δηλαδή, να προχωρήσει σε αλλαγές στην κυβέρνηση πολύ σύντομα, πιθανόν και πριν την άνοδό του στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης στις 11 και 12 Σεπτεμβρίου.
Οι οριστικές αποφάσεις δεν έχουν ληφθεί, ωστόσο και στα κυβερνητικά στελέχη δεν υπάρχει πλέον η βεβαιότητα πως οι αλλαγές στο υπουργικό συμβούλιο θα γίνουν του …Αγίου Βασιλείου, μέσα στις χριστουγεννιάτικες εορτές. Η όποια απόφαση έχει άλλωστε υπέρ και κατά και ο πρωθυπουργός μετράει τα υπέρ και τα κατά:
– Ένας ανασχηματισμός στα τέλη του έτους ασφαλώς σηματοδοτεί πως ο πρωθυπουργός δεν αποδίδει (υποκειμενικές ή αντικειμενικές) ευθύνες σε μέλη της κυβέρνησης. Αυτή η εντύπωση θα έχει εδραιωθεί στον κόσμο, όσο και αν κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης υποβαθμίσουν το θέμα. Ακόμα και αν γίνουν μετακινήσεις αρμόδιων υπουργών στο τέλος του έτους, το αποτέλεσμα θα είναι αρνητικό για τον Κυριάκο Μητσοτάκη, καθώς θα του αποδοθούν ευθύνες συγκάλυψης και έλλειψη αντανακλαστικών.
– Τυχόν νέα καταστροφή (πχ πλημμύρες ή νέα φωτιά) με αναποτελεσματική αντιμετώπιση, με τα στελέχη που χειρίστηκαν τις καταστροφικές πυρκαγιές στις θέσεις τους, θα επιφέρει τεράστιο προσωπικό πολιτικό κόστος για τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
– Ανασχηματισμός τώρα προϋποθέτει επίρριψη ευθυνών τουλάχιστον σε ένα εκ των δυο κυβερνητικών στελεχών που είχαν την αντικειμενική ευθύνη για την αντιμετώπιση των ευθυνών, όπως και άμεσες αλλαγές στην Πυροσβεστική. Το πικρό ποτήρι δεν αποφεύγεται όσες «δομικές αλλαγές» και αν επιχειρηθούν!
– Το Μαξίμου δεν είναι έτοιμο για ένα ευρύτερο ανασχηματισμό, ο οποίος θα σηματοδοτήσει ένα restat της κυβέρνησης, καθώς ο πρωθυπουργός αιφνιδιάστηκε από τη νέα κατάσταση που αντικειμενικά δημιουργούν οι πυρκαγιές!
– Όσο καθυστερεί ο ανασχηματισμός, τόσο η κυβέρνηση θα βρίσκεται σε κατάσταση νευρικής κρίσης, με τον κίνδυνο υπουργοί και υφυπουργοί να παρατούν τα μολύβια ή να προβαίνουν σε κινήσεις άμεσου αποτελέσματος, εγκαταλείποντας μεσοπρόθεσμες πολιτικές, ώστε να αυξήσουν τις πιθανότητες παραμονής στις θέσεις τους.
Οι αποφάσεις είναι δύσκολες για τον πρωθυπουργό, με κάποιες εξ αυτών να μοιάζουν …μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα!
