Του Θανάση Κούστα
Λοιπόν ο Νεολόγος των Πατρών, έζησε μαζί με τους Πατρινούς, σπουδαία και μεγάλα γεγονότα, πολέμους, νίκες, ήττες, επαναστάσεις, δικτατορίες, προσφυγιές, καταστροφές αλλά και ωραίες εποχές με οικονομικά επιτεύγματα, δουλειές, πλούτο, πολιτισμό και γλέντια. Σε όλα αυτά υπήρχε μεταξύ εφημερίδας και πολιτών μια ειλικρινής σχέση και σχέση εμπιστοσύνης και γι αυτό έμεινε ιστορική η φράση «το ‘πε ο Νεολόγος.
Εγώ, τιμής ένεκεν, σαν αφιέρωμα στην επανέκδοση, θα προσπαθήσω να κάνω μια σύντομη περιήγηση (σε συνέχειες) σε έργα και ανθρώπους της δεκαετίας του 1960 που συνέδεσαν την παρουσία τους στην πόλη μας, με την οικονομική ανάπτυξη αλλά και την διάθεση για προσφορά στο κοινωνικό περιβάλλον. Οι βασικές περιγραφές και τα στοιχεία είναι από εργασία μαθητών του 10ου (Πρότυπου) Δημοτικού Σχολείου Πατρών της σχολικής χρονιάς 1960-1961. Και θα αρχίσω με τις βιομηχανίες της πόλης.
Χαρτοβιομηχανία Ευαγγέλου Λαδόπουλου
Η ιστορία του εργοστασίου της χαρτοποιίας Λαδόπουλου ξεκίνησε σε μια εποχή που χαρακτηριζόταν από την παγκόσμια ύφεση μετά το οικονομικό κράχ του 1929. Η Πάτρα ακόμη δέχεται την πίεση για στέγαση και συντήρηση των προσφύγων της Μικρασιατικής καταστροφής. Ο Ευάγγελος Λαδόπουλος όμως την ίδια χρονιά έβαλε τις βάσεις και το 1931 λειτούργησε το εργοστάσιο της χαρτοποιίας με σημαντική συμβολή στην απασχόληση και στην Εθνική οικονομία. Το 1960 θεωρείται το καλύτερο εργοστάσιο χαρτοποιίας στην χώρα μας και καταλαμβάνει έκταση 35 στρεμμάτων. Το εργοστάσιο διευθύνει ο Γεώργιος Ευαγγ. Λαδόπουλος, την τεχνική διεύθυνση έχει ο Γεώργιος Ανδρουτσέλης και Διευθυντής Λογιστηρίου ο Ανδρέας Θεοδοσόπουλος. Έχει τέσσερις μεγάλες μηχανές παραγωγής χάρτου και 100 βοηθητικές μηχανές . η εργατική δύναμη αποτελείται από 780 άνδρες και 300 γυναίκες. Οι ειδικευμένοι είναι εργοδηγοί εργαστηρίων, εργοδηγοί ηλεκτροσυνεργείου, εργοδηγοί ξυλουργείου, μηχανοδηγοί και βοηθοί τους Α΄ και Β’ τάξεως. Η πρώτη ύλη είναι ξύλινη πάστα που έρχεται στο λιμάνι της πόλης από την Σουηδία, την Νορβηγία, την Αυστρία, τον Καναδά και τις ΗΠΑ. Η ποσότητα της ξυλόπαστας που χρησιμοποιείται καθημερινά είναι 60 τόννοι. Προϊόντα είναι ακατέργαστα είδη χάρτου γραφής, περιτυλίξεως, τυπογραφικό και κατεργασμένα είδη όπως χάρτης καταστίχων, φυλλάδες, ευρετήρια, βιβλία παραγγελιών, τετράδια Δημοτικού και Γυμνασίου, ιχνογραφίας, μουσικής, χάρτης εμπορικός και ταχυδρομικός, φάκελλα, επισκεπτήρια, κάρτες, μπλοκ αλληλογραφίας και ζωγραφικής και όλα αυτές σε διάφορες ποικιλίες και ποιότητες.
Πειραϊκή-Πατραϊκή
Στην υφαντουργία-νηματουργία δεσπόζουσα θέση κατέχει η Πειραϊκή Πατραϊκή. Το Α’ εργοστάσιο είναι το καλύτερο κλωστήριο της χώρας. Ξεκίνησε σαν μικρή βιοτεχνία το 1890 από τον Αποσκίτη. Η έκταση του εργοστασίου είναι πέντε στρέμματα. Βρίσκεται στο δυτικό μέρος της πόλης. Το εργοστάσιο διευθύνει ο Ανδρέας Σπηλιόπουλος που έχει και την Τεχνική Διεύθυνση. Την διεύθυνση του Λογιστηρίου έχει ο Γεράσιμος Σκαμνάκης. Πρώτες ύλες προμηθεύεται από την εγχώρια αγορά και από το εξωτερικό όπως Αίγυπτο και ΗΠΑ και παράγει ημερησίως 8,5 τόννους νήματα. Το εργατοτεχνικό προσωπικό αποτελείται από 280 άνδρες και 370 γυναίκες. Το Ε’ εργοστάσιο τέθηκε σε λειτουργία το 1956. Αποτελείται από τρία κτιριακά συγκροτήματα σε έκταση 130 στεμμάτων. Στο πρώτο είναι τα γραφεία των υπαλλήλων, στο δεύτερο το υφαντουργείο και στο τρίτο είναι το βαφείο, σιδηρωτήριο κ.λ.π. το εργοστάσιο διευθύνει ο Κωνσταντίνος Μακρυκώστας και την Τεχνική Διεύθυνση έχει ο Χρήστος Χρηστίδης. Το πρωι διανέμεται ρόφημα σε όλο το προσωπικό του εργοστασίου. Λειτουργούν ομάδες ποδοσφαίρου και βόλεϊ και ένα άθλημα στο οποίο επιδίδεται αρκετό προσωπικό της ετιαρείας είναι η ποδηλασία. Ενδεικτικό είναι ο αγώνας που διοργανώνουν τα Α’ και Ε’ εργοστάσια με διαδρομή σε απόσταση 30 χιλιομέτρων επί του Δημοσίου δρόμου Πατρών-Πύργου. Επίσης διοργανώνει εκδρομές με διάφορους προορισμούς. Η εταιρεία εκδίδει δικό της περιοδικό με τίτλο «Πειραϊκή – Πατραϊκή» με πλούσια φιλολογική και εγκυκλοπαιδική ύλη. Τα εργατοτεχνικό προσωπικό αποτελείται από 650 άνδρες και 450 γυναίκες. Η ημερήσια παραγωγή είναι 100.000 μέτρα διαφόρων υφασμάτων και 6 τόνους νήματα κατεργασμένα. Πρώτα είναι η μηχανή μπομπινουάρ που τυλίγει το νήμα σε μπομπίνες που χρησιμοποιείται σε διάφορα στημόνια. Άλλες μηχανές είναι οι μασουρίστρες που μαζεύουν το νήμα της κρόκης (υφάδι) των υφασμάτων στα μασούρια της σαϊτας. Μετά το νήμα πηγαίνει στις μηχανές που λέγονται ύστερα το νήμα πηγαίνει στις διάστρες που ετοιμάζεται το διασμένο νήμα (διασίδι) ώστε να χρησιμοποιηθεί ως στημόνι κατά την ύφανση. Μετά το νήμα προωθείται στις κολλαρίστρες για να αποκτήσει στιλπνότητα. Μετά πηγαίνει στους αργαλειούς που κατασκευάζουν το ύφασμα. Μετά τον έλεγχο το ύφασμα περνάει από την ξυριστική μηχανή, την καψαλιστική που καίγεται το χνούδι, την λευκαντική, την στεγνωτική, την σιδηρωτική, το σαμφραίζ για να μην χάνει διαστάσεις. Την τυπωτική που τυπώνει διάφορα σχέδια, το βαφείον και τελικά την συσκευασία. Προϊόντα είναι βατίστα, εμπριμέ, λανζερί, διάδρομοι, ιστιόπανα, καμπαρτίνες μερσεριζέ, καπνόπανα, κουβέρτες σε διάφορα χρώματα και ποιότητες, κρεπ-σιν, κρεττόν νο 1010 μονόχρωμο, δεκάχρωμο, δωδεκάχρωμο, λουτρόπανο λευκό, μανικόφοδρα σε διάφορα νούμερα και πλάτη, οξφορδ σκέτα και καρρώ, περκάλι, πετσέτες εμπριμέ, πετσετόπανο λευκό σατινέ και λευκό ζακάρ, μαξιλαροθήκες σε διάφορες ποιότητες, προσόψια πολυτελείας, σινδονόπανα σε διάφορα νούμερα, τραπεζομάνδηλα, φανέλλα καπαρντινέ πολυτελείας, φιλτρόπανα, φόδρες, φορτσέτα σε διάφορα νούμερα, χασές και νήματα εμπορίου και βιομηχανίας από το νο 4 μέχρι και το νο 120 κ.λ.π.
Μεγάλη είναι η επίδραση του εργοστασίου στην τοπική ζωή της περιοχής των Πατρών. Γενικά η βιομηχανία του βάμβακος ενισχύει την κίνηση στο λιμάνι που συγκαταλέγεται στα καλύτερα της χώρας μας σε εμπορική δραστηριότητα. Η εταιρεία έχει και άλλα μεγάλα εργοστάσια όπως στον Πειραιά και το Μεγάλο Πεύκο.
Για αυτές τις δύο επιχειρήσεις και για την λειτουργία τους υπήρχαν δεκάδες μικρές δορυφορικές επιχειρήσεις, που τις υποστήριζαν με αποτέλεσμα η απασχόληση στην πόλη να είναι τετραπλάσια της απασχόλησης των άμεσα εργαζομένων με αντίστοιχες ωφέλειες στην οικονομική δραστηριότητα της πόλης.
Συνεχίζεται …
(από την εφημερίδα Νεολόγος των Πατρών)
