ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο τέως Βασιλιάς Κωνσταντίνος έφυγε από τη ζωή την Τρίτη 10 Ιανουαρίου 2023, σε ηλικία 83 ετών κλείνοντας ένα μεγάλο κεφάλαιο της σύγχρονης ελληνικής πολιτικής ιστορίας.Στον ελληνικό θρόνο ανέβηκε σε ηλικία 24 ετών, στις 7 Μαρτίου του 1964, ύστερα από τον θάνατο του πατέρα του, Βασιλέα Παύλου.Με αφορμή τον θάνατο του τελευταίου βασιλιά της Ελλάδας παρουσιάζουμε τα κομβικά σημεία της πορείας του, μέσα από τα πρωτοσέλιδα του «Νεολόγου» του Πατρών.
Ο πατέρας του βασιλιάς Παύλος πέθανε την Παρασκευή 6 Μαρτίου 1964, χτυπημένος από τον καρκίνο, αφού λίγες ημέρες νωρίτερα είχε ορκίσει την κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου. «Ο Βασιλεύς Παύλος απέθανε» είναι ο κεντρικός τίτλος του «Νεολόγου» των Πατρών την επομένη 7 Μαρτίου 1963, ο οποίος γράφει χαρακτηριστικά: «Εις τας 4.12’ μ.μ. χθες εξέπνευσεν εν μέσω της οικογένειάς του ο Βασιλεύς Παύλος. Με βαθύτατην συγκίνησιν το Πανελλήνιον επληροφορήθη το άγγελμα. Το θλιβερόν γεγονός ανήγγειλεν ο νέος Βασιλεύς Κωνσταντίνος προς τον Αυλαρχεύοντα κ. Λέλουδαν. Ακολούθως η τραγική είδησις μετεδόθη αστραπιαίως εις ολόκληρον τον κόσμον».
Η ορκωμοσία
Τρεις ώρες μετά τον θάνατο του Παύλου, ορκίζεται ο νέος βασιλιάς Κωνσταντίνος. Όπως γράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών στο ίδιο φύλλο: «Την 7ην μ.μ. χθές ενώπιον του Αρχιεπισκοπου Αθηνών, των μελών της Ιεράς Συνόδου, του Πρωθυπουργού, των μελών του υπουργικού συμβουλίου, του προέδρου της Βουλής, των εν Αθήναις βουλευτών, του δημάρχου Αθηναίων, του αρχηγού Γ.Ε.ΕΘ.Α., των αρχηγών των 4 όπλων και πολλών άλλων επισήμων, ωρκίσθη ο νέος Βασιλεύς των Ελλήνων Κωνσταντίνος, ιός του αποβιώσαντος τας απογευματινάς ώρας Βασιλέως Παύλου. Το κείμενον της ορκωμοσίας έχει ως εξής: “Ομνύω εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος, να προστατεύω την επικρατούσαν θρησκείαν των Ελλήνων, να φυλάττω το Σύνταγμα και τους νόμους του Ελληνικού Έθνους και να διατηρώ και υπερασπίζω την εθνικήν ανεξαρτησίαν και ακεραιότητα του Ελληνικού Θρόνου”.
Μετά το πέρας της ορκωμοσίας ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος έθεσε την υπογραφήν του επί του Πρωτοκόλλου της ορκωμοσίας το οποίον υπέγραψαν ο Πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου με τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Χρυσόστομος».
Αμέσως μετά την ορκωμοσία του, ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος εκφωνεί το πρώτο του ραδιοφωνικό διάγγελμα προς τον ελληνικό λαό. Ο «Νεολόγος» των Πατρών δημοσιεύει αυτούσιο το περιεχόμενο του διαγγέλματος στο πρωτοσέλιδό του.
Οι βασιλικοί γάμοι
Ο γάμος του Βασιλιά των Ελλήνων Κωνσταντίνου με την πριγκίπισσα Άννα Μαρία, μικρότερη κόρη του Βασιλιά Φρειδερίκου Θ΄ της Δανίας τον Σεπτέμβριο του 1964, προκάλεσε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον και ήταν το πλέον κοσμικό γεγονός της ελληνικής δεκαετίας του 1960. Ο γάμος γίνεται στις 18 Σεπτεμβρίου 1964.
Στο φύλλο του Σαββάτου 19 Σεπτεμβρίου 1964 ο «Νεολόγος» των Πατρών φιλοξενεί την είδηση του γάμου στην πρώτη του σελίδα συνοδευόμενη από φωτογραφία των νεόνυμφων σε ανοικτή άμαξα. «Οι γάμοι του Βασίλεως με την Αννάν – Μαρίαν» γράφει η εφημερίδα στον τίτλο του θέματος και στον υπέρτιτλο σημειώνει: «Μεγαλοπρέπεια – Παλλαϊκός ενθουσιασμός – Διεθνής συμμετοχή». Στον υπότιτλο, ο «Νεολόγος» των Πατρών επιλέγει να φιλοξενήσει απόσπασμα από το διάγγελμα του βασιλιά Κωνσταντίνου το οποίο έχει ως εξής: «Η Βασίλισσα και εγώ με όλην μας την καρδίαν θα ανταποδίδωμεν πάντοτε την αγάπην σας και θα βοηθούμε την ευόδωσιν των δίκαιων επιδιώξεων ολοκλήρου του ενδόξου Έθνους μας και ενός εκάστου εξ υμών».
Τα Ιουλιανά
Βέβαια, οι λόγοι του Κωνσταντίνου αποδείχθηκαν κενοί, μιας και σύντομα η βασιλεία του σημαδεύτηκε από βαθύτατες πολιτικές και πολιτειακές κρίσεις. Έναν χρόνο περίπου μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, το καλοκαίρι του 1965,η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, θα οδηγήσει τις σχέσεις Βασιλιά Κωνσταντίνου και πρωθυπουργού Γεώργιου Παπανδρέου σε αδιέξοδο.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου δηλώνει ότι θα παραιτηθεί και ο βασιλιάς Κωνσταντίνος με αιφνιδιαστική κίνηση στις 15 Ιουλίου 1965 δίνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον πρόεδρο της Βουλής και στέλεχος της Ενώσεως Κέντρου, Γεώργιο Αθανασιάδη – Νόβα.
45 βουλευτές του κόμματός της Ενώσεως Κέντρου, σχηματίζουν και στηρίζουν την κυβέρνηση αυτή. Η κίνηση αυτή θα χαρακτηριστεί από τον Γεώργιο Παπανδρέου και τους υποστηρικτές του ως «Αποστασία», σημαδεύοντας για δεκαετίες την ελληνική πολιτική ζωή.
Στις 16 Ιουλίου 1965, ο «Νεολόγος» των Πατρών κυκλοφορεί στην πρώτη του σελίδα γράφοντας τα εξής: «Αντικατεστάθη ο Παπανδρέου. Την νέαν κυβέρνησιν εσχημάτισεν ο κ. Νόβας. Υπουργός αμύνης-εξωτερικών Κωστόπουλος και δημ. τάξεως Τούμπας.»
Η Χούντα των Συνταγματαρχών και το Αντικίνημα
Στις 21 Απριλίου 1967, η Χούντα των Συνταγματαρχών καταλαμβάνει την εξουσία και καταλύει το πολίτευμα. Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος ορκίζει τη χουντική κυβέρνηση στα Ανάκτορα και μάλιστα φωτογραφίζεται μαζί τους.
Στις 13 Δεκεμβρίου του 1967, με την στήριξη πιστών σε εκείνον στρατιωτικών μονάδων και με βάση την Καβάλα, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επιχείρησε να ανατρέψει το δικτατορικό καθεστώς του Γεώργιου Παπαδόπουλου. Η προσπάθειά του απέτυχε και ο Κωνσταντίνος έφυγε με την οικογένειά του στην Ιταλία. Την επομένη, Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 1967, ο ελεγχόμενος από τη Χούντα «Νεολόγος» των Πατρών γράφει στην πρώτη του σελίδα: «Συνωμοτική αντεπανάστασις παλαιοκομματικών στοιχείων τα οποία παρεσυρον και τον Βασιλέα απέτυχε πλήρως και συνετρίβη».
Το δημοψήφισμα
Στις 23 – 24 Ιουλίου του 1974, η Δικτατορία πέφτει και στις 8 Δεκεμβρίου 1974, με τη Δημοκρατία στην Ελλάδα να έχει αποκατασταθεί, διενεργείται δημοψήφισμα για τη μορφή του πολιτεύματος μεταξύ Βασιλευόμενης και Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν 69,2% υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας.Η βασιλεία του Κωνσταντίνου λαμβάνει και επισήμως τέλος. Ωστόσο, ο «Νεολόγος» των Πατρών έχει ήδη αναστείλει την κυκλοφορία του….
*Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος
