*Του Κωνσταντίνου Ζησιμόπουλου
ΥΠΟΨΗΦΙΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ
Μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδος παρήλθε με μέτωπα φωτιάς να έχουν κατακάψει εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα αγροτοδασικών εκτάσεων ανά την Ελληνική επικράτεια. Στο πέρασμά της η πύρινη λαίλαπα κατέστρεψε πνεύμονες πρασίνου, αγροτοκτηνοτροφικές εκτάσεις, ενώ στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες συνανθρώπους μας. Σύμφωνα με τους ειδικούς, το φετινό καλοκαίρι ήταν το χειρότερο των τελευταίων δεκαετιών, καθώς εκδηλώθηκαν στην Ελληνική επικράτεια περισσότερες από 1000 πυρκαγιές και κάηκαν περισσότερο από 1,2 εκατομμύρια στρέμματα γης.
Για μία ακόμη φορά Πυροσβέστες, Σώματα Ασφαλείας και εθελοντές στάθηκαν με αυταπάρνηση και αυτοθυσία στο ύψος των περιστάσεων και έδωσαν και εξακολουθούν να δίνουν σε ορισμένα μέτωπα την άνιση πολλές φορές μάχη. Το «ευχαριστώ» στους ανθρώπους αυτούς είναι αυτονόητο, αλλά εξίσου αυτονόητη θα πρέπει να είναι και η έμπρακτη υποστήριξή τους, καθώς μπορούν να αποτελέσουν τον βραχίονα πρόληψης και αντιμετώπισης ανάλογων καταστάσεων στο μέλλον.
Και η ουσία βρίσκεται στην πρόληψη. Γιατί οι εποχές έχουν αλλάξει, οι συνθήκες έχουν αλλάξει, οι ανάγκες έχουν αλλάξει. Η Πολιτεία οφείλει να προσαρμοστεί στα δεδομένα της εποχής και να στραφεί σαφώς και εμπροσθοβαρώς στο κρίσιμο ζήτημα της πρόληψης. Η ανάγκη αυτή καθίσταται προφανής, αν μελετήσει κανείς τα δεδομένα που προκύπτουν από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού της φετινής χρονιάς. Παρόλο που σε επίπεδο αριθμών τα μέσα και το έμψυχο δυναμικό που υπάρχουν διαθέσιμα παρουσιάζουν μια σαφώς ενισχυμένη εικόνα σε σχέση με παρελθόντα έτη, ωστόσο οι δραματικές συνέπειες των πυρκαγιών είναι μεγαλύτερες. Μπορεί αριθμητικά οι πυρκαγιές να ήταν λιγότερες σε σχέση με παρελθόντα έτη, ωστόσο οι καμένες εκτάσεις είναι σημαντικά περισσότερες.
Η κατάσταση αυτή εκ πρώτης όψεως φαντάζει παράδοξη. Αν λάβει κανείς, ωστόσο, υπόψη τα αίτια των πυρκαγιών (π.χ. φυσικά φαινόμενα, εμπρησμοί εξ’ αμελείας ή εκ προθέσεως), αλλά και τις καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί από την κλιματική αλλαγή τις τελευταίες δεκαετίες, μπορεί να αντιληφθεί για ποιους λόγους δημιουργείται η δυσαρμονία αυτή.
Ευτυχώς, στην Περιφέρειά μας το φετινό καλοκαίρι το πρόβλημα δεν ήταν τόσο έντονο όσο στην υπόλοιπη επικράτεια. Στις περιπτώσεις πυρκαγιών η Πολιτική Προστασία και οι εμπλεκόμενοι φορείς – μεταξύ αυτών και η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας – επέδειξαν γρήγορα αντανακλαστικά και κατάφεραν να περιορίσουν στο ελάχιστο τις όποιες καταστροφές.
Δεν αποτελεί μύθο ότι η κλιματική αλλαγή ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για τις καταστάσεις που βιώνουμε σήμερα. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή, για την οποία οι αρμόδιοι Επιστήμονες έχουν κρούσει εγκαίρως τον κώδωνα του κινδύνου, δεν συντελέστηκε χθες. Συντελείται εδώ και δεκαετίες, ωστόσο η ανθρωπότητα στέκεται, αν όχι με αμηχανία, τουλάχιστον με παθητικότητα απέναντι στις αλλαγές που συντελούνται.
Επειδή η κλιματική αλλαγή ήρθε για να μείνει, αποτελεί μονόδρομο η αλλαγή ρότας σε ότι αφορά την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Κύριο μέλημά μας θα πρέπει να γίνει πλέον η πρόληψη, παραλλήλως προς τις στρατηγικές αντιμετώπισης, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι συνέπειες όταν θα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την εκδήλωση κάθε φαινομένου. Προς την κατεύθυνση αυτή κινείται και η άποψη ειδικών επιστημόνων που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου δεκαετίες τώρα, με πρόσφατη αναφορά αυτή του Καθηγητή Γεωλογίας κ. Ευθύμιου Λέκκα. Ο κ. Λέκκας σε αποστροφή του λόγου του ανέφερε ότι το οικονομικό κόστος για την ανάπτυξη πολιτικών πρόληψης είναι υποδεέστερο του κόστους των συνεπειών μιας εκτεταμένης φυσικής καταστροφής.
Η επαναπροσέγγιση και ο επανασχεδιασμός του ζητήματος της Πολιτικής Προστασίας, μιας έννοιας πολυδιάστατης και πολυεπίπεδης, θα πρέπει ίσως να περιλαμβάνει και οργανωτική και οικονομική αποκέντρωση των εμπλεκομένων δομών με υπαγωγή αρμοδιοτήτων απ’ ευθείας στις Περιφερειακές Αρχές ή και Δημοτικές Αρχές. Οι κατά τόπους αρχές γνωρίζουν καλύτερα από τον οποιονδήποτε τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε τόπου και μπορούν να κατευθύνουν πόρους και έμψυχο δυναμικό προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις με αποδοτικό τρόπο. Με τον τρόπο αυτό ενδεχομένως να λειτουργεί πιο αποδοτικά και ο συντονισμός σε επιχειρησιακό επίπεδο όλων των φορέων που εμπλέκονται στην Πολιτική Προστασία.
Επιπλέον, διαθέτουμε την τεχνολογική υποδομή και τη γνώση, διαθέτουμε το έμψυχο δυναμικό, διαθέτουμε τη βούληση να κάνουμε πράξη την εφαρμογή πολιτικών πρόληψης των φυσικών καταστροφών. Στην προσπάθεια αυτή κεφαλαιώδους σημασίας θα είναι η ενίσχυση του Πυροσβεστικού Σώματος, αλλά και η στήριξη του εθελοντισμού. Η διάθεση επιπλέον πόρων από την κεντρική κυβέρνηση θα συνιστούσε σημαντικό επιβοηθητικό παράγοντα για την επαναπροσέγγιση σχεδίων δράσης, αλλά και τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πολιτικών πρόληψης.
Προς αυτήν την κατεύθυνση και με γνώμονα την ασφάλεια την ασφάλεια του πολίτη η Περιφερειακή Αρχή του Νεκτάριου Φαρμάκη σε όλη τη διάρκεια της θητείας της προχώρησε σε έργα και δεν έμεινε στα λόγια, ενισχύοντας τις υπηρεσίες της πρώτης γραμμής με σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, όπως μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) καθώς και άλλα τεχνολογικά μέσα σε ΕΛ.ΑΣ. και Πυροσβεστική Υπηρεσία διευκολύνοντας τις συνθήκες εργασίας του προσωπικού και παρέχοντας ασπίδα στην Πολιτική Προστασία. Οι καρποί μιας επιτυχημένης προσπάθειας θα αφορούν όλους τους πολίτες.
* MD, PhD
Ειδικός Παθολόγος
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών
Μεταδιδακτορικός Ερευνητής Πανεπιστημίου Πατρών
