ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ
Ο Διευθυντής της Αστυνομίας συλλαμβάνει εργάτες γαλλικής οινοποιίας που έκαναν θόρυβο και λίγες ημέρες μετά απαλλάσσεται τον καθηκόντων του
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ένα περιστατικό συμπλοκής μεταξύ του αστυνομικού διευθυντή της Πάτρας με εργάτες οινοποιίας γαλλικών συμφερόντων, θα αναστατώσει την πόλη του 1900 και τελικά θα στοιχίσει τη θέση του οργάνου της τάξης. Όπως γράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών στο φύλλο της Κυριακής 7ης Μαΐου του 1900 και μάλιστα στην πρώτη του σελίδα: «Σοβαρώτατον γεγονος έλαβε χώραν χθές ο απόγευμα εις την συνοικίαν Αρείας. Εκεί ως γνωστόν είνε εν εργοστάσιον του Γάλλου εργοστασιάρχου κ. Σαλτέλ, το οποίον παρασκευάζει μιστέλιον (σημ. είδος γλυκού κρασιού). Το εργοστάσιον τούτο από καιρου είχεν εμβάλει εις μεγίστας ανησυχίας τους περιοίκους, ους είχαν αναγκάσει να σκέπτωνται περί μετοικήσεως καθόσον είχε καταλάβει όλα τα πέριξ κενά οικόπεδα και επεσκεύαζε βαρέλια, αναστατώνον διά των διηνεκών κρότων τα πάντα. Οι γείτονες απελπισθέντες προσέφυγον εις τον Διευθυντήν της Αστυνομιας κ. Στυμφαλιάδην, οστις επανειλημμένως είχε διατάξει να παύση το κακόν, αλλά δεν εισηκούσθη».
Το επεισόδιο
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του «Νεολόγου» της εποχής το επεισόδιο μεταξύ του διευθυντή της Αστυνομίας και του διευθυντή του εργοστασίου έγινε ως εξής: «Χθες όλως τυχαίως διήρχετο εκείθεν βλέπει πολλούς εργάτας Έλληνας εργαζομένους έξω από το εργοστάσιον εις την επισκευήν βαρελιών. Ο κ. Στυμφαλιάδης πλησιάσας τους είπε να παύσουν, αλλ’ αυτοί ηυθαδιάσαν και έδειξαν ότι σκέπτονται ν’ απειθήσουν εις την διαταγήν του. Ο κ. Στυμφαλιάδης απέτεινεν εντονώτερον την διαταγήν, τότε δε οι εργάται εκείνοι έπαυσαν, αλλ’ εν τω μεταξύ εξέρχεται – αφού ο κ. Στυμφαλιάδης είχεν απομακρυνθή ολίγον – ο μηχανικός του εργοστασίου, όστις επιπλήττει τους εργάτας και τους διατάσσει να κάμουν την δουλειάν των, πλησιάζει ο κ. Στυμφαλιάδης και τον παρατηρεί δι’ ό,τι έκαμε, τότε δε ο μηχανικός του λέγει.
- Δεν τους πληρώνει εσύ εγώ τους πληρώνω, δεν ακούω κανένα.
- Παρέ τε τους εις την φυλακήν λέγει ο κ. Στυμφαλιάδης.
Και οι αστυφύλακες επεχείρησαν να τους συλλάβουν, οι εργάται όμως εντέστησαν με τα σκερπάνια και με ξύλα, ο δε Μιχανικός λέγεται ότι επετέθη κατά του ιδίου του κ. Στυμφαλιάδου, όστις ώρμησε ραπίσας αυτόν και παρέδωκεν εις τους αστυφύλακας. Και απεμακρύνθη ολίγον περμένων να εκτελέσωσι την διαταγήν οι αστυφύλακες. Τότε όμως βλέπει ότι μέσα από το εργοστάσιον εξήρχοντο και άλλοι εργάται ανατσουτσουρομένοι, καθώς δε έκαμε να προχωρήση πάλιν προς τα εκεί, ο ιατρός κ. Αλεξάνδρου παρατυχών τω λέγει ικετευτικώς.
- Μη πλησιάζετε, κ. Στυμφαλιάδη, διότι θα σας σκοτώσουν.
Και όντως την στιγμήν εκείνην εξήλθον δύο – τρεις με ρεβόλβερ, ενώ ο κατά σύμπτωσιν παρατυχών εν τω εργοστασίω βουλευτής Ηλείας κ. Σπηλιώτης ημπόδιζε άλλους εργάτας οπλισμένους να εξέλθουν Ο κ. Στυμφαλιάδης τότε φρονίμως ποιών απεχώρησε, ενώ συγχρόνως αστυνομική δύναμις συνελάμβανε τους αντιστάντας όλος και τους ωδήγει εις το κρατητήριον. Σημειωτέον ότι οι εν τω Γαλλικώ Εργοστασίω ύψωσαν κατά τη διάρκεια της σκηνής την Γαλλικήν σημαίαν».
Οι αντιδράσεις
Το επεισόδιο και οι συλλήψεις πήραν διάσταση, καθώς όπως διαβάζουμε στο ίδιο δημοσίευμα, ειδοποιήθηκε ο πρόξενος της Γαλλίας στην Πάτρα, ο οποίος «τηλεγραφικώς ανήγγειλε το γεγονός εις την εν Αθήναις Γαλλικήν Πρεσβείαν», ενώ ο νομάρχης κάλεσε τον αστυνομικό διευθυντή για εξηγήσεις, τόσο προφορικές που έδωσε άμεσα, όσο και γραπτές. Στο ίδιο δημοσίευμα η εφημερίδα καταγράφει και τις αντιδράσεις των Πατρινών, ως εξής: «Επί του ανωτέρω επεισοδίου ζωηρά σχόλια διημείβοντον χθες, τινές δε επέκρινον την στάσιν του κ. Στυμφαλιάδου διότι εκτύπησε τον υποδιευθυντήν του εργοστασίου Κοριποράλ, όστις αντεπετέθη ως λέγεται διά του ιδίου τρόπου. Αλλ’ ο κ. Στυμφαλιάδης φρονεί ότι επί του προκειμένου ουδέν άλλο η το καθήκον του έπραξε. Επίσης εσχολιάζετο πολύ χθες ότι ο κ. Στυμφαλιάδης απηγόρευσε πάσαν των συλληφθέντων μετά των οικείων των επικοινωνίαν και δη του υποδιευθυντού του εργοστασίου».
Η εκδοχή των Γάλλων
Την επόμενη ημέρα, Δευτέρα 8 Μαΐου 1900, ο «Νεολόγος» των Πατρών δημοσιεύει επιστολή του αντιπροσώπου της γαλλικής οινοποιίας, του G. Fortune, ο οποίος δίνει τη δική του εκδοχή για το επεισόδιο. Στην επιστολή, αφού αναφέρεται ότι το εργοστάσιο είχε προφορική άδεια από τον νομάρχη για να επιδιορθώνει βαρέλια μετά τις 3 το μεσημέρι (σημ. το επεισόδιο έγινε στις 5 το απόγευμα της Κυριακής), την οποία γνώριζε ο αστυνομικός διευθυντής και αποδίδει τη σύλληψη των εργατών και του αρχιεργάτη στο γεγονός ότι ο Στυμφαλιάδης «είχε χολωθή κατά του αρχιεργάτη μου, διότι προ ημερών εισήλθεν άνευ λόγου και χωρίς να ερωτήση καν και εξήτασε τα του εργοστασίου μας, παρεκλήθη να εξέλθη διότι τω ελέχθη ότι απαγορεύεται η είσοδος…». Συνεχίζοντας ο Γάλλος εκπρόσωπος του εργοστασίου αναφέρει ότι όταν ο αρχιεργάτης ζήτησε το λόγο γιατί διατάχθηκαν οι εργάτες από τον αστυνόμο να σταματήσουν «έλαβε δύο – τρία γερά χαστούκια από τον κ. Στυμφαλιάδην», ενώ σε άλλο σημείο αναφέρει πως οι αστυνομικοί επιτέθηκαν με τα ξίφη τους στους εργάτες οι οποίοι ήσαν άοπλοι. Μάλιστα, δίνει ερμηνεία για την αρχική δημοσιοποίηση του θέματος γράφοντας ότι ο Στυμφαλιάδης διέστρεψε την ιστορία «μόνον ίνα καλύψη το σφάλμα του, όπερ διέπραξε κολαφίσας σκαιότατα τον Γάλλον αρχιεργάτην μου, άνθρωπον ησυχότατον, ως δύνανται να βεβαιώσουν πλείστοι των γνωστών ενταύθα συμπατριωτών μου».
Απαλλάχθηκε των καθηκόντων του
Όπως και να έχει, λίγες ημέρες μετά το επεισόδιο και αφού ο νομάρχης ζήτησε συγνώμη από τον πρόξενο της Γαλλίας και η κυβέρνηση εξηγήσεις από το όργανο της τάξης, ο αστυνομικός διευθυντής απαλλάχθηκε των καθηκόντων του και οι εργάτες βγήκαν από τη φυλακή χωρίς να δικαστούν. «Η συνάδελφος «Σκριπ» ανέγραψε μετά βεβαιότητος, ότι ο κ. Στυμφαλιάδης θέλει απαλλαγή των αστυνομικών καθηκόντων. Είμεθα και ημείς εις θέσιν να γνωρίζωμεν, ότι η είδησις είναι ασφαλής», γράφει σχετικά ο «Νεολόγος» των Πατρών στις 10 Μαΐου του 1900.
