Του Διονύση Ζακυνθινού
Σύμφωνα με ένα γνωστό απόφθεγμα, αν θες να πας μπροστά πρέπει προηγουμένως να γυρίσεις πίσω. Διότι το παρελθόν είναι που σού δείχνει συχνά τον δρόμο που οφείλεις να ακολουθήσεις.
Αλλά ποιος μπορεί να είναι αυτός στη δύσκολη συγκυρία που διανύουμε;
Στην εποχή του κορωνοϊού πολλοί γιατροί, ήδη, βρέθηκαν μπροστά σε δύσκολα διλήμματα. Το πιο σκληρό ήταν όταν έπρεπε να αποφασίσουν ποιος θα ζήσει και ποιος θα πεθάνει.
Πολλές κοινωνίες, όχι μόνο η δική μας, καλούνται να δώσουν απαντήσεις ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης μιας αδυσώπητης υγειονομικής κρίσης. Κι αυτές, δίνονται ανάλογα με την κουλτούρα, τη νοοτροπία και την ιδιοσυγκρασία κάθε κοινωνίας.
Τι θα έλεγαν, όμως, σήμερα οι μεγάλοι φιλόσοφοι του 19ου και του 18ου αιώνα ή ακόμη και της αρχαιότητας; Τι θα έκανε, φερ’ ειπείν, ο Αριστοτέλης στις μέρες μας;
Η Ρεμπέκα Γκολντστάϊν, φιλόσοφος και συγγραφέας, προσπάθησε να απαντήσει στο ερώτημα αυτό με ένα εμπεριστατωμένο άρθρο της στη Wall Street Journal, εννοείται σύμφωνα την αριστοτελική ηθική.
Αρχικά σημειώνει ότι ο Αριστοτέλης υπογράμμιζε την ανάγκη να καλλιεργούμε συγκεκριμένες αρετές, όπως το θάρρος, την εγκράτεια, τη δικαιοσύνη και τη γενναιοδωρία. Ωστόσο, όσο κι αν ακούγεται ενδεχομένως παράδοξο, προσθέτει η Γκολντστάιν, ο λόγος για τον οποίο πρέπει να καλλιεργήσουμε αυτές τις αρετές είναι απολύτως ιδιοτελής. Και δεν είναι άλλος από το να έχουμε την καλύτερη ζωή που μπορούμε, κερδίζοντας εν τέλει την ευδαιμονία.
Επίσης κατά τον Αριστοτέλη, ο γενναιόδωρος άνθρωπος θα δώσει στους σωστούς ανθρώπους τη σωστή ποσότητα γενναιοδωρίας, τη σωστή στιγμή. Ως εκ τούτου, οι γενναιόδωροι είναι οι πιο αγαπητοί γιατί είναι ευεργετικοί για τους άλλους.
Με άλλα λόγια, αγαπάμε αυτούς που μάς βοηθούν, ενώ στη διασταλτική ερμηνεία του κοινωνικού συνόλου η συλλογική συνεισφορά τους προσλαμβάνει τις διαστάσεις μιας ανιδιοτελούς και ανεκτίμητης δωρεάς με εθνικό χαρακτήρα.
Γι’ αυτό ακριβώς αισθανόμαστε ευγνώμονες για το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, που σ’ αυτήν την κρίσιμη συγκυρία δίνει μια μεγάλη μάχη, υπό αντίξοες συνθήκες, προκειμένου να σώσει ανθρώπινες ζωές.
Όπως το ίδιο ευγνώμονες θα είμαστε στο μέλλον και για τους επιστήμονες που έχουν αφιερωθεί στην έρευνα για την παρασκευή του πολυπόθητου εμβολίου, όταν αυτό τεθεί στη διάθεση μας.
H γενναιοδωρία τους, απ’ όποια οπτική γωνία κι αν την προσεγγίσει κανείς, είναι αυτή που τούς χαρίζει την αγάπη και τον σεβασμό μας.
Ασφαλώς είναι μια εντελώς διαφορετική συζήτηση ότι, πέρα από μια πρόσκαιρη τόνωση του ηθικού, η ευγνωμοσύνη μας δεν προσφέρει τίποτα περισσότερο, ειρήσθω εν παρόδω, στο υγειονομικό προσωπικό.
Η καθ’ όλα αυτονόητη ένταξη του στα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα είναι αυτή που μπορεί να κάνει μακροπρόθεσμα τη διαφορά. Ως προς αυτό, όμως, ο Αριστοτέλης δεν μπορεί να κάνει και πολλά πράγματα…
(από εφημερίδα Νεολόγος των Πατρών)
