Η κηδεία του Καραμανδάνη

22.01.2023 / 8:00
ιωάννης-καραμανδάνης-scaled-768x1024

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Ιωάννης Καραμανδάνης φεύγει από τη ζωή στις 17 Ιανουαρίου 1938 και η είδηση σκορπά τη θλίψη στην τοπική κοινωνία, μιας και υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες της πόλης. Ο Καραμανδάνης ήταν σταφιδέμπορας που καταγόταν από τη Ζάκυνθο και έκανε μεγάλη περιουσία στην ακμάζουσα τότε πρωτεύουσα του εμπορίου, την Πάτρα. Το γεγονός που τον σημάδευσε ήταν ο θάνατος του γιού του Μπέμπη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το 1910 σε ηλικία μόλις 15 ετών. Αυτό το συμβάν επηρέασε πολύ τον Ιωάννη Καραμανδάνη, ο οποίος στη μνήμη του αγαπημένου του παιδιού δημιούργησε το Ίδρυμα «Μπέμπη Ι. Καραμανδάνη» με σκοπό τη λειτουργία παιδιατρικού νοσοκομείου. Μάλιστα, για το σκοπό αυτό δώρισε ο 1933 το σπίτι, του στην Άνω πόλη (Κορύλλων 2) για να μετατραπεί σε νοσοκομείο παίδων. Επίσης, δώρισε το σπίτι που έμενε στον Δήμο Πατρέων για να στεγαστεί Μουσείο ή Ωδείο.

 Όπως χαρακτηριστικά γράφει την επομένη, Τρίτη 18 Ιανουαρίου 1938, ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Θλιβερόν άγγελμα μετεδόθη το εσπέρα, χθες εις την πόλιν και η κοινωνία μας μετά βαθυτάτητς οδύνης επληροφορείτο τον θάνατον σεβασμίου προσβύτου, εκλεκτού συμπολίτου και μεγάλου ευεργέτου της πόλεως, του Ιωάννου Καραμανδάνη. […] Μεγάλα χρηματικά κεφάλαια, ολόκληρον την μεγάλην του περιουσίαν, ην απέκτησε με ευδόκιμον και σθεναρόν αγώνα εις το εμπορικό στάδιον, αφιέρωσεν υπέρ των ευγενεστέρων και υψηλοτέρων κοινωνικών σκοπών. Δια του «κληροδοτήματος Μπέμπη Καραμανδάνη» σπουδάζει εις το εξωτερικόν αριστείς απόρους φοιτητάς εκ της πόλεως ταύτης. Την οικίαν του δωρείται εις το Κράτος, όπως χρησιμεύη ως Μουσείον των Αρχαιοτήτων, όπερ μόλις προ εβδομάδος αποπερατωθέν, ήρχισε λειτουργούν. Τέλος μόλις προ ολίγων ετών διαθέτει την περιουσίαν του εις την ανέγερσιν, ίδρυσιν και λειτουργίαν αρίστου και συγχρονισμένου Νοσοκομείου Παίδων παρά το Δημοτικόν Νοσοκομείον, το κτίριον του οποίου αυτήν την στιγμήν είνε έτοιμον και οσονούπω αποπερατύνται αι εσωτερικαί εγκαταστάσεις του, έργον δαπάνης πολών εκατομμυρίων και αξίας ανεκτιμήτου δια τας Πάτρας. Δυστυχώς ο θάνατός τον επρόλαβεν από του να ιδή ολοκληρούμενον και τιθέμενον εις λειτουργίαν το σπουδαιότατον τούτο κοινωνικής ανάγκης και ωφελείας νοσοκομείον, την κορωρίνα της αλτρουϊστικής και ευγενικής συλλήψεως της ζωής του».

Η κηδεία του Καραμανδάνη 2

Ο «Νεολόγος» των Πατρών δημοσιεύει την ίδια ημέρα ψηφίσματα για τον θάνατο του Ιωάννη Καραμανδάνη. Η διοικούσα επιτροπή του Δήμου Πατρέων μετά από πρόταση του δημάρχου Βασ. Δημητρόπουλου, αποφασίζει η κηδεία να γίνει δημοτική δαπάνη, ενώ εκδίδουν ψηφίσματα το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο, ο Εμπορικός Σύλλογος «Ερμής» και η Ενοριακή Επιτροπή του Ναού του Αγίου Διονυσίου.

Σεμνή τελετή

Στο φύλλο του «Νεολόγου» των Πατρών της 19ης Ιανουαρίου 1938, το θέμα της κηδείας του Ιωάννη Καραμανδάνη φιλοξενείται στην πρώτη σελίδα με τίτλο: «Η κηδεία του μεγάλου ευεργέτου Ιω. Καραμανδάνη, πάνδημον το πένθος, αι τελευταίαι θελήσεις του». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο ρεπορτάζ: «Αληθώς ειπείν, σπανίως εσημειώθη τόσω μεγάλη συρροή κόσμου και τόσω θερμή εκδήλωσις πένθους…. […] Ο πενθών οίκος του Ιωάν. Καραμανδάνη δι’ όλης της ημέρας χθες επληρούτο κόσμου σπεύδοντος να συλλυπηθή τους οικείους του, κατά την ώραν δε της κηδείας το θέαμα της συρροής υπήρξεν εκτάκτως επιβλητικόν, αλλά και εκφραστικόν. Είχεν εξ άλλου γνωρισθή και το περιεχόμενον της διαθήκης,  η οποία ανεγνώσθη προ μεσημβρίας, η εξ αυτού δε εντύπωσις υπήρξεν εκτάκτως ζωηρά και έδωσε λαβήν εις θερμότατα εγκώμια προς την μνήμη του θανόντος. Η κηδεία εγένετο δημοτική δαπάνη συμφώνως προς την απόφασιν της Διοικούσης επιτροπής του Δήμου, η οποία και παρέστη σύσσωμος. Επίσης παρέστησαν οι εκπρόσωποι των αρχών της πόλεως, όλοι οι εν τω εμπορίω συνάδελφοι του μεταστάντος και πλήθος άλλο εκ των εξεχόντων μελών της κοινωνίας και του εργατικού κόσμου, παρά τω οποίω ο Ιωάννης Καραμανδάνης απήλευεν εξαιρετικής συμπαθείας. Κατά την ώραν της εκκινήσεως της επικηδείου πομπής η δημοτική μουσική εξετέλεσε πένθιμον εμβατήριον. Πλήθος αυτοκινήτων μετέφερε σωρεία κόσμου μέχρι του νεκροταφείου, όπου εψάλη η νεκρώσιμος ακολουθία, μεθ’ δ ο νεκρός απετέθη εις τον τάφον υπό την βαθείαν συγκίνησιν των παρεστώτων. Πρέπει να σημειωθή ότι συμφώνως με την διαυτπωθείσαν τελευταίαν θέλησιν του μεταστάντος, τηρηθείσαν σεβαστήν, η προπομπή του εις την τελευταίαν του κατοικίαν συνετελέσθη μετά πάσης δυνατής απλότητος και αποφυγής επισημοτήτων…»

Η διαθήκη

Ο «Νεολόγος» των Πατρών στο ίδιο φύλλο δημοσιεύει και ολόκληρο το κείμενο της ιδιόχειρης διαθήκης του Ιωάννη Καραμανδάνη, η οποία συντάχθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1936 και ξεκινά με τα εξής: «Ο υπογεγραμμένος Ιωάννης Καραμανδάνης μετά την πλήξασάν με συμφοράν του θανάτου του προφιλεστάτου και πολυκλαύστου υιού μου Μπέμπη και ης προσφιλούς συζύγου μου Χαρικλείας, το γένος Μαμάκη, απεφάσισα να κανονίζω τα της περιουσίας μου…». Στη διαθήκη του ο Ιωάννης Καραμανδάνης μεταξύ άλλων, αφήνει στο Ίδρυμα «Μπέμπης Ι. Καραμανδάνης, Νοσοκομείον Παίδων» χρεόγραφα της Εθνικής, τις δύο συνεχόμενες αποθήκες του στη λεωφόρο Αμαλίας και στην οδό Σανταρόζα, για να υπάρχουν έσοδα το παιδιατρικό νοσοκομείο, το οποίο σύμφωνα με τη βούλησή του θα διοικείται από τον εκάστοτε δήμαρχο Πατρέων, τον εκάστοτε πρόεδρο του Ιατρικού συλλόγου και τον εκάστοτε διευθυντή του υποκαταστήματος της Εθνικής Τράπεζας και τον εκάστοτε πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου. Επίσης, δωρίζει το σπίτι του στη διασταύρωση των οδών Μαιζώνος και Αράτου στην πλατεία Όλγας, στον Δήμο Πατρέων για να μετατραπεί σε Μουσείο Αρχαιοτήτων με την επωνυμία «Μπέμπη Ι. Καραμανδάνη» και εάν για οποιοδήποτε λόγο αυτό δεν είναι εφικτό, τότε το ακίνητο να χρησιμοποιηθεί ως Ωδείο. Μάλιστα, εκφράζει την επιθυμία του να παραμείνουν στο ακίνητο οι δυο μεγάλες φωτογραφίες του γιού Μπέμπη, εσαεί.

Λεζάντα: Ο Ιωάννης Καραμανδάνης άφησε όλη την περιουσία του για κοινωφελείς σκοπούς. Στη φωτογραφία το σπίτι του, στη συμβολή των οδών Μαιζώνος και Αράτου, το οποίο δώρισε για Μουσείο ή Ωδείο

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Νεολόγος

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα