Η Ευρώπη βγήκε στις αναδυόμενες αγορές για να στραφεί εναντίον της Ρωσίας

14.05.2022 / 14:00
verikios

Η εξωτερική πολιτική της ΕΕ και οι όποιες κινήσεις συνεργασίας γίνονται σε εμπορικό – οικονομικό επίπεδο έχουν ως προμετωπίδα το πακέτο των κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΥΚΙΟΥ

Δυο μήνες μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, η Ευρωπαϊκή Ένωση γίνεται ολοένα και πιο σκληρή κατά της Ρωσίας επιβάλλοντας περαιτέρω κυρώσεις αψηφώντας ότι θα έχουν καταστροφικές συνέπειες ακόμη και στην ίδια την γηραιά Ήπειρο.

Η Ευρώπη έχει εξελιχθεί ως ο μεγαλύτερος πολέμιος του Πούτιν, προφανώς διότι ήταν εκείνος που σνόμπαρε τους ευρωπαίους ηγέτες πριν ξεκινήσει τον πόλεμο, τους έβαζε τιμωρία να κάθονται απέναντί του στο μεγάλο τραπέζι του Κρεμλίνου, τους θεωρούσε «τσικό» και για τα σοβαρά θέματα τους παρέπεμπε στον «κηδεμόνα» τους, τον θείο Σαμ.

Αυτή την στιγμή δεν είναι οι ΗΠΑ αλλά η Ευρώπη που πρωτοστατεί παγκοσμίως για να σπάσει το μπλοκ των «μη ευθυγραμμισμένων» χωρών με το Δυτικό πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας.

Η εξωτερική πολιτική της ΕΕ και οι όποιες κινήσεις συνεργασίας γίνονται σε εμπορικό – οικονομικό επίπεδο έχουν ως προμετωπίδα το πακέτο των κυρώσεων.

Η Αφρική και η Ασία – Ειρηνικός είναι τα δύο κορυφαία αναδυόμενα θέατρα της παγκόσμιας αγοράς όπου και η ΕΕ καλείται να προωθήσει τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα της. Η Γερμανία, ως οικοδεσπότης της φετινής Συνόδου των G7 υπαγορεύει στον καγκελάριο Όλαφ Σολτς να έχει ευρείες συναντήσεις με βασικές αναδυόμενες χώρες, όπως η Νότια Αφρική, η Ινδία και η Ινδονησία που θα φιλοξενήσει φέτος την Σύνοδο των G20. Και οι τρεις αυτές χώρες έχουν προσκληθεί στη διάσκεψη κορυφής των G7 του επόμενου μήνα, όπως και στην Λέσχη Δυτικών Δημοκρατιών.

Μόνο που οι παραπάνω αναδυόμενες αγορές – πλην της Ιαπωνίας- ανήκουν στο μπλοκ των «μη ευθυγραμμισμένων» με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας.

Απροθυμία για τις κυρώσεις

Η Ευρώπη, όπως και η υπόλοιπη Δύση βρίσκεται αντιμέτωπη με το κύμα απροθυμίας δεκάδων χωρών να ακολουθήσουν τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Από τις περίπου 120 χώρες, μόνο μία έχει επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Για πολλές χώρες της Αφρικής, της Ασίας, της Μέσης Ανατολής και της Νότιας Αμερικής, η μη ευθυγράμμιση με την Δύση έχει να κάνει με εξαρτήσεις σε μεγάλο βαθμό από το εμπόριο, τη βοήθεια, τις επενδύσεις ή και τα όπλα τόσο από τις δυτικές δυνάμεις όσο και από την Κίνα, αν όχι και από τη Ρωσία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Ινδία, ο πρωθυπουργός της οποίας Ναρέντρα Μόντι επισκέφθηκε την Ευρώπη την περασμένη εβδομάδα με βασικούς σταθμούς την Γερμανία, τη Γαλλία και τη Δανία. Παρ´ ότι η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ινδίας, ο Μόντι αρνήθηκε να καταδικάσει τη Ρωσία, αντ’ αυτού κάλεσε ξανά αυτή την εβδομάδα για μια άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.

Η Ινδία διατηρεί την ίδια θέση από τον περασμένο Μάρτιο στην Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, μη καταδικάζοντας την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ινδία συνεχίζει να χρησιμοποιεί ρωσικό στρατιωτικό υλικό, ενώ έχει αυξήσει σημαντικά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου από τον Μάρτιο…

Παράλληλα εξ΄ αιτίας των δυτικών κυρώσεων η Ρωσία στρέφεται στην ινδική αγορά εισάγοντας από αυτήν περίπου 50 είδη τροφίμων, κεραμικών και χημικών προϊόντων.

Στην στρατηγική των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, τα μη ευθυγραμμισμένα κράτη της Νότιας Αμερικής όπως η Βραζιλία είναι πολύ σημαντικά για την Ευρώπη. Το ίδιο ισχύει και για τα «μη ευθυγραμμισμένα» κράτη της Ασίας και της Αφρικής που είναι οι δύο πιο κρίσιμες περιοχές για τις χώρες της ΕΕ που επιδιώκουν να προσεγγίσουν.

Ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για Ασία – Ειρηνικό

Η Ευρώπη θέτει επίσης διπλωματική προτεραιότητα και στην τεράστια γεωγραφική περιοχή Ασίας – Ειρηνικού. Δεν ήταν σύμπτωση ότι ο Καγκελάριος Σόλτς το πρώτο ταξίδι που έκανε στην Ασία ήταν η Ιαπωνία, και όχι η Κίνα, η οποία είναι ο κορυφαίος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας. Ούτε είναι τυχαίο ότι μετά την επίσκεψη του καγκελαρίου Σόλτς στο Τόκιο, ο Ιάπωνας πρωθυπουργός Φούμιο Κισίντα, ο μακροβιότερος ΥΠΕΞ της χώρας, επιστρατεύει τώρα την εμπειρία και τις δεξιότητες του για μια δύσκολη περιοδεία στην Ασία και την Ευρώπη, ως ισχυρός υποστηρικτής της φιλελεύθερης δημοκρατίας και της οικονομικής τάξης που βασίζεται σε κανόνες, συμπεριλαμβανομένου του πολυμερούς εμπορικού συστήματος.

Στην Ασία, θα επισκεφθεί την Ινδονησία, την Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ. Το πόδι της Ινδονησίας είναι σημαντικό δεδομένου ότι η Τζακάρτα προεδρεύει φέτος στους G20. Στο Βιετνάμ, θα συζητήσει για το Φόρουμ Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας-Ειρηνικού.

Και στις τρεις ασιατικές στάσεις ο Ιάπωνας πρωθυπουργός θα ζητήσει την υποστήριξη της Ουκρανίας. Επίσης θα επικεντρωθεί στην συμφωνία για την εταιρική σχέση «Trans-Pacific» (υπερωκεάνιο ) στην Ασία -Ειρηνικό, ενόψει της άνοδος της Κίνας.

Η Ιαπωνία βρίσκεται στην πρωτοπορία των 11 εθνών στην Ασία – Ειρηνικό και την Αμερική, συμπεριλαμβανομένου του Βιετνάμ, που υπέγραψε την εταιρική σχέση του Trans-Pacific. Μαζί αντιπροσωπεύουν περίπου το 13% του παγκόσμιου εμπορίου. Πλέον καταβάλλεται προσπάθεια να συμμετάσχουν και άλλες χώρες, όπως η Ταϊλάνδη και η Ινδονησία…

Η Ιαπωνία είναι ένας από τους σημαντικότερους εταίρους της Ευρώπης και κατά την επίσκεψη του Ιάπωνα πρωθυπουργού στην Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο αναπόφευκτα το θέμα που θα κυριαρχήσει θα είναι οι επιπτώσεις από τον πόλεμο στην Ουκρανία στις θαλάσσιες μεταφορές , την ενέργεια και την παγκόσμια οικονομία και ασφάλεια.

Το Τόκιο δεσμεύεται να ενισχύσει τις σχέσεις με τους ευρωπαίους εταίρους της σε ορισμένους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ενισχυμένης πολιτικής συνεργασίας, του εμπορίου και των επενδύσεων, της ανάπτυξης, του ψηφιακού μετασχηματισμού, της δράσης για το κλίμα, την έρευνα και την καινοτομία, τη συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας και της βιώσιμης ανάπτυξης.

Η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Ιαπωνίας, καλύπτει περίπου το 1/3 του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος και σχεδόν 650 εκατομμύρια άνθρωπους. Η συμφωνία ΕΕ-Ιαπωνίας προβλέπει την κατάργηση σχεδόν όλων των δασμών για τις ιαπωνικές και τις ευρωπαϊκές εισαγωγές. Αυτό πρωτίστως είναι ένα όφελος για τις βασικές εξαγωγές της ΕΕ στην Ιαπωνία, όπως τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα τρόφιμα, ενώ οι κατασκευαστές αυτοκινήτων της Ιαπωνίας είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι.

Η Ιαπωνία παραμένει η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου μετά τις ΗΠΑ και την Κίνα ως προς τις εξαγωγές σε Ευρώπη και Ασία. Αλλά και η Ευρώπη σημειώνει σημαντικές εξαγωγές στην Ιαπωνία. Στην ΕΕ εκτιμάται ότι περίπου 600.000 θέσεις εργασίας συνδέονται με το διμερές εμπόριο, καθώς 74.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξάγουν στην Ιαπωνία.

Το εμπόριο θα είναι επίσης το κλειδί για τις συνομιλίες στο Λονδίνο.

Η συμφωνία οικονομικής εταιρικής σχέσης της UK-Ιαπωνίας ήταν η πρώτη που το Ηνωμένο Βασίλειο υπέγραψε μετά το Brexit. Αυτή η συμφωνία είναι προσαρμοσμένη στις δύο οικονομίες, με αμοιβαία οφέλη για τα ψηφιακά δεδομένα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες, τα τρόφιμα, τα ποτά και τις δημιουργικές βιομηχανίες. Εκτιμάται ότι θα μπορούσε να ενισχυθεί το διμερές εμπόριο περισσότερα από £ 15 δισεκατομμύρια (19 δισεκατομμύρια δολάρια). Η εν λόγω συμφωνία περιλαμβάνει μια ισχυρή δέσμευση από την Ιαπωνία για να υποστηρίξει την πρόσβαση του Ηνωμένου Βασιλείου στην εταιρική σχέση του Trans-Pacific των χωρών του Ειρηνικού.

Γιατί η Αφρική έχει «αγκαλιάσει» την Ρωσία και την Κίνα

Το ενδιαφέρον της Ευρώπης μπορεί να επεκτείνεται μέχρι την Βραζιλία και την Ιαπωνία , την Ασία και τον Ειρηνικό, αλλά στην παρούσα περίοδο εστιάζεται στην γειτονική Αμερικανική Ήπειρο των 1,2 δισεκατομμυρίων κατοίκων. Το αγωνιώδες ευρωπαϊκό ενδιαφέρον για την Αφρική, δεν οφείλεται μόνο στην εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου -απαραίτητου για τις νέες τεχνολογίες- που διαθέτει η συγκεκριμένη Ήπειρος, ούτε μόνο στους μελλοντικούς κινδύνους δημιουργίας μεταναστευτικών ρευμάτων που θα προκαλέσει η κλιματική αλλαγή αλλά και στο γεγονός ότι στην Αφρική ασκούν πλέον σημαντική επιρροή η Ρωσία και η Κίνα.

Ο Βλαντιμίρ Πούτιν το 2019 φιλοξένησε την πρώτη διάσκεψη κορυφής της Ρωσίας-Αφρικής ως μέρος του σχεδίου του για να αποκαταστήσει την επιρροή της Μόσχας στην περιοχή, η οποία είχε ξεθωριάσει μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Το διμερές εμπόριο της Ρωσίας με την Αφρική έχει αυξηθεί σημαντικά.

Στο πλαίσιο αυτό, η Αφρική έχει καταστεί βασική προτεραιότητα της ΕΕ. Η οικοδόμηση του λεγόμενου ευρω-αφρικανικού άξονα πιστεύουν στις Βρυξέλλες ότι θα είναι ένα βασικό αντίβαρο στην Ήπειρο ως προς τις άλλες παγκόσμιες δυνάμεις όπως η Ρωσία και η Κίνα.

Σύμφωνα με τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ για τις Εξωτερικές Υποθέσεις Ζοσέπ Μπορέλ , αυτό που επιδιώκεται είναι «μια νέα, ολοκληρωμένη στρατηγική συνεργασία με την Αφρική. Μια ισότιμη εταιρική σχέση, αντί για την “πολιτική εξουσίας” που προσφέρονται από κάποιους άλλους», εννοώντας σαφώς την Ρωσία. Αλλά πως μπορεί να επιτευχθεί αυτό όταν η Αφρικανική Ήπειρος αποτελούσε για αιώνες η «πίσω αυλή» της Ευρώπης, όταν η Ευρώπη ρύπαινε το περιβάλλον και η Αφρική σήμερα πληρώνει το τίμημα, χωρίς να δέχεται καμία ουσιαστική βοήθεια από την Ευρώπη και τις άλλες πλούσιες χώρες που επί δεκαετίες κατέστρεφαν το παγκόσμιο περιβάλλον.

Στην Αφρικανική Ήπειρο η πανδημία αποσταθεροποίησε αρκετές οικονομίες, ενώ ο πόλεμος στην Ουκρανία απειλεί τώρα να κάνει τα πράγματα πολύ χειρότερα, προκαλώντας επισιτιστική κρίση και πληθωριστικές πιέσεις. Αλλά όταν ξεπεραστούν αυτοί οι κραδασμοί, πολλές αφρικανικές χώρες θα βρεθούν αντιμέτωπες με τις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος.

Η Αφρική παρά το γεγονός ότι είναι η Ήπειρος που ευθύνεται λιγότερο για την υπερθέρμανση του πλανήτη, ωστόσο είναι η πιο ευάλωτη να πληγεί. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα καταστρέφουν σοδειές και καταλύματα, προκαλούν πείνα, δίψα και άστεγους.

Οι περισσότερες αφρικανικές χώρες δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα για να επενδύσουν επαρκώς στην προσαρμογή για την κλιματική αλλαγή και τώρα με την πανδημία, πολλές απ´ αυτές βρίσκονται στο χείλος της χρεοκοπίας.

Η δράση για το κλίμα ήταν ένα βασικό θέμα στις πρόσφατες εαρινές συναντήσεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Αλλά οι πλούσιες χώρες αρνούνται να εκπληρώσουν τις δεσμεύσεις τους για χρηματοδότηση 100 δις δολαρίων για δράσεις που θα αφορούν την προστασία του κλίματος. Πέρασε μια δεκαετία υποσχέσεων και αλχημειών με τις πλούσιες χώρες να ισχυρίζονται ότι διέθεσαν 79,6 δισ. δολάρια για την κλιματική αλλαγή . Η πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετική. Οι αριθμοί φουσκώνονται και πολλές φορές τα χρήματα υπολογίζονται δύο φορές. Το συσσωρευμένο έλλειμμα διαφόρων υποσχέσεων που σχετίζεται με το κλίμα από το 2009 πλησιάζει ήδη 1 τρισεκατομμύριο δολάρια με αυξητική πορεία!

Στην πραγματικότητα, οι αφρικανικές χώρες αποσπούν μόλις το 5% των ροών από τα διεθνή ταμεία που αφορούν την προστασία του κλίματος. Ενώ το 57% της χρηματοδότησης που έλαβε η Αφρική ήταν υπό μορφή δανείων, και όχι επιχορηγήσεων.

Η αδικία είναι προφανής: Πώς μπορούν οι πλούσιες χώρες να δικαιολογήσουν την εξαναγκασμό των φτωχών και υπερχρεωμένων χωρών να καλύψουν το κόστος προσαρμογής των κινδύνων για το κλίμα αφού το πρόβλημα το προκάλεσαν οι ίδιες, οι πλούσιες χώρες;

Πέραν της ανάγκης να ενισχυθεί η χρηματοδότηση για την προστασία του κλίματος, η διεθνής κοινότητα πρέπει να λάβει μέτρα για να εξασφαλίσει μια δίκαιη μετάβαση. Για παράδειγμα, η Αφρική διαθέτει μέταλλα και ορυκτά που χρειάζονται για να υποστηρίξουν την καθαρή μετάβαση της ενέργειας. Επίσης διαθέτει τεράστιες δυνατότητες για την πράσινη παραγωγή υδρογόνου. Οποιαδήποτε προσπάθεια να αξιοποιηθούν οι πόροι αυτοί, θα πρέπει να θα έχουν και ανταποδοτικά οφέλη για τους τοπικούς πληθυσμούς και να ανεβεί η παγκόσμια αξία της Αφρικής.

Μια δίκαιη μεταβολή του κλίματος απαιτεί υποστήριξη σε όλους τους τομείς. Για παράδειγμα, ο γεωργικός τομέας της Νότιας Αφρικής είναι εξαιρετικά ευάλωτος στην αλλαγή του κλίματος, αλλά αυτό μπορεί να αντιμετωπιστεί επιτυχώς λόγω της οργανωμένης γεωργικής παραγωγής που ήδη αναπτύσσεται από την εγχώρια αγροτική βιομηχανία.

Στη Διάσκεψη για την Κλιματική Αλλαγή του περασμένου έτους στη Γλασκώβη, δόθηκε η υπόσχεση ότι στο πλαίσιο της εταιρικής σχέσης οι ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία και Βρετανία θα βοηθήσουν την Νότιο Αφρική να επιταχύνει την μετάβαση στην καθαρή ενέργεια.

Η συμφωνία προβλέπεται να συνδυάσει νέες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτρικά οχήματα και πράσινο υδρογόνο με μέτρα προστασίας και εξουσιοδοτήσεως των εργαζομένων και των κοινοτήτων που συνδέονται με τις βιομηχανίες ορυκτών καυσίμων.

Οι πλούσιες χώρες έχουν αποκομίσει τεράστιες ανταμοιβές από την περιβαλλοντική καταστροφή. Το λιγότερο που μπορούν να κάνουν είναι να υποστηρίξουν την προσαρμογή σε χώρες που δεν έχουν χρήματα. Η Αφρική δεν μπορεί να αντέξει περισσότερες υποσχέσεις για το κλίμα.

Όσο η Ευρώπη και γενικότερα η Δύση δεν σκύβουν στα πραγματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης και δεν ενισχύουν οικονομικά για την αντιμετώπιση τους, οι φτωχότερες χώρες θα παραμένουν στο μπλοκ των «μη ευθυγραμμισμένων» και θα αρνούνται να επιβάλλουν κυρώσεις στην Ρωσία.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Νεολόγος” των Πατρών

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα