Του Θάνου Χριστακόπουλου
Το «τσουνάμι» των ανατιμήσεων στο σύνολο σχεδόν των αγαθών και προϊόντων που πλήττει το τελευταίο διάστημα τη χώρα, εξανεμίζει στην ουσία, κάθε προσπάθεια που κάνει η κυβέρνηση για μετριασμό των επιπτώσεων.
Πλέον στην κυριολεξία οι πολίτες δεν έχουν που να δώσουν απολογία καθώς τα χτυπήματα είναι απανωτά και προκύπτουν πανταχόθεν, σε κάθε πτυχή της καθημερινότητας. Σε αυτό το κλίμα, όπως αναμενόταν άλλωστε, δεν έμεινε ανεπηρέαστος ο κατασκευαστικός κλάδος με οικοδομική δραστηριότητα και δημόσια έργα, ήδη να έχουν υποστεί τις πρώτες συνέπειες. Στο κάδρο και το νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ» που αφορά χιλιάδες νοικοκυριά καθώς τα ποσά των επιδοτήσεων έχουν υπολογιστεί πριν την επέλαση των ανατιμήσεων.
Όπως εξηγεί μιλώντας στον «Νεολόγο» ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας, Βασίλης Αϊβαλής, η μεγάλη αύξηση του πετρελαίου και των οικοδομικών υλικών είναι ο σημαντικότερος λόγος περιορισμού της οικοδομικής δραστηριότητας στην περιοχή μας και κατ’ επέκταση στην χώρα. Την ώρα μάλιστα που η οικοδομική δραστηριότητα, εδώ και 5-6 χρόνια μετά το ιστορικό χαμηλό του 2014-2016 φαινόνταν να έχει μια μικρή μεν, αλλά συνεχώς ανοδική πορεία. Το τελευταίο όμως διάστημα διαπιστώνεται ότι η πορεία αυτή περιορίζεται ιδιαίτερα με έντονο φόβο αναστροφής της.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το ΤΕΕ, κατά την περίοδο των τελευταίων δώδεκα μηνών, δηλαδή από τον Αύγουστο 2020 έως τον Ιούλιο 2021, το μέγεθος της Συνολικής Οικοδομικής Δραστηριότητας στο σύνολο της χώρας σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο Αυγούστου 2019 – Ιουλίου 2020 παρουσίασε αύξηση κατά 18,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών. Συγκεκριμένα στη Δυτική Ελλάδα η αύξηση αυτή προσδιορίζεται στο 30,9%.
Παρόλα αυτά, όπως φαίνεται από στο σχετικό γράφημα για την οικοδομική δραστηριότητα, το τελευταίο χρονικό διάστημα (Απρίλιος 2021 – Ιούνιος 2021) παρουσιάζεται μια μεγάλη κάμψη στην έκδοση νέων οικοδομικών αδειών με αποτέλεσμα η ανοδική αυτή τάση που είχε διαμορφωθεί από το 2016 να αρχίζει σαφώς να αντιστρέφεται.
Πιο συγκεκριμένα και σε απόλυτα νούμερα απόδειξης του παραπάνω συμπεράσματος αποτυπώνονται στον σχετικό πίνακα ανά μήνα.
| ‘Έτος Year | Μήνας Month | Αριθμός αδειών Number of permits | Επιφάνεια (μ2) Surface (m2) |
| 2021 | Ιαν | 1.446 | 265.648 |
| Φεβ | 1.576 | 347.716 | |
| Μαρ | 1.928 | 449.963 | |
| Απρ | 2.222 | 505.980 | |
| Μαϊ | 2.211 | 595.362 | |
| Ιουν | 2.099 | 575.260 |
«Ο κυριότερος λόγος αντιστροφής της εν λόγω οικοδομικής δραστηριότητας είναι η μεγάλη αύξηση που παρουσιάζεται το τελευταίο καιρό στα οικοδομικά υλικά. Αύξηση η οποία αντί να περιορίζεται, μήνα με τον μήνα έχει συνεχώς μεγαλύτερο ρυθμό μεταβολής», επισημαίνει ο κ. Αϊβαλής.
Μάλιστα δε όλα αυτά συμβαίνουν, όταν στον αντίποδα της υπέρμετρης αύξησης των τιμών των υλικών στις κατασκευές βρίσκονται οι αμοιβές του τεχνικού κόσμου, ο οποίος αμείβεται ιδιαίτερα χαμηλά, πολύ πιο κάτω από τον μέσο όρο των χωρών της Ευρώπης των 27.
Όσον αφορά το πρόγραμμα «Εξοικονομώ» το οποίο αναμένεται να ξεκινήσει εντός του επόμενου μήνα, το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας μια σειρά από παρεμβάσεις τις οποίες θα πρέπει να κάνει αποδεκτές το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Μία εξ’ αυτών είναι και η πρόταση μας για αύξηση του περιορισμού των 180€/τ.μ. τουλάχιστον σε 250€/τ.μ. με παράλληλη αύξηση του ανώτατου επιλέξιμου προϋπολογισμού ανά αίτηση μονοκατοικίας/μεμονωμένου διαμερίσματος στα 30.000€ η οποία επιβάλλεται από την μεγάλη αύξηση τιμών των οικοδομικών υλικών.
«Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα ανωτέρω θεωρούμε ότι άμεσα η κυβέρνηση θα πρέπει να δει με περισσή προσοχή το πρόβλημα και να αναλάβει δραστικές πρωτοβουλίες με στόχους:
1. Να μην ανακοπεί ο ρυθμός αύξησης της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας όπως σταθερά αυτός αναπτύσσεται από το 2017.
2. Να μην αυξηθούν περαιτέρω οι τελικές τιμές των νέων κατασκευών, ώστε να γίνουν απαγορευτικές για τους νέους αγοραστές.
3. Να προχωρήσει σε αναθεώρηση των τιμολογίων κατασκευής στα δημόσια έργα περιορίζοντας έτσι τον κίνδυνο μη ολοκλήρωσης τους.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο τομέας των κατασκευών (το 13% του συνόλου των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην χώρα) αποτελεί τον βασικό πυλώνα ανάπτυξης της χώρας μας διαχρονικά και στην περίοδο της κρίσης της ελληνικής οικονομίας ήταν ο κλάδος που αντανακλούσε το μέγεθος της κατάρρευσης», τονίζει μεταξύ άλλων ο κ. Αϊβαλής.
«Τσουνάμι» αυξήσεων
Θυμίζουμε ότι από τις αρχές του φθινοπώρου οι καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα πραγματικό «τσουνάμι» ανατιμήσεων που αφορά σχεδόν τα πάντα. Οι λογαριασμοί ενέργειας έρχονται «φουσκωμένοι» κατά 40% με 50%, το πετρέλαιο θέρμανση άρχισε να διατίθεται στην Πάτρα περίπου 1,15 ευρώ το λίτρο όταν πέρυσι είχε 80 λεπτά, η αμόλυβδη εκτιμάται ότι μπορεί να αγγίζει μέχρι και τα 1,90 ευρώ το λίτρο, το ψωμί έφτασε από 80 λεπτά το καρβέλι στο 1 ευρώ, το γάλα πήρε ήδη αύξηση μέχρι και 10% κ.α. Χαρακτηριστική η πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Καταναλωτών στη Δυτική Ελλάδα που κατέγραψε τις εξής ανατιμήσεις:
Χαρτικά: από 3,5% έως 35%
Όσπρια: 3% έως 10%
Ελαιόλαδο: 15 έως 25%
Καφές: 2,8% έως 12%
Σπορέλαια: 14% έως 50%
Φυτίνη: 14%
Μπισκότα: 3,5% έως 8%
Σακούλες απορριμμάτων: 5% έως 10%
Αλουμινόχαρτο: 4,5% έως 7,5%
Σαπούνια: 3% έως 12%
Απορρυπαντικό πλυντηρίου: 2,5% έως 10%
Μακαρόνια: 10%
Γάλα από 1,08 ευρώ το λίτρο 1,28 έως 1,37 φέτος
Κατεψυγμένα ψάρια: 5% έως 12%
Μπύρες: 2% έως 7,5%
Αναψυκτικά: 2% έως 8%
Εμφιαλωμένο νερό: 4% έως 10%
Είδη covid-19: έως 200%
Ροδάκινα: έως 100%
Ντομάτες: έως 100%
Καύσιμα: 12% έως 20%
Υλικά οικοδομής: 35%.
ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΕΣ
«Ροκανίζει» τα περιθώρια κέρδους το ράλι τιμών στα υλικά κατασκευών
Προβληματισμός επικρατεί στις κατασκευαστικές εταιρίες, ακόμα και στα μεγάλα ονόματα του κλάδου, από την ραγδαία αύξηση του κόστους τιμών σε βασικές πρώτες ύλες, στις μεταφορές και στην ενέργεια, με αποτέλεσμα να υπάρχει ανησυχία, τόσο για την ομαλή προώθηση έργων και διαγωνισμών, όσο και για τα περιθώρια κερδοφορίας που μπορούν να πετύχουν από τα έργα. Με τα κόστη σε ενέργεια και μεταφορές να έχουν εκτιναχθεί και τις τιμές σε πρώτες ύλες (χάλυβας, σίδηρος τσιμέντο, οικοδομικά υλικά, πλαστικά, ασφαλτικά κ.α.) να έχουν «γράψει» από 30%-40% έως 70% ή 100% ανά περίσταση, η αντιμετώπιση του προβλήματος είναι δύσκολη.
Οι μεγάλες αυξήσεις των υλικών και των πρώτων υλών έχουν τινάξει στον αέρα προϋπολογισμούς πολλών έργων. Για παράδειγμα, ο χάλυβας σήμερα κοστίζει 750 και 800 ευρώ ο τόνος όταν πριν από οκτώ μήνες κόστιζε 490 ευρώ ο τόνος.
Tο πρόβλημα αφορά τόσο τα δημόσια, όσο και τα ιδιωτικά έργα, ενώ εξαιρούνται εκείνα που υλοποιούνται μέσω Συμπράξεων Δημοσίου με Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Οι σημαντικές αυξήσεις στα κόστη, επαναφέρουν στη συζήτηση και το θέμα των μεγάλων εκπτώσεων που έχουν δώσει (ακόμα και στο πρόσφατο σχετικά παρελθόν) οι κατασκευαστικοί όμιλοι. Προφανώς με εκπτώσεις της τάξεως του 3%-5% ή 10% δεν τίθεται κάποιο ιδιαίτερα ανησυχητικό θέμα, ωστόσο, όταν οι μειοδοτικές προσφορές «χτυπούν» 30%, 40% ή 45%, τότε εγείρεται ζήτημα για τη βιωσιμότητα των έργων και κατά πόσο θα προχωρήσουν ομαλά.
Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΔΜΕΔΕ), έως το α’ εξάμηνο του 2021, οι αυξήσεις των πρώτων υλών και οικοδομικών υλικών έχουν οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των κύριων τεχνικών έργων. Ειδικότερα, τα Υδραυλικά επιβαρύνθηκαν κατά 18%, τα έργα Οδοποιίας, τα Οικοδομικά και τα Ηλεκτρομηχανικά κατά 25%, ενώ τα Λιμενικά κατά 20%.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι το πρόβλημα μπορεί το τελευταίο χρονικό διάστημα να έχει μεγαλώσει, ωστόσο, στην αγορά αναφέρουν ότι η άνοδος στα κόστη έχει ξεκινήσει εδώ και περίπου έναν χρόνο. Να σημειωθεί ότι για αύξηση του συνολικού κόστους των ιδιωτικών έργων – οικοδομών, που φθάνει έως και 40% τον τελευταίο έναν χρόνο, έχουν κάνει λόγο και στελέχη της αγοράς του real estate.
Η πορεία των τιμών των υλικών κατασκευής προβληματίζει έντονα τον κλάδο, χωρίς, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, να παρουσιάζεται σημαντική ανάσχεση της οικοδομικής δραστηριότητας, αν και ορισμένα στελέχη κάνουν λόγο για καθυστερήσεις, προκειμένου να γίνουν οι αναγκαίες προσαρμογές στους προϋπολογισμούς και να ενημερωθούν οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές – μισθωτές.
(από την εφημερίδα “Νεολόγος”).
