Πρωτοφανή, μη αναμενόμενη, μέχρι και σοκαριστική μεταστροφή της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα αποτελούν οι συγχαρητήριες επιστολές του προέδρου Ερντογάν και του επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, που ανοίγουν εντυπωσιακά κεφάλαια στις διμερείς σχέσεις, ενώ έχουν ξαφνιάσει το πολιτικό σκηνικό της χώρας μας, καθώς και τον ελληνικό λαό, που παρακολουθεί εμβρόντητος την εντυπωσιακών προδιαγραφών και προοπτικών εξέλιξη.
Και όλα αυτά από πλευράς του διδύμου Ερντογάν-Τσαβούσογλου σε Κυριάκο Μητσοτάκη και Νίκο Δένδια με την ευκαιρία του 202ου εορτασμού της 25ης Μαρτίου και της απελευθέρωσής μας από τον επί 4 αιώνες οθωμανικό ζυγό (δηλαδή την επέτειο έναρξης της Επανάστασης).
Και δεν είναι απλά μία επιστολή, αφού μετά το προ αρκετών μηνών «Μητσοτάκης-γιοκ» (ενώ είχε προηγηθεί γεύμα των δύο ηγετών με φόντο τον Βόσπορο), ο Ερντογάν, στην επιστολή προς Μητσοτάκη, τονίζει εμφατικά: «Είμαι πεπεισμένος ότι η σχέση και η συνεργασία μεταξύ των χωρών μας θα αναπτυχθούν περαιτέρω με τις κοινές μας προσπάθειες την προσεχή περίοδο. Δράττομαι της ευκαιρίας να επαναλάβω τις καλύτερές μου ευχές τόσο για την προσωπική σας υγεία και ευημερία όσο και για την υγεία και ευημερία του ελληνικού λαού», θέση που αφήνει κάτω από ψύχραιμα, εποικοδομητικά και υπολογίσιμα βήματα την προώθηση των διμερών σχέσεων και την αναδιάταξη του πολιτικού, οικονομικού και στρατηγικού τοπίου στην περιοχή μας. Στην ίδια επιστολή, ο Ερντογάν, πέραν των ευχών, εκφράζει τις ευχαριστίες του προς την κυβέρνηση και τον ελληνικό λαό για την αλληλεγγύη που επέδειξαν μετά τους καταστροφικούς σεισμούς της 6ης Φεβρουαρίου που έπληξαν δέκα περιοχές της Νοτιοανατολικής Τουρκίας προκαλώντας μεγάλο αριθμό ανθρώπινων απωλειών.
Επισημαίνεται ότι είχε προηγηθεί αντίστοιχη επιστολή του ΥΠΕΞ, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, στον Ελληνα ομόλογό του, Νίκο Δένδια, στην οποία ανέφερε: «Είμαι βέβαιος ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας, οι οποίες υφίστανται αυτή τη στιγμή μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, θα παγιωθούν στο μέλλον. Είμαστε αποφασισμένοι να συμβάλουμε περαιτέρω στην τωρινή θετική δυναμική που επικρατεί στις σχέσεις μας». Συμπληρωματικά, σε διπλωματικό επίπεδο, η τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα (επικεφαλής της οποίας προ ημερών ανέλαβε ο νέος πρέσβης και υψηλού επιπέδου διπλωμάτης Τσαγατάι Ερτσιγιές), για την επέτειο της 25ης Μαρτίου, προέβη σε ανάρτηση στο Twitter και αναφέρει: «Συγχαίρουμε το λαό και την κυβέρνηση της Ελληνικής Δημοκρατίας για την εθνική τους εορτή».
Οι εντυπωσιακές πολιτικο-διπλωματικές εξελίξεις λαμβάνουν χώρα λίγες μόνο ημέρες μετά την 25λεπτη συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών στις Βρυξέλλες σε μία εκδήλωση για οικονομική και ανθρωπιστική υποστήριξη στην Αγκυρα (δωρητές λόγω των σεισμών), και ενώ ο Νίκος Δένδιας ήταν εκεί και για τη συνάντηση των υπουργών Εξωτερικών και Αμυνας της Ε.Ε. με βασικό θέμα την περαιτέρω στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας σε πυρομαχικά. Πληροφορίες του υπογράφοντα φέρουν να αρχίζουν εκ νέου οι στρατιωτικές επαφές ανάμεσα στα διακλαδικά επιτελεία των δύο κρατών για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, ενώ μέσα στις προσεχείς εβδομάδες (αν και μεσολαβούν οι τουρκικές, σε πρώτη φάση, εκλογές) δεν αποκλείεται επίσκεψη του υπουργού Αμυνας, Νίκου Παναγιωτόπουλου, στη γειτονική χώρα και συνάντηση με τον ομόλογό του, στρατηγό ε.α. Χουλουσί Ακάρ. Επίσης, οι ίδιες πηγές αναφέρουν προσεχείς επαφές στο ΝΑΤΟ μεταξύ των μόνιμων αντιπροσώπων, καθώς των ΥΠΕΞ στη σύνοδο του Βορειοατλαντικού Συμφώνου και εν όψει της πλήρους ένταξης της Φινλανδίας στην Ατλαντική Συμμαχία (Απρίλιος).
Το θετικό είναι ότι παρουσιάζονται ευκαιρίες για βελτίωση των σχέσεων (πάντα με προσεκτικά βήματα), ενώ έπεσαν έξω όλοι εκείνοι που προέβλεπαν θερμά επεισόδια και δραματική επιδείνωση των σχέσεων. Σημαντικό ρόλο στη βελτίωση του κλίματος φέρεται να έχουν διαδραματίσει ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Αντονι Μπλίνκεν, και ο Νορβηγός γ.γ. του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ (απευθείας και μέσω υψηλόβαθμων συμβούλων του).
Αλλαγή ρητορικής σε όλα τα μέτωπα
1. Ο Ερντογάν, ευρισκόμενος τους τελευταίους μήνες σε αρκετά δύσκολη εκλογική, οικονομική και εξοπλιστική κατάσταση (με τους Αμερικανούς για τα 40 F-16 και τα κιτ μετεξέλιξης/εκσυγχρονισμού των υπαρχόντων F-16), έχει πραγματοποιήσει υπολογίσιμα «βήματα αποκλιμάκωσης με αρκετές χώρες, όπως με το Ισραήλ (μέσω των στενών επαφών με τον πρόεδρο Χέρτζογκ), με την Αρμενία (επίσκεψη του ΥΠΕΞ στις πληγείσες περιοχές ως και αποστολή αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών από το Ερεβάν, μέχρι και επανάληψη της αεροπορικής σύνδεσης των δύο χωρών, τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό, Νικόλ Πασινιάν), επίσκεψη του Τσαβούσογλου στο Κάιρο (χωρίς λεκτικές ακρότητες και με διαφοροποιήσεις αναφορικά με τη Λιβύη) κ.ά.
Σε όλες τις διμερείς επαφές αποφεύχθηκαν επιθετική αναφορά στο θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σε προκλητικές ναυτικές κινήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο (π.χ. Γαλάζια Πατρίδα σε νέα έκδοση), ακραίες τάσεις στο Παλαιστινιακό (ειδικά σε υποστήριξη της Χαμάς) ή στα γνωστά μνημόνια Αγκυρας-Τρίπολης για τις θαλάσσιες ζώνες κ.ά. Μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει μόνο κάποια «απαγκίστρωση» από τις θέσεις του σκληροπυρηνικού κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ στην Κύπρο (ίσως δούμε κάτι μετά τις εκλογές, καθώς και με την έλευση του Νίκου Χριστοδουλίδη στην Κυπριακή Προεδρία).
2. Παρά την απαράδεκτη καθυστέρηση και εντελώς λαθεμένη θέση της Αγκυρας στην τυπική διαδικασία ένταξης των δύο σκανδιναβικών κρατών στο ΝΑΤΟ, εκτιμάται ότι μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους/Λιθουανία τον προσεχή Ιούλιο, το θέμα θα έχει κλείσει και με τη Σουηδία, ενώ επιλύεται αυτές τις ημέρες με τη Φινλανδία.
3. Ακόμα και η εκτενής απάντηση του επικεφαλής του τομέα Ενημέρωσης του Ερντογάν, του Φαχρετίν Αλτούν, απέναντι στα όσα επεσήμανε ο γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ ήταν σχετικά χαλαρή και απέφυγε να αναφέρει το όνομα της Ελλάδας. Επίσης, τις τελευταίες εβδομάδες, ο Ακάρ δεν έχει προβεί σε δηλώσεις με επίκεντρο την Ελλάδα, έχουν μειωθεί κάθετα οι εμφανίσεις των γνωστών εξτρεμιστικών τάσεων Τούρκων «αναλυτών» και κουραστικών ως και ανερμάτιστων απόστρατων αξιωματικών (που βλέπουν μόνο ακραία σενάρια), ενώ και ο καθημερινός Τύπος στην Τουρκία αποφεύγει την παρουσίαση επιθετικών και εμπρηστικών άρθρων (τύπου πλήγματος με πύραυλο Ταϊφούν της Ελλάδας ή εμφανίσεις/άρθρα απερίγραπτων και συνωμοσιολόγων, αντιδυτικών ναυάρχων και πτεράρχων ε.α. τύπου Γιαϊτζί).
