Tου Γιάννη Γεωργόπουλου
Το «φάντασμα» της πιθανής απώλειας εδρών στις εκλογές του προσεχούς Ιουνίου, στοιχειώνει και στην Αχαΐα πολλά από τα κόμματα τα οποία από την κάλπη του περασμένου Μαϊου, προέκυψε να έχουν συγκεκριμένη κοινοβουλευτική εκπροσώπηση.
Υποψήφιοι και στελέχη από ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ και ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ σε μικρό ή μεγάλο βαθμό έχουν χάσει ήδη τον ύπνο τους, καθώς σύμφωνα με τα υπάρχοντα σενάρια αποτελούν τους πολιτικούς οργανισμούς οι οποίοι σε μικρό ή μεγάλο βαθμό απειλούνται.
Το επικρατέστερο σενάριο είναι από την κάλπη του Ιουνίου ο πρώτος ζημιωμένος σε έδρες στην Αχαΐα να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ Π-Σ. Σύμφωνα με τον ισχύοντα εκλογικό νόμο διατήρηση, αύξηση ακόμα και μικρή έστω απώλεια του ποσοστού της Νέας Δημοκρατίας, θα την οδηγήσει αυτομάτως να λάβει μια επιπλέον έδρα σε σχέση με την αναμέτρηση του Μαΐου ανεβάζοντας το συνολικό αριθμό τους σε τέσσερις με τον Άγγελο Τσιγκρή να εκλέγεται βουλευτής.
Στον αντίποδα ο Γιώργος Κυριακόπουλος, ο οποίος είχε εκλεγεί ως τρίτος στις προηγούμενες εκλογές και με αυτή την θέση είναι υποψήφιος στη λίστα του ΣΥΡΙΖΑ στο νομό, θα βιώσει το «σκωτσέζικο» ντους, καθώς στην κυριολεξία θα έχει την ατυχία να είναι ένας εξ’ αυτών που «ντύθηκαν» βουλευτές μόνο για ένα εικοσιτετράωρο.
Εξίσου επισφαλής – για πρώτη φορά μετά από παρά πολλές αναμετρήσεις – είναι η βουλευτική έδρα του ΚΚΕ στο νομό κι΄ αυτό γιατί σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο και την ισχύουσα μεταφορά υπολοίπων σε επίπεδο περιφέρειας, σε περίπτωση που θα περάσουν το κατώφλι της βουλής η «Πλεύση Ελευθερίας» της Ζωής Κωνσταντοπούλου και η «ΝΙΚΗ», τότε ένα από τα δύο αυτά κόμματα θα «κλέψουν» την έδρα από τον Νίκο Καραθανασόπουλο.
Το τρίτο ενδεχόμενο προκύπτει σε συνάρτηση με τις ‘καραμπόλες’ που θα γίνουν. Σε αυτή την περίπτωση λόγω υπολοίπων εκτός από τον ΣΥΡΙΖΑ έδρα θα χάσει στο νομό και η «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ» η οποία θα πληρώσει τελικά τα τερτίπια του εκλογικού νόμου αντί του ΚΚΕ.
Υπαρκτό – αν και απίθανο – είναι το σενάριο για να κινδυνέψει η έδρα του ΠΑΣΟΚ στην Αχαΐα. Κάτι τέτοιο ωστόσο προϋποθέτει πως τα μεταφερόμενα υπόλοιπα «Πλεύσης Ελευθερίας» και του κόμματος «ΝΙΚΗ»,σε συνδυασμό με πολλές άλλες παραμέτρους, θα είναι τέτοια που θα μπορούν να «καλύψουν» την έδρα που θα λαμβάνει το ΠΑΣΟΚ.
Πως μοιράζονται οι έδρες
Η κατανομή των 300 εδρών με τον νέο εκλογικό νόμο, ανάλογα με τα ποσοστά των κομμάτων στην κάλπη της 25ης Ιουνίου, συνοδεύεται από τον αποκλεισμό κομμάτων των οποίων η εκλογική επίδοση είναι μικρότερη του 3% συνολικά.
Οι 300 έδρες δεν κατανέμονται, στο σύνολό τους, αναλογικά μεταξύ των Κομμάτων που έχουν υπερβεί το 3%, αλλά ένα (κυμαινόμενο) μέρος τους αποτελεί το bonus που απονέμεται στο πρώτο Κόμμα, ώστε (κατά το δυνατόν) να διευκολύνεται ο σχηματισμός αυτοδύναμης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
Ειδικότερα, 20 έδρες απονέμονται ως bonus στο πρώτο Κόμμα, εφόσον αυτό συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 25% (δεν ενδιαφέρει η διαφορά του από το δεύτερο Κόμμα, αρκεί να έχει πρωτεύσει μεταξύ όλων των συμμετεχόντων Κομμάτων), και οι υπόλοιπες 280 έδρες κατανέμονται αναλογικά.
Αν το πρώτο Κόμμα συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 25,5% τότε του απονέμεται bonus 22 εδρών, και οι υπόλοιπες 278 κατανέμονται αναλογικά, αν συγκεντρώσει 26% του απονέμεται bonus 24 εδρών, και οι υπόλοιπες 276 κατανέμονται αναλογικά, κ.ο.κ.
Το ανώτατο όριο του bonus είναι 50 έδρες: αν το πρώτο Κόμμα συγκεντρώσει ποσοστό μεγαλύτερο ή ίσο του 40% του απονέμεται bonus 50 εδρών και οι υπόλοιπες 250 κατανέμονται αναλογικά.
Συνεπώς, η κοινοβουλευτική δύναμη των Κομμάτων που συμμετέχουν στην κατανομή των εδρών εξαρτάται από τρεις παράγοντες:
(α) από την δική τους εκλογική επίδοση,
(β) από την εκλογική επίδοση του πρώτου Κόμματος, που καθορίζει και τον αριθμό των εδρών που κατανέμονται αναλογικά, αλλά και τον αριθμό των εδρών που καταλαμβάνει ως bonus το ίδιο το πρώτο Κόμμα, και
(γ) από το σύνολο της επίδοσης των Κομμάτων που μένουν εκτός κατανομής επειδή το καθένα απ’ αυτά συγκέντρωσε ποσοστό μικρότερο του 3%.
Ειδικότερα, η επιζητούμενη, μέσω των επικείμενων εκλογών, αυτοδυναμία του πρώτου Κόμματος εξαρτάται από τον συνδυασμό των (β) και (γ) παραγόντων.
Το ακέραιο μέρος του αναγραφόμενου σε κάθε τετραγωνίδιο αριθμού αποτυπώνει και τον αριθμό των απονεμόμενων στο πρώτο Κόμμα εδρών.Το δεκαδικό μέρος δεν έχει, για την παρουσίαση αυτή, σημασία, μπορεί όμως να επηρεάσει, στην τελική κατανομή των εδρών, την προσκύρωση (ή μη) επιπλέον έδρας, αν συντρέξουν ορισμένες προϋποθέσεις (των οποίων η ανάλυση θα καθιστούσε έτι περαιτέρω ανιαρό το παρόν σημείωμα).
Για παράδειγμα με 37% στο σύνολο των εγκύρων και με συνολικό ποσοστό των εκτός Βουλής Κομμάτων 6%, το πρώτο Κόμμα καταλαμβάνει 144 (-145) έδρες, ενώ με 45% στο σύνολο των εγκύρων και με συνολικό ποσοστό των εκτός Βουλής Κομμάτων 16%, το πρώτο Κόμμα καταλαμβάνει 183 (-184) έδρες.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Νεολόγος*
