ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΗΣΙΜΟΠΟΥΛΟΥ

Η κλιματική αλλαγή είναι μία πραγματικότητα που έχει ενσκήψει στον πλανήτη μας σταδιακά τις τελευταίες δεκαετίες. Και δεν ήρθε σαν επισκέπτης, αλλά ήρθε για να μείνει δείχνοντας αδυσώπητη τα δόντια της στον άνθρωπο που δεν σεβάστηκε τη φύση. Εδώ και δεκαετίες η επιστήμη προειδοποιούσε διαρκώς για τις δραματικές αλλαγές που αναμένονταν στο κλίμα, το περιβάλλον και συνεπακόλουθα στο ίδιο το ανθρώπινο είδος, αλλά οι προειδοποιήσεις έπεφταν στο κενό, καθώς θύμιζαν σενάρια επιστημονικής φαντασίας.

Δυστυχώς, τα σενάρια αποδεικνύονται διαρκώς αληθινά. Παρά τις προειδοποιήσεις των επιστημόνων, ούτε οι πολίτες ευαισθητοποιήθηκαν επαρκώς και κατά συνέπεια δεν τροποποίησαν τη στάση ζωής τους δρώντας προστατευτικά για το περιβάλλον, ούτε η Πολιτεία κινητοποιήθηκε όσο θα μπορούσε, αλλά ούτε και οι ανά τον κόσμο ηγεσίες έλαβαν τις τολμηρές αποφάσεις που απαιτούνταν για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής. Αναρίθμητες συνδιασκέψεις ανά την υφήλιο έλαβαν χώρα σε επίπεδο Αρχηγών κρατών, ωστόσο δεν ελήφθησαν μέτρα που θα μπορούσαν να αποσοβήσουν τα χειρότερα.

Ως πολίτες του κόσμου καλούμαστε πλέον να διαχειριστούμε το πρόβλημα το οποίο δημιουργήσαμε μόνοι μας καθιστώντας στο μέλλον τον πλανήτη μας αφιλόξενο για τη ζωή. Καλούμαστε να διαχειριστούμε τις σφοδρές χιονοπτώσεις, τις πλημμύρες, τις πυρκαγιές που κατακαίγουν όποιο πράσινο πνεύμονα έχει απομείνει, καθώς και το πλήθος των συνεπειών των φυσικών καταστροφών. Και την τελευταία δεκαετία έχουμε γίνει μάρτυρες τραγικών περιπτώσεων φυσικών καταστροφών οι οποίες στοίχησαν τη ζωή σε εκατοντάδες συνανθρώπους μας.

Ο πλανήτης δεν βρίσκεται στο παρά πέντε. Βρίσκεται στο συν ένα. Και δυστυχώς τις καταστάσεις αυτές θα τις ζήσουμε ξανά και ξανά με κλιμακούμενη ένταση. Καλούμαστε, λοιπόν, να διαχειριστούμε το ζοφερό μας μέλλον στον πλανήτη, στη χώρα μας, στην περιφέρειά μας, στην πόλη μας.

Μέχρι στιγμής ως Πολιτεία στοχεύαμε στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών και την αποκατάσταση των υλικών ζημιών. Πλέον, με τη σφοδρότητα με την οποία χτυπούν τα φυσικά φαινόμενα, η λογική της αντιμετώπισης και της αποκατάστασης των ζημιών δεν επαρκεί, ώστε να εμπεδωθεί στον πολίτη το αίσθημα ασφάλειας. Στην περίπτωση των πυρκαγιών, επί παραδείγματι, δεν επαρκούν τα εναέρια ή τα επίγεια μέσα, εάν αυτά δεν επανδρώνονται από επαρκές σε αριθμό και επαρκώς εκπαιδευμένο προσωπικό.

Ωστόσο, ακόμη και όλα τα μέσα και το προσωπικό να διαθέτουμε, εάν δεν υπάρχουν μηχανισμοί πρόληψης, τα αποτελέσματα της αντιμετώπισης θα είναι πενιχρά και με τεράστιο κοινωνικοοικονομικό κόστος. Φαντάζει μονόδρομος η επένδυση στην πρόληψη των φυσικών καταστροφών με τολμηρές και εμπροσθοβαρείς αποφάσεις που θα οδηγήσουν στην ελαχιστοποίηση των συνεπειών των φυσικών καταστροφών όποτε και εάν συμβούν αυτές.

Ως πολίτες καλούμαστε, έστω και όψιμα, να αποκτήσουμε οικολογική συνείδηση διαχειριζόμενοι ορθολογικά την ενέργεια, τους πόρους, αλλά και τα απορρίμματά μας. Και επιπλέον, με γενναίο εθελοντισμό να συνδράμουμε τις Αρχές όποτε και όπου υπάρξει ανάγκη προκειμένου να βοηθήσουμε συμπολίτες μας που βρίσκονται σε ανάγκη.

Η Πολιτεία από την πλευρά της οφείλει να επιδείξει άμεσα και ισχυρά αντανακλαστικά σε κάθε φυσική καταστροφή, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την επάρκεια σε ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνική υποδομή. Και επιπλέον, οφείλει να κλείσει, επιτέλους, την ανοικτή πληγή της συναρμοδιότητας στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών.

Κραυγαλέο παράδειγμα όπου η συναρμοδιότητα εκκολάπτει τεράστιους κινδύνους είναι η ύπαρξη δεκάδων παράνομων χωματερών – σκουπιδότοπων στα όρια της Περιφέρειάς μας. Για παράδειγμα στα όρια δήμου του νομού μας – και όχι μόνο – υπάρχει μία βραδυφλεγής «βόμβα» που απειλεί να εξαφανίσει τη γειτονική δασική περιοχή, εάν ξεσπάσει πυρκαγιά. Πολίτες έχουν προσφύγει από το 2021 στις αρμόδιες αρχές, χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, λόγω της συναρμοδιότητας.

Καλείται, λοιπόν, η Περιφέρεια να διεκδικήσει και να λάβει επιτελικό ρόλο στην αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών. Ρόλο που θα τις επιτρέπει να παρεμβαίνει οπουδήποτε και οποτεδήποτε υπάρχουν γραφειοκρατικά κωλύματα και να δίνει άμεσες και ουσιαστικές λύσεις, παρέχοντας με τον τρόπο αυτό προστασία στην ανθρώπινη ζωή και την περιουσία. Λύσεις σε ό,τι αφορά τις πυρκαγιές που μπορούν να συμβάλουν υπάρχουν και μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται τα κάτωθι:

• Διάνοιξη και διαρκής συντήρηση αντιπυρικών ζωνών

• Άμεσος καθαρισμός περιοχών που έχουν μετατραπεί σε σκουπιδότοπους

• Τοποθέτηση θερμικών ανιχνευτών για την έγκαιρη ανίχνευση εστιών φωτιάς

• Παρακολούθηση των δασικών εκτάσεων με σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης

• Εξοντωτικές ποινές για όσους εκουσίως προκαλούν πυρκαγιές

• Αξιοποίηση των δομών Πολιτικής Προστασίας από την τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω ουσιαστικής αποκέντρωσης. Οι τοπικές Αρχές είναι οι καλύτεροι γνώστες των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε περιοχής.

Αναλόγως μπορεί να κινηθεί η Πολιτεία και η Αυτοδιοίκηση με μηχανισμούς πρόληψης των συνεπειών και των άλλων μορφών φυσικών καταστροφών.

Η κλιματική αλλαγή ήρθε για να μείνει και προφανώς θα πρέπει να προσαρμοστούμε ως ανθρώπινο είδος στη νέα πραγματικότητα προσπαθώντας όσο είναι δυνατόν να αναστρέψουμε την πορεία. Ως Πολιτεία και ως Αυτοδιοίκηση θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι βιώσιμη και αειφόρος ανάπτυξη επάνω σε λάσπες ή αποκαΐδια δεν μπορεί να γίνει. Η αλλαγή νοοτροπίας και στάσης μπορούν να περισώσουν κάτι, εάν περισώζεται.

*Ο κ Ζησιμόπουλος είναι Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος (Π.Ε. Αχαΐας), κάτοχος MD, PhD, Ειδικός Παθολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών και Μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών