Τον Οκτώβριο του 1893 η «μικρά πλην έντιμος Ελλάς», προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της. Τα σύνορα του νεαρού βασιλείου, με βασιλιά τον Γεώργιο Α’, φτάνουν μέχρι και τη Θεσσαλία και ενός τμήματος της Ηπείρου. Πρωθυπουργός της χώρας είναι ο Χαρίλαος Τρικούπης, ο οποίος προσπαθεί να εκσυγχρονίσει το κράτος.
Ωστόσο, οι προσπάθειες του πέφτουν στο κενό, καθώς η Ελλάδα είχε δανειστεί μεγάλα ποσά και οι φόροι δεν συλλέγονταν σωστά, με αποτέλεσμα τα έξοδα του κράτους ήταν περισσότερα από τα έσοδα. Την οικονομική κρίση επιδείνωσε και η κατάρρευση του εμπορίου της σταφίδας σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς η σταφίδα αποτελούσε το βασικό γεωργικό προϊόν που εξήγε η χώρα και ιδιαίτερα η Πελοπόννησος και η Δυτική Ελλάδα.
Έτσι, η πτώχευση του ελληνικού κράτους το 1893 ήταν αναπόφευκτη. Στις 10 Δεκεμβρίου του 1893 ο Τρικούπης, από του βήματος της Βουλής, είπε το περίφημο «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» και λίγο αργότερα η χώρα δέχτηκε Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο, προκειμένου να πληρωθεί το υπέρογκο δημόσιο χρέος της. Μετά την πτώχευση θα ακολουθήσει ο «ατυχής πόλεμος», ο καταστροφικός ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897.
Το προδιαγραφόμενο εκείνης τη εποχής οικονομικό αδιέξοδο, σήμαινε μεγάλη φτώχεια για τα λαϊκά στρώματα και τη νεολαία.
Οι ρακοσυλλέκτες
Πρωταγωνιστές της ιστορίας που παρουσιάζουμε σήμερα είναι δύο νεαροί ρακοσυλλέκτες, οι οποίοι βιοπορίζονται ψάχνοντας στα σκουπίδια των Πατρινών, από τα οποία συλλέγουν κάθε είδους αντικείμενα, για λογαριασμό μιας κυρίας που τα συγκεντρώνει και τα στέλνει στο εξωτερικό για ανακύκλωση, όπως μας πληροφορεί ο «Νεολόγος» της εποχής.
Ο ένας από τους δύο νεαρούς σκοτώνει, εν ψυχρώ, με όπλο τον συνομήλικο του για μια ασήμαντη αφορμή.
«Φρικαλέον κακούργημα»
Το έγκλημα έγινε στις 22 Οκτωβρίου του 1893 και ο «Νεολόγος» των Πατρών κυκλοφορεί με εκτενές ρεπορτάζ του φόνου, που συγκλόνισε τους κατοίκους της εποχής. Τίτλος του δημοσιεύματος είναι: «Ο χθεσινός φόνος για μια δεκάραν» και ιδού πως τον παρουσιάζει ο συντάκτης της εποχής:
«Φρικαλέον κακούργημα διεπράχθη χθες την μεσημβρίαν ακριβώς εν τη μεσημβρινή άκρα της οδού Κορίνθου, ένθα το ρακοσυλλεκτήριον γυναικός τινός Γιαννούλας ονόματι. Ο δεκαοκταετής Παν. Μπ. εφόνευσε δια του περιστρόφου του τον ομήλικά Δημήτριον Λιβ. υπό τας ακολούθους περιστάσεις.
Εντός περίβολου τινός, μη συνεχόμενου με ετέραν οικίαν, γυνή τις ευειδούς εξωτερικού μετέρχεται το εμπόριον του συλλέγειν τα ράκη των οδών και αποστέλλειν αυτά εις το Εξωτερικόν, ένθα ως γνωστόν γίνονται αντικείμενο της βιομηχανίας. Η γυνή αυτή έχει υπό την υπηρεσίαν της διαφόρους νέους πτωχούς μεταξύ των οποίων και τον φονέα μετά του θύματός του. Και τούτο μεν διετελεί υπό την υπηρεσίαν της από πολλού και εξετιμάτο δια την φιλεργίαν του, εκείνος δε μόλις προ εβδομάδος είχε προσκολληθή εις την υπηρεσίαν.
Χθες Κυριακήν είχον λάβει τον μικρό μισθόν των και οι δύο ρακοσυλλέκται και εν ω η προϊσταμένη των ήτον απησχολημένη εις το βάθος ενός ισογαίου δωματίου, ακρούει κρότον όπλου, εντρόμος εξελθούσα είδε κόσμον συναθροισθέντα εν τω προαυλίω της οικίας της και εν τω μέσω αυτού αιμόρφυτον τον ένα των νεαρών ρακοσυλλεκτών της, τον Λ., ον επωνομάζον Μπόσκον. Μόλις προσήλθεν όπως το άνεγειρη και αντελήφθη ότι ήτο νεκρός πλέον. Σφαίρα περιστρόφου είχε πλήξει αυτόν εις το πρόσωπον».
«Πάρε Μπόσκο τη δεκάρα…»
Στο ρεπορτάζ του «Νεολόγου» των Πατρών, καταγράφονται οι συνθήκες και οι αιτίες που οδήγησαν στον φόνο, με τα εξής:
«Μετά την ενθυλάκωσιν του μισθού των, οι ρακοσυλλέκται επεδόθησαν εις το στριφτό εις το παίγνιον έλαβε μέρος και τις άλλοις παις Κωστούλος ονόματι, εκ των τριών δε η τύχη ηυνόησε τον Λιβαδάν, απότ ον οποίον ότε απώλεσε και το τελευταίο κέρμα, ο φονεύς εζήτησε μιαν δεκάρα. Και το μεν αιτηθέν εδόθη, ο δε Μπονίκος εξελθών και αγοράσας κάστανα επανήλθεν τις την μάνδραν και εις πρώτην συνάντησιν προς τον συμπαίκτορα του και συνάδελφον του εξεκένωσε κατ’ αυτού το αστραπιαίως εκ της θήκης του εξαχθέν περίστροφον μετά της φράσεως – Πάρε Μπόσκο τη δεκάρα…
Ο ατυχής Μπόσκος εδέχθη κατά πρόσωπον τη σφαίραν η οποία ασφαλέστερον μέρος του κάτωθεν της ρινός δεν εχρειάζετο όπως επιφέρη ακατάσχετον αιμορραγίαν, ης συνεπεία, ο θάνατος μετά πάροδον πέντε λεπτών επελθών. Εν τω μεταξύ ο φονεύς είχεν αποδράσει, μάτην καταδιωχθείς υπό του παρατυχόντος στρατιώτου Μουστάκα και τινών πολιτών».
Θρήνος στην οικογένεια του νεκρού
Το ρεπορτάζ του «Νεολόγου» ολοκληρώνεται με την τραγική περιγραφή της σορού του θύματος στο σπίτι της οικογένειας του, από τους αστυνομικούς. Όπως αναφέρει ο συντάκτης: «Αιμόφυρτον ως ήτο το θύμα, ετέθη επί ενός κάρρου υπό αστυφυλάκων, προσδραμόντων και ωδηγήθη δια της οδού Καραϊσκάκη εις το Αστυνομικών κατάστημα, όποθεν διηυθύνθη εις την οικίαν του, ένθα οι οικείοι έντρομοι μαθόντες την λυπηράν είδησιν ανέμενον την προσκόμιση του νεκρού εν λυγμοίς σπαρακτικοίς».
(από την εφημερίδα «Νεολόγος» και την στήλη “Vintage”).
