Φεβρουάριος 1896: Η Πάτρα αποχαιρετά τον πολιτικό και δικαστικό Ιωάννη Μεσσηνέζη

25.02.2021 / 14:12
Ioannis_Messinezis

Επιμέλεια: Φάνης Βγενόπουλος

Στις 18 Φεβρουαρίου 1896, πεθαίνει στην Πάτρα ο Ιωάννης Μεσσηνέζης, Αχαιός δικαστικός και πολιτικός, ο οποίος διετέλεσε δύο φορές πρόεδρος της Β’ εν Αθήναις Εθνοσυνέλευσης.

Ποιος ήταν

Ο Ιωάννης Μεσσηνέζης γεννήθηκε στη Βοστίτσα (σημερινό Αίγιο) το 1822, στους κόλπους μιας εύπορης οικογένειας. Ο πατέρας του Λέων Μεσσηνέζης (1787-1851), με καταγωγή από τη Χίο, ήταν μεγαλέμπορος και αγωνιστής του ’21.  Η μητέρα του, Μαρία Λόντου, ήταν κόρη του πρόκριτου της περιοχής Σωτηράκη Λόντου (1750-1812).

Αφού ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του σε ελβετικό λύκειο, στη συνέχεια σπούδασε νομικά στο Παρίσι, όπου αναγορεύθηκε διδάκτωρ του Δικαίου. Επέστρεψε στην Ελλάδα στις 3 Σεπτεμβρίου 1843, την ημέρα της επανάστασης που είχε ως αποτέλεσμα την παραχώρηση Συντάγματος από τον Όθωνα. Συμμετείχε στις διαδηλώσεις και τραυματίστηκε.

Αρχικά άσκησε τη δικηγορία στην Πάτρα και στη συνέχεια εντάχθηκε στο δικαστικό σώμα. Στη συνέχεια αποφάσισε να παραιτηθεί από το δικαστικό σώμα και να ασχοληθεί με την πολιτική.

Το 1861 εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αιγιαλείας και το 1862 πληρεξούσιος στη Β’ εν Αθήναις Εθνοσυνέλευση, της οποίας διετέλεσε πρόεδρος δύο φορές.  

Από τις 20 Δεκεμβρίου 1867 έως τις 25 Ιανουαρίου 1868 διετέλεσε Υπουργός Εσωτερικών, Εκκλησιαστικών και Δημοσίας Παιδείας στην κυβέρνηση του Αριστείδη Μωραϊτίνη και κατόπιν πρόεδρος του «Συμβουλίου της Επικρατείας», ενός συμβουλευτικού οργάνου της Βουλής «προς παρασκευή και βάσανο των νομοσχεδίων». Μετά την κατάργησή του το 1865, ο Μεσσηνέζης επανήλθε στον πολιτικό στίβο και εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής Αιγιαλείας από το 1872 έως το 1894. Πολιτευόταν ως ανεξάρτητος και δεν εντάχθηκε ποτέ σε καμία πολιτική παράταξη.

Το ζεύγος Μεσσηνέζη είχε αποκτήσει δύο παιδιά, τον Λέοντα Μεσσηνέζη (μετέπειτα νομάρχη) και τη Μαρία Σωτηριάδη.

Οι τελευταίες ώρες

Ο «Νεολόγος» των Πατρών στο φύλλο της 19ης Φεβρουαρίου 1896, αφιερώνει τις δύο από τις τέσσερις σελίδες της εφημερίδας στον Ιωάννη Μεσσηνέζη, κάνοντας λεπτομερή αναφορά στο βίο και το έργο του, αλλά και τελευταίες στιγμές του πολιτικού. Όπως αναφέρει η εφημερίδα: «Από μηνών παρεπιδημών ενταύθα και διαμένων παρά τη αξιωτίμω θυγατρί αυτού χήρα Κ. Σωτηριάδου κατέκειτο πάσχων ο Ιωάννης Μεσσηνέζης. Η ασθένειά του υπήρξε περιπετειώδης. Επί μίαν εβδομάδα επάλαιε καρτερικώς προς τον θάνατον». […] «Είχε προσαισθανθή τον εγγίζον τέλος και συναγωγών περί αυτού πάντας τους εν τω οίκω προσεφώνησε μετά φωνής σθεναράς δια των ακολούθων περίπου.

Καθ’ όλον τον βίον μου μέλημα είχον την εκπλήρωσιν του καθήκοντος, αλλά μεθ’ οποίων ελπίδων εισήλθον εις το πολιτικόν στάδιον και εις οποία ελεεινήν κατάστασιν εγκαταλείπω την φίλην πατρίδα! Και ταύτα ειπών, εστράφη προς την σύζυγόν αυτού ήτις, καθ’ όλην την διάρκειαν της ασθενείας του δεν κατέλειπε το προσκέφαλαιόν του και απήθυνεν αυτή τε και τοις τέκνοις του λόγους παραμυθίας, συμβουλεύων τα δέοντα…»

[…] απευθυνόμενος προς την ανεψιάν του κυρίαν Καλλίστην Λυκούργου Μεσσηνέζη, ηρώτησε περί της ώρας, και όταν ήκουσεν ότι επλησιάζεν η εννάτη, ηρώτησεν

  • Ήλθε το τραίνον;

Αυταί ήσαν αι τελευταίαι του λέξεις. Και κλίνας την κεφαλήν παρέδωκε το πνεύμα.»

Το τρένο από το Αίγιο

Η είδηση του θανάτου του Ιωάννη Μεσσηνέζη, γίνεται αστραπιαία γνωστή, όχι μόνο στην Πάτρα, αλλά και στο Αίγιο, από όπου καταγόταν η οικογένεια του εκλιπόντος. Μάλιστα, όπως πληροφορεί ο «Νεολόγος» των Πατρών, την επομένη του θανάτου του, δρομολογήθηκε έκτακτο δρομολόγιο του τρένου, προκειμένου να έρθουν στην Πάτρα οι επίσημοι του Αιγίου. Με την ίδια έκτακτη αμαξοστοιχία, μεταφέρθηκε η σορός του Ιωάννη Μεσσηνέζη στην πόλη του Αιγίου, όπου στο Ναό της Φανερωμένης εψάλη η εξόδιος ακολουθία και στη συνέχεια έγινε η ταφή στο νεκροταφείο της πόλης. Όπως γράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών στις 20 Φεβρουαρίου 1896:

«Το φέρον τους Αιγιείς έκτακτον τραίνον αφίκετο εις τον σταθμόν την 9.20΄π.μ. Εις πεντακοσίους και πλέον ανήρχοντο. Μεταξύ αυτών οι μάλλον εξέχοντες. Πολιτευόμενοι και έμποροι. Το δημοτικόν συμβούλιον ολόκληρον υπό τον κ. Δημάρχον. […] Όλοι αυτοί παρήλασαν προ του νεκρού με την θλίψιν εκείνην, ην διεγείρει η θέα προσφιλούς υπάρξεως».

Η περιφορά του νεκρού στους δρόμους της Πάτρας

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εποχής, στο σπίτι όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο Ιωάννης Μεσσηνέζης, οι δήμαρχοι Πατρέων και Αιγίου, όπως και εκπρόσωποι άλλων αρχών εκφώνησαν επικήδειο και στη συνέχεια η σορός του εν πομπή, κατευθύνθηκε στο σταθμό του τρένου, όπου ανάμενε η αμαξοστοιχία για να μεταφέρει τη σορό στο Αίγιο.

«Το φέρετρον υποβασταζόμενον υπό τεσσάρων εκ των δημοτικών συμβούλων Αιγίου κατέλιπε τον νεκρικόν θάλαμον υπό τους γόους των οικείων, ότε δε εξήλθεν εις το ύπαιθρον, εθεάθη γονυπετούσα η σεβαστή σύζυγος του νεκρού και θρηνούσα, εν ω περαιτέρω η Φιλαρμονική Αιγίου ήρξαρτο παιανίζουσα πενθίμως. […] Προηγούντο οι στέφανοι δήμου Πατρέων και οικογενείας Ρούφου, δήμου Αιγιέων και οικογενείας Πετροπούλου, δήμου Βουρών (σ.σ. Διακοπτού) και δήμου Ακράτας, του κ. Παναγιωτόπουλου και λοιπών, είποντο τα εξαπτέρυγα, μετ’ αυτά η Φιλαρμονική Αίγου και η στρατιωτική μουσική, μετ’ αυτάς ο κλήρος Αιγίου και Πατρών, του πρωτοσυγγέλου Παπασιγαλού χοροστατούντος και το κατόπιν το φέρετρον, του οποίου τα ταινίας ανείχον ο κ. Κανακάρης δήμαρχος και ο πρόξενος της Αγγλίας κ. Φρειδ. Βουδ, εν τη πρώτη σειρά… […]. Η συνοδεία διελθούσα την οδόν Ρήγα Φερραίου έκαμψε την του Αγίου Νικολάου και δια της οδού Αγίου Ανδρέου κατέληξεν εις τον σταθμόν. Όθεν διήλθον οι φανοί του αεριόφωτος ήσαν ανημμένοι, τα πλείστα καταστήματα κεκλεισμένα, οι δε εξώσται και τα παράθυρα μέχρις ασφυξίας πλήρη. Ήτο ωσεί δωδεκάτη, ότε κατέληξεν εις τον σταθμόν η συνοδεία. Το φέρετρον έστη ακριβώς κάτωθεν του εξώστου της οικίας Γεωργιάδου, οπόθεν επρόκειτο να ομιλήση δια βραχέων ο κ. Καράκαλος, επειδή εκρίθη καλόν να αντιπροσοπευθή και δια μιας αποχαιρετιστηρίου λαλιάς η πόλις των Πατρών».

Δυο χιλιάδες Πατρινοί στο Αίγιο

Η σορός του Ιωάννη Μεσσηνέζη πηγαίνει στο Αίγιο με το τρένο, όπου με ανάλογο τελετουργικό γίνεται η κηδεία και η ταφή μου. Μάλιστα, όπως αναφέρει ο «Νεολόγος»: «Υπέρ τας 2.000 πολιτών ηκολουθησαν τον νεκρόν του Μεσσηνέζη δια την εκτάκτου αμαξοστοιχίας».

(εφημερίδα Νεολόγος)

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα