Μιχάλης Παπαγεωργίου
Πάντα τα Χριστούγεννα και ιδίως η Πρωτοχρονιά δίνουν έναυσμα για χαρά, ξεγνοιασιά και μοίρασμα αγάπης. Το τέλος του χρόνου όμως και η υπερφωτισμένη ατμόσφαιρα δε μπορούν να κρύψουν σκέψεις και ανοιχτούς λογαριασμούς σχετικά με το τοπίο κάθε εποχής.
Με υπογραφή… ΜΑΧ
Ο αγαπημένος χρονογράφος της στήλης με το όνομα ΜΑΞ (προφητικό για ραδιόφωνο;), στις 23 Δεκεμβρίου του 1931 δίνει μια άλλη διάσταση στις άγιες ημέρες. «Εκείνο που ετόνισεν κάποτε ο Πρωθυπουργός ότι αι εισφοραί υπέρ αγαθοεργών σκοπών και των ανέργων αποτελούν τα ασφάλιστρα εκείνων που έχουν περιουσίες, είναι μια αλήθεια που δεν μπορεί να αρνηθή κανείς. Εκείνος που έχει θα χάση και από τον μη έχοντα, όπως είπε κυνικότατα ο Διογένης, δε μοορεί να πάρει κανείς τίποτα… Δεν ξέρω τι θα γίνη αύριο με τις νέες κοινωνικές ροπές, το σήμερα όμως προβάλλει απειλητικό για όλη την οικούμενη. Ο Παγκόσμιος πόλεμος ήταν απλά ο πρόλογος μιας τραγωδίας η οποία τώρα βρίσκεται στο πλέον ενδιαφέρον σημείο της. Δεν έχει αστεία. Θα πάμε ή ορτσα ή πόντσα. Η δυστυχία πλανιέται σαν πελώριο φάντασμα, έζωσε και τα δύο ημισφαίρια και τα ράκη της που συνεπέρνουν στην αγκαλιά τους οι άνεμοι πληθύνονται από στιγμή σε στιγμή και κοντεύουν να μας πνίξουν.»
Κάποτε…
«Ο λαουτζίκος περίμενε με λαχτάρα της ‘άγιας ημέρες που έχοντος και η γέννησης Εκείνου προκαλούσε κάποια αισθήματα που δυστυχώς δεν υπάρχουν σήμερα. Κανείς δε ξεχωρίζει τη ια μέρα από την άλλη. Ο «πλησίον» έγινε βάσανο και η φαινομενική έστω ευτυχία του προκαλεί όχι απλώς βουλιμία αλλά άγρια πάθη που είναι έτοιμα από στιγμή σε στιγμή να ξεσπάσουν. Αλλού γκρεμίστηκαν τα είδωλα της αγάπης και της αλληλεγγύης και τα βλαστάρια της αλήθεια πνίγηκαν μέσα σε αγκάθια και τριβόλους. Είναι ανάγκη να καταλάβουμε που βρισκόμαστε και να ξεκαθαρίσουμε την ομίχλη που μας περιβάλλει και δε μας αφήνει να δούμε ούτε δύο βήματα μακριά μας. Υπάρχει μια λαϊκή παροιμία που λέει «όχι όπως ήξερες κυρά νύφη αλλά όπως βρήκες». Γι «αυτό και εμείς πρέπει να φερόμαστε όχι όπως ξέραμε αλλά όπως βρίσκουμε δημιουργημένη την κατάσταση ύστερα από χίλιες δυο αιτίες και από τόσα απρόοπτα που παρουσιαστήκαν και μπορεί να παρουσιαστούν από στιγμή σε στιγμή».
Η σύγκριση
«Στον Πύργο, στο Αγρίνιο και σε άλλες πόλεις έσπευσαν να προσφέρουν όλοι όσα μπορούσαν για να ανακουφίσουν εκείνους που δυστυχούν. Το ίδιο έπρεπε να γίνη κι εδώ. Δεν πρόκειται πέρι μιας απλής υποχρέωσηςαλλά περί αμύνης. Και η άμυνα αυτή είναι υπέρ των όλων και για αυτό πρέπει να χη ούτε όρια, ούτε περιορισμούς. Ας εξαντλήσουμε λοιπόν όλα τα μέσα της αμύνης για να μη κοπούν αυτόματα οι δεσμοί που βαστούν τα άτομα και τις τάξεις της κοινωνίας, Τα κοινωνικά καθεστώτα δε στηρίζονται ούτε με λόγια ούτε με φαντασία αλλά με έργα… Ο χορτασμένος πρέπει να πιστέψη τον νηστικό και αν δεν έχει την αυτοθυσία να το κάμη πρέπει να τον καταφέρει ώστε να μην πεινάσει»
Η Ελλάδα του 30
Η κρίση που έπληξε ολόκληρη την Ευρώπη ήταν αναπόφευκτο να επηρεάσει τις εξελίξεις και στην Ελλάδα. Η προσπάθεια του Ελευθερίου Βενιζέλου να κάνει τη χώρα «αγνώριστον» -όπως είχε την πρόθεση- προσέκρουσε στους σοβαρούς κραδασμούς που προκάλεσε σε παγκόσμια κλίμακα η διεθνής οικονομική κρίση. Στις εκλογές της 5ης Μαρτίου 1933 επικράτησε το Λαϊκό Κόμμα, αντίπαλο του Κόμματος των Φιλελευθέρων, και σχηματίστηκε νέα κυβέρνηση υπό τον Παναγή Τσαλδάρη, με υπουργό Εξωτερικών τον Δημήτριο Μάξιμο, η οποία θα παραμείνει στην εξουσία για μία διετία. Η λειτουργία όμως του δικομματικού συστήματος δεν αρκούσε για να αποτελέσει τεκμήριο της ομαλής εφαρμογής του δημοκρατικού πολιτεύματος. Τα αποτυχημένα φιλοβενιζελικά στρατιωτικά κινήματα της 6ης Μαρτίου 1933 και της 1ης Μαρτίου 1935, αλλά και η απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου, στις 6 Ιουνίου 1933, μαρτυρούσαν την πολιτική πόλωση και την υιοθέτηση από τις δύο αντίπαλες παρατάξεις μεθόδων εκβιαστικών στην προσπάθειά τους να καταλάβουν την εξουσία.
