Οι πιο συχνές συστημικές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να έχουν τα εμβόλια είναι παρόμοιες με τα συμπτώματα της λοίμωξης Covid-19. Πως μπορούμε να καταλάβουμε τη διαφορά.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται ο εμβολιασμός έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός, καθώς ο πλανήτης προσπαθεί να συνέλθει από το σοκ της πανδημίας. Στη χώρα μας, σχεδόν 1,8 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ολοκληρώσει τον εμβολιασμό τους. Περισσότεροι από 1,4 εκατομμύρια εξ άλλου έχουν κάνει την πρώτη δόση από το εμβόλιο.
Ωστόσο τα συμπτώματα μπορεί να έχουν παρενέργειες, οι οποίες σε πολλές περιπτώσεις μοιάζουν με τα συμπτώματα που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός. Το γεγονός αυτό καθιστά δύσκολο να γνωρίζει κάποιος αν τα συμπτώματα που έχει οφείλονται στο εμβόλιο ή αν έχει μολυνθεί από τον κορωνοϊό και πρέπει να μπει σε καραντίνα.
«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως ο εμβολιασμός δεν εγγυάται αποφυγή της μόλυνσης από τον κορωνοϊό», λέει ο Dr. Tim Spector, καθηγητής Γενετικής Επιδημιολογίας στο King’s College του Λονδίνου (KCL). Αντιθέτως, «η μόλυνση μπορεί να συμβεί, ιδίως τις πρώτες εβδομάδες μετά από την πρώτη δόση του εμβολίου. Και αυτό διότι ο οργανισμός χρειάζεται χρόνο για να παραγάγει αντισώματα. Πόσω μάλλον που κανένα εμβόλιο δεν παρέχει προστασία κατά 100% από τη μόλυνση από τον κορωνοϊό».
Πρακτικά αυτά σημαίνουν πως «πρέπει να έχουμε το νου μας, ώστε να εντοπίσουμε εγκαίρως τυχόν ύποπτα συμπτώματα της λοίμωξης Covid-19», προσθέτει.
Τα πιθανά συμπτώματα μετά το εμβόλιο
Η αντίδραση κάθε οργανισμού στα εμβόλια έναντι της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός, είναι απρόβλεπτη. Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες παρουσιάζουν διαφορά από άνθρωπο σε άνθρωπο. Άλλοι δεν έχουν καμία και άλλοι υποφέρουν. Οι περισσότεροι βρίσκονται κάπου στο ενδιάμεσο.
Οι πιθανές παρενέργειες των εμβολίων μπορεί να είναι τοπικές ή συστημικές, δηλαδή να αφορούν ολόκληρο τον οργανισμό. Στις τοπικές ανεπιθύμητες ενέργειες συμπεριλαμβάνονται:
Κοκκίνισμα στο σημείο της έγχυσης του εμβολίου
Αίσθημα κνησμού (φαγούρα) στο σημείο της ένεσης
Πόνος στο σημείο της έγχυσης
Οίδημα στο σημείο της ένεσης
Αίσθημα θερμότητας και διόγκωση στους λεμφαδένες της σύστοιχης μασχάλης
Τα συμπτώματα αυτά συνήθως κορυφώνονται την επομένη του εμβολιασμού και τείνουν να διαρκούν 1 ημέρα.
Αναλόγως με το εμβόλιο που θα κάνει ένα άτομο, οι πιο συχνές συστημικές ανεπιθύμητες ενέργειες είναι:
Κόπωση
Πονοκέφαλος
Πυρετός
Ρίγη
Πόνοι στους μυς και τις αρθρώσεις
Διάρροια
Ναυτία
Οι παρενέργειες αυτές συνήθως κορυφώνονται 24 ώρες μετά τον εμβολιασμό και διαρκούν 1-2 ημέρες. Είναι αυτές ακριβώς που μπορεί να μπερδέψουμε με τα συμπτώματα της λοίμωξης που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός.
Φυσικά υπάρχουν πολλές άλλες πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες, αλλά οι προαναφερθείσες είναι οι συχνότερες.
Πόσο συχνές είναι οι συστημικές παρενέργειες
Ο Dr. Spector, ο οποίος είναι επικεφαλής της μεγάλης βρετανικής μελέτης Zoe COVID Symptom Study, λέει ότι είναι φυσιολογικό να μην νιώθει κάποιος καλά για μια-δυο μέρες μετά το εμβόλιο. Η συγκεκριμένη μελέτη, στην οποία έχουν ενταχθεί περισσότερα από 4,6 εκατομμύρια εθελοντές, έχει δείξει ότι τουλάχιστον μία συστημική ανεπιθύμητη ενέργεια εκδηλώνει:
Σχεδόν ένας στους τρεις ανθρώπους απ’ όσους κάνουν το εμβόλιο της AstraZeneca
Περίπου ο ένας στους οκτώ απ’ όσους κάνουν την πρώτη δόση του εμβολίου της Pfizer
«Οι πιθανότητες παρενεργειών μετά την πρώτη δόση είναι περισσότερες στα άτομα που έχουν περάσει τη λοίμωξη Covid», διευκρινίζει ο Dr. Spector. «Είναι επίσης λίγο περισσότερες μετά τη δεύτερη δόση με τα εμβόλια mRNA. Αυτό ισχύει και για τις τοπικές και για τις συστημικές».
Ποια είναι η διαφορά
Όπως προαναφέρθηκε, οι συχνότερες συστημικές παρενέργειες των εμβολίων μοιάζουν πολύ με μερικά από τα συμπτώματα της λοίμωξης Covid-19. Αυτά συνολικά υπερβαίνουν τα 20. Ωστόσο μερικά από τα συχνότερα είναι:
Πυρετός
Ρίγη
Δύσπνοια
Επίμονος βήχας
Ανοσμία ή αγευσία (απώλεια όσφρησης ή γεύσης)
Πονοκέφαλος
Ασυνήθιστη κόπωση
Πόνος στην κοιλιά, ναυτία, διάρροια
Ο Dr. Spector τονίζει πως υπάρχουν ορισμένες σημαντικές διαφορές με τις παρενέργειες που προκαλούν τα εμβόλια:
Οι παρενέργειες των εμβολίων διαρκούν λίγο. Συνήθως υποχωρούν σε 1 ή 2 ημέρες. Αν αισθάνεστε ακόμα άρρωστοι την 4η ημέρα από το εμβόλιο, καλό είναι να μπείτε σε καραντίνα και να εξεταστείτε για κορωνοϊό, συνιστά ο Dr. Spector.
Η ανοσμία και ο επίμονος βήχας δεν είναι παρενέργειες των εμβολίων. Είναι όμως δύο από τα συχνότερα συμπτώματα της λοίμωξης που προκαλεί ο κορωνοϊός. Αν εκδηλώσετε οποιοδήποτε από αυτά, χρειάζεστε έλεγχο για κορωνοϊό.
«Μπορεί τα περιοριστικά μέτρα να μειώνονται, αλλά είναι σημαντικό να παραμείνουμε σε επιφυλακή», τονίζει ο καθηγητής. «Αν έχετε αμφιβολίες για τα συμπτώματά σας, συμβουλευθείτε έναν γιατρό και κάνετε τεστ για κορωνοϊό. Είναι σημαντικό για να προστατεύσετε τον εαυτό σας και τους γύρω σας».
