Δυτική Ελλάδα: Με επιτυχία το πρόγραμμα ψεκασμών για τα κουνούπια

Στο πλαίσιο του έργου “Ολοκληρωμένη διαχείριση και καταπολέμηση πληθυσμού κωνωπωειδών στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ετών 2019-2021” πραγματοποιήθηκε πλήθος εργασιών και παρεμβάσεων στο σύνολο των καταγεγραμμένων εστιών αλλά με ιδιαίτερο βάρος στα φυσικά συστήματα της Περιφέρειας και στις περιοχές προτεραιότητας. Ο στόχος του έργου είναι αφενός ο περιορισμός της όχλησης από τα κουνούπια και αφετέρου η προάσπιση της Δημόσιας Υγείας.

Οι εργασίες πεδίου του έργου καταπολέμησης κουνουπιών για το 2020 ξεκίνησαν έγκαιρα στις 3 Μαρτίου με την παρακολούθηση και μέτρηση του πληθυσμού των προνυμφών στα φυσικά συστήματα της περιοχής της Βουπρασίας και του Μεσολογγίου και το στήσιμο του σταθερού δικτύου παρακολούθησης ακμαίων στην περιοχή με τους ψεκασμούς να ακολουθούν από τις 16 Μαρτίου και έπειτα. Η ημερομηνία έναρξης καθορίστηκε αποκλειστικά βάση των κλιματολογικών συνθηκών που επικράτησαν την άνοιξη του 2020.

Το έργο φέτος εκτελέστηκε υπό το βάρος των κρουσμάτων COVID-19 που εκδηλώθηκαν από τις αρχές Μαρτίου και το επακόλουθο lockdown.  Oι δράσεις του έργου σχεδιάστηκαν με στόχο την πρόληψη και τον περιορισμό της πιθανότητας εμφάνισης κρουσμάτων στο προσωπικό και ήταν σε πλήρη συμφωνία με τις κατευθυντήριες αρχές του Υπουργείου Υγείας. Κύρια μεταβολή στον σχεδιασμό του έργου για το 2020 ήταν η ύπαρξη  περισσότερων συνεργείων από εδάφους εφαρμογών σε σχέση με τις συμβατικές υποχρεώσεις αλλά και η τεράστια συμβολή των drone στην από  αέρος προνυμφοκτονία, παράλληλα με την χρήση του ελικοπτέρου. Ενισχύθηκαν με τον τρόπο αυτό σημαντικά οι δράσεις προνυμφοκτονίας στην ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας, ενώ παράλληλα και η καταπολέμηση κουνουπιών στο αστικό περιβάλλον έγινε με καλύτερους όρους σε σχέση με τα προηγούμενα έτη. Η εμπειρία των προηγούμενων ετών επέτρεψε την ορθή κρίση της σειράς των πρόσθετων προληπτικών δράσεων που στοχεύουν στην προστασία της Δημόσιας Υγείας.

Kατά τη διάρκεια υλοποίησης του έργου το 2020 πραγματοποιήθηκε περιοδικός έλεγχος 321 οικισμών της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Συνολικά σε όλη την Περιφέρεια, πραγματοποιήθηκαν κατά την διάρκεια του έργου 59.000 δειγματοληψίες προνυμφών σε περί τις 8.700 συνολικά καταγεγραμμένες εστίες, η δε συνολική επιφάνεια ψεκασμού υπερέβη τα 27.000 στρέμματα. Οι από εδάφους ψεκασμοί προνυμφοκτονίας πραγματοποιήθηκαν σε μια συνολική έκταση 6.200 στρεμμάτων στο αστικό, περιαστικό-αγροτικό περιβάλλον και στο φυσικό σύστημα που περιλαμβάνουν 2.000 χλμ καναλιών και ρεμάτων στις τρεις Π.Ε. καθώς και στέρνες συνολικής έκτασης 670 στρεμμάτων. Στο αστικό σύστημα πραγματοποιήθηκε έλεγχος σε 34.150 φρεάτια ομβρίων υδάτων.

Στις εκτάσεις αυτές θα πρέπει να προστεθούν και τα 21.200 στρ. προνυμφοκτονίας από αέρος  εκ των οποίων στα 15.170 στρέμματα εφαρμογή πραγματοποιήθηκε με χρήση drone ενώ σε 6.000 στρέμματα με ελικόπτερο.

Κατά το 2020 διενεργήθηκε προληπτικά εφαρμογή υπολειμματικής ακμαιοκτονίας επιφανειών εξωτερικών χώρων (Outdoor Residual Spraying – ORS) με εγκεκριμένο για το σκοπό αυτό σκεύασμα εντός του συνόλου των οικοπέδων έξι (6) οικισμών: Μετοχίου Αχαΐας, Μανωλάδας, Ν.  Μανωλάδας, Πεύκου και Μπρίνιας Ηλείας καθώς και της νήσου Τουρλίδας Μεσολογγίου.  Πραγματοποιείται σε θέσεις ανάπαυσης ακμαίων κουνουπιών όπως αποτελούν οι αποθήκες, γκαράζ, θάμνοι, περιφράξεις και άλλα σημεία εντός των οικοπέδων σπιτιών με ειδικό ψεκαστικό εξοπλισμό.

Για την παρακολούθηση του αποτελέσματος των εφαρμογών και τον πληθυσμό των ακμαίων στην επικράτεια, το εγκατεστημένο δίκτυο παρακολούθησης ακμαίων κουνουπιών περιλαμβάνει 39 σταθερές και έκτακτες θέσεις. Για το 2020 ενισχύθηκε το δίκτυο παγίδων στην ΠΕ Αιτ/νίας και συνολικά διενεργήθηκαν 390 παγιδοθετήσεις.  

Εφαρμόστηκε και φέτος σύστημα έγκαιρης ειδοποίησης για την κυκλοφορία του Ιού του Δυτικού Νείλου και στις τρείς Π.Ε. της Περιφέρειας σε συνεργασία με το Διαγνωστικό Εργαστήριο του Τμήματος Κτηνιατρικής του Α.Π.Θ. υπό την διεύθυνση του Αναπλ. Καθηγητή Χ. Δόβα. Κατά το διάστημα από 29/06-03/07/2020 πραγματοποιήθηκαν αιμοληψίες από 280 οικόσιτα κοτόπουλα από 56 θέσεις σε ισάριθμους οικισμούς. Ανευρέθηκε ένα θετικό στο Δοκίμι Αιτωλοακαρνανίας.

Επιπλέον, το 2020 και στο πλαίσιο της ενημέρωσης των πολιτών πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά πιλοτική δράση αστικής καταπολέμησης σε 2 οικισμούς της ΠΔΕ. Η δράση αυτή αφορούσε σε μια door to door επίσκεψη στο σύνολο των προσβάσιμων οικιών και των καταστημάτων των οικισμών Αγ. Βασίλειος Αχαΐας (1010 οικίες) και του παραδοσιακού οικισμού Τουρλίδας Μεσολογγίου από συνεργεία του περιφερειακού έργου. Η επιλογή των συγκεκριμένων περιοχών για την πιλοτική αυτή εφαρμογή οφείλεται στα χαρακτηριστικά δόμησής τους καθώς και το ιστορικό εμφάνισης κρουσμάτων του ιού Δυτικού Νείλου ή/και ελονοσίας κατά τα προηγούμενα έτη.

Τέλος, το 2020 υλοποιήθηκε και μια σημαντικά ενισχυμένη καμπάνια ενημέρωσης του κοινού για τις δράσεις του Περιφερειακού προγράμματος καταπολέμησης κουνουπιών και για οδηγίες προφύλαξης προς τους πολίτες και επισκέπτες. Η καμπάνια περιλάμβανε ενημέρωσης σε ραδιόφωνα, ηλεκτρονικό και έντυπο τύπο της ΠΔΕ.

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι ψεκασμοί προνυμφοκτονίας από εδάφους και αέρος για το 2020 ανά Δήμο και κατηγορία εστίας για την Αιτ/νία, την Αχαΐα και την Ηλεία, όπως έχουν προκύψει από την επεξεργασία του συνόλου των δεδομένων από τη φετινή υλοποίηση του έργου.

Πίνακας 8. Συνολικές παρεμβάσεις προνυμφοκτονίας για το 2020 με χρήση όλων των μέσων (στρογγυλοποιημένες)

Τέλος, ώς προς το ευρύτερο πλαίσιο (χωρικά και θεσμικά) στο οποίο υλοποιήθηκε η καταπολέμηση των κουνουπιών για το 2020 θα θέλαμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:

• Έγινε σοβαρή προσπάθεια από μερίδα της τοπικής αυτοδιοίκησης 1^ου βαθμού να συνδράμει στο έργο της καταπολέμησης κουνουπιών. Ειδικότερα, και ιδιαίτερα στην ΠΕ Αιτ/νίας (Δήμος ΙΠ Μεσολογγίου και Αγρινίου), ΠΕ Αχαΐας (Δήμος Δυτικής Αχαΐας) και ΠΕ Ηλείας (Δήμος Ανδραβίδας-Κυλλήνης) πραγματοποιήθηκαν βοηθητικές ενέργειες όπως διανοίξεις καναλιών και βελτίωση της ρύσης τους αλλά και ενημέρωση πολιτών.
• Επετεύχθη καλή προσαρμογή των δράσεων των Δημοτικών προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών των Δήμων ΙΠ Μεσολογγίου, Αγρινίου, Ναυπάκτου και Δυτικής Αχαΐας στις ανάγκες του περιφερειακού προγράμματος, όποτε και όπου παρουσιάστηκε ανάγκη. Με συντονισμό μεταξύ του υπεύθυνου έργου και των αρμόδιων υπηρεσιακών παραγόντων των Δήμων σε πολλές περιπτώσεις τα συνεργεία καταπολέμηση κουνουπιών των δήμων κατάφεραν να συνδράμουν (στο βαθμό που τους επιτρέπει βέβαια ο μικρός τους προϋπολογισμός και οι περιορισμένοι πόροι που διαθέτουν) στην προσπάθεια διαχείρισης των κουνουπιών.