Εικόνες του χθες βγαλμένες από το διάβα ενός περιπατητή και την καταγραφή μιας πολύχρονης καθημερινότητας, που ανταμώνουν με τον φωτογραφικό φακό του σήμερα θα φιλοξενούνται από τις 7.30 το απόγευμα της Παρασκευής 28 Απριλίου μέχρι και το Σάββατο 29 Ιουλίου, στη Δημοτική Πινακοθήκη Πατρών. Η έκθεση διοργανώνεται από την Δημοτική Πινακοθήκη Πατρών σε συνεργασία με το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Μέσα από την έκθεση – η οποία είναι προσαρμοσμένη για τους χώρους της Πινακοθήκης – αναδεικνύεται το έργο της Ειρήνης Βουρλούμη, το οποίο παρουσιάστηκε στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το Φθινόπωρο του 2022. Πρόκειται για μία αναπάντεχη «οικογενειακή επιστροφή» στην Πάτρα, εδώ όπου ο παππούς της Ανδρέας Βουρλούμης έχει γεννηθεί με έργα του να υπάρχουν και στη μόνιμη συλλογή της Δημοτικής Πινακοθήκης Πατρών.
Η φωτογράφος Ειρήνη Βουρλούμη συνομιλεί στον ίδιο χώρο με το έργο του παππού της Ανδρέα Βουρλούμη (1910-1999). Η Βουρλούμη περιπλανιέται στις ίδιες γειτονιές που είχε περιπλανηθεί και είχε ζωγραφίσει ο παππούς της μισό αιώνα πριν, φωτογραφίζει με το κινητό της τηλέφωνο και παραθέτει δίπλα στα σχέδια και τα ζωγραφικά έργα εκείνου τις δικές της φωτογραφίες. Μέσα από τις ίδιες ατμόσφαιρες, το ίδιο φως, την ίδια αίσθηση, τα επαναλαμβανόμενα μοτίβα στην αρχιτεκτονική, το τοπίο και τις σκηνές της καθημερινής ζωής, χτίζονται γέφυρες μεταξύ παρόντος και παρελθόντος που αναδεικνύουν την διαχρονικότητα της πόλης. Από τον συνδυασμό των εικόνων προκύπτει μια εναλλακτική γενεαλογία απεικόνισης του αστικού τοπίου που συμπεριλαμβάνει τόσο το γρήγορο σκίτσο και την ακουαρέλα όσο και τη φωτογραφία με κινητό τηλέφωνο. Η έκθεση Στον ίδιο χώρο είναι ένας φόρος τιμής της καλλιτέχνιδας στον παππού της και μια δήλωση αγάπης στην Αθήνα του σήμερα, του χθες και του αύριο.
O ζωγράφος Ανδρέας Βουρλούμης (1910-1999) καθημερινά άνοιγε την πόρτα του σπιτιού του στο Κολωνάκι και βάδιζε μέχρι το ατελιέ του στο Παγκράτι. Στη διάρκεια αυτής της διαδρομής κρατούσε σημειώσεις μέσα από τις οποίες κατέγραφε αρχιτεκτονικές λεπτομέρειες και φιγούρες καθώς και ότι άλλο αποτελούσε ερέθισμα για το αισθητήριο της όρασής του στην καθημερινότητα της Αθήνας.
Μετά τον θάνατό του, η εγγονή του, φωτογράφος Ειρήνη Βουρλούμη, αντέγραψε τη συνήθεια του παππού της και ξεκίνησε τις βόλτες στις γειτονιές και στα σοκάκια του κέντρου, προσπαθώντας να αποτυπώσει με το δικό της βλέμμα την ατμόσφαιρα της πόλης. Την πρώτη της κάμερα, μια παλιά Minolta, της την είχε χαρίσει εκείνος, όταν έφευγε για σπουδές κοινωνιολογίας στην Αμερική. «Είχε ένστικτο, έβλεπε κάτι σ’ εμένα που εγώ ακόμη δεν ήξερα». Με αφορμή αυτούς τους περιπάτους, γεννήθηκε η ιδέα ενός διαλόγου με τον πρόγονό της μέσα από εικόνες. «Ήξερα τι έψαχνα», λέει. «Τραβούσα τις δικές μου φωτογραφίες και έπειτα ανέτρεχα στο δικό του ψηφιοποιημένο αρχείο –περισσότερα από 5.000 ζωγραφικά έργα– και έβλεπα ποιες λήψεις ταίριαζαν με τους δικούς του πίνακες. Η έκθεση Στον ίδιο χώρο μάς προτείνει 32 ζεύγη έργων, φωτογραφικών και ζωγραφικών, που τα διαπνέει η ίδια αγάπη για την Αθήνα.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Σταμάτης Σχιζάκης
Ο Ανδρέας Βουρλούμης γεννήθηκε στην Πάτρα το 1910 και πέθανε στην Αθήνα το 1999. Σπούδασε χημεία, και εργάστηκε για ένα διάστημα ως χημικός, επικεντρώθηκε όμως στη μελέτη της ζωγραφικής, ζώντας μάλιστα για ένα διάστημα στο Παρίσι. Κατοικούσε στο Κολωνάκι ενώ διατηρούσε εργαστήριο στο Παγκράτι. Είχε πάντα μαζί του σημειωματάρια στα οποία ζωγράφιζε. Κατά τη διάρκεια της ζωής του, ο Ανδρέας Βουρλούμης γέμισε εκατοντάδες τετράδια με σχέδια και ακουαρέλες, κυρίως με σκηνές από την καθημερινή ζωή στην Αθήνα. Έχουν γίνει αναδρομικές εκθέσεις του έργου του στην Εθνική Πινακοθήκη (1990) και στο Μουσείο Μπενάκη (1999) ενώ πολύ σημαντική ήταν και η έκθεση Η καθημερινή ζωή ενός ζωγράφου (1910-1999) στο ΜΙΕΤ (2004).
Η Ειρήνη Βουρλούμη γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα και έχει ελληνική και ινδονησιακή καταγωγή. Σπούδασε στο Parsons School of Design και στο Columbia Graduate School of Journalism στη Νέα Υόρκη. Εκτός από την καλλιτεχνική της δουλειά σαν φωτογράφος η Ειρήνη Βουρλούμη έχει συνεργαστεί ως φωτορεπόρτερ με εφημερίδες, περιοδικά και blog, όπως οι The New York Times, The Guardian, The Wall Street Journal, The Financial Times, κυρίως για θέματα που σχετίζονται με την προσφυγική κρίση αλλά και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα. Ανάμεσα στις προσωπικές σειρές έργων της περιλαμβάνεται η σειρά φωτογραφιών από τις εθνικές εκλογές του 2015, Party like there is no tomorrow, ο φωτογραφικός συσχετισμός του μυθιστορήματος του Στρατή Μυριβήλη «Η Παναγιά η γοργόνα» με την πρόσφατη υποδοχή μεταναστών στη Σκάλα Συκαμινιάς, The Mermaid Madonna, καθώς και η καταγραφή της Αθήνας ως σκηνικού της οικονομικής κρίσης, In Waiting. Η Βουρλούμη έχει εκθέσει στο Bozar στις Βρυξέλλες, στο Martin Gropius Bau στο Βερολίνο και στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα, μεταξύ άλλων. Το πρώτο της βιβλίο, In Waiting, κυκλοφόρησε το 2017 από τον γερμανικό εκδοτικό οίκο Hatje Cantz. Η Βουρλούμη είναι μέλος της ελληνικής κολεκτίβας Depression Era.
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ: ΤΡΙΤΗ ΕΩΣ ΣΑΒΒΑΤΟ 10.00 Π.Μ. – 3.00 Μ.Μ.
ΤΡΙΤΗ & ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 6.00 Μ.Μ. – 9.00 Μ.Μ.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΑ ΚΛΕΙΣΤΑ
