Δήμος Βερύκιος: Κάτι τρέχει πάλι στα Βαλκάνια – Σε μεγάλη αναταραχή η περιοχή

13.11.2021 / 15:17
fa 29

«Ο θάνατος διακοπές στο Σεράγεβο πάει…» τραγουδούσε το συγκρότημα «Magic de spell» στα μέσα της δεκαετίας του ´90. Οι στοίχοι του τραγουδιού ήταν επηρεασμένοι από τα δελτία ειδήσεων κατά την περίοδο του πολέμου στην Γιουγκοσλαβία που μετέδιδαν συγκλονιστικά πλάνα από τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς στο Σεράγεβο.

Το τραγούδι αυτό επανήλθε στην μνήμη μου τις τελευταίες μέρες καθώς «απειλητικά σύννεφα» αρχίζουν να συγκεντρώνονται και πάλι πάνω από το Σεράγεβο την πρωτεύουσα της Βοσνίας – Ερζεγοβίνης.

Τα Βαλκάνια, ιστορικά παραμένουν η πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης. Το βίωσε και η δική μας γενιά με τις άγριες και αιματηρές συγκρούσεις της δεκαετίας του 1990 που ακολούθησαν μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Ωστόσο, την τελευταία εικοσιπενταετία οι φλόγες κόπασαν και η κατάσταση έδειχνε ότι σταθεροποιείται. Η γεωπολιτική κατάσταση χαρακτηρίζεται σταθερή αλλά εύθραυστη και μέχρι πρότινος δεν εμφανίστηκε κάποιος σοβαρός κίνδυνος έκρηξης ή σύγκρουσης στην περιοχή.

Ωστόσο η ανησυχία παραμένει γι αυτό και σε καθημερινή βάση τίθενται στο «μικροσκόπιο» και αξιολογούνται οι λεπτομέρειες εσωτερικών διεργασιών και κινήσεων που σημειώνονται στο εθνολογικό μωσαϊκό των Βαλκανίων άλλα και έξωθεν παρεμβάσεων.

Το ότι στις δημοτικές εκλογές της Βόρειας Μακεδονίας και του Κοσσυφοπεδίου κατέβηκαν από τρεις τουρκικές παρατάξεις (3+3=6) απαιτεί την δέουσα αξιολόγηση σε συνάρτηση την κυβερνητική αλλαγή που πυροδότησε η παραίτηση Ζάεφ και το μέλλον της Συμφωνίας των Πρεσπών.

Το ότι παραμονές των δημοτικών εκλογών, η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου συγκρούστηκε με Σέρβους κατά τη διάρκεια επιχείρησης κατά του λαθρεμπορίου και τον περασμένο μήνα ένα ζήτημα σχετικά με τις πινακίδες κυκλοφορίας των οχημάτων επιλύθηκε μόνο μετά από μεσολάβηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των ΗΠΑ και η υπό την ηγεσία του ΝΑΤΟ Δύναμη του Κοσσυφοπεδίου, ή KFOR, ανέπτυξε στρατεύματα στη συνοριακή περιοχή, τερματίζοντας τη διαμάχη, είναι καθημερινά συμβάντα μικρής κλίμακας αλλά μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας.

Το ότι η Αλβανία του …σοσιαλιστή Έντι Ράμα φτιάχνει και εδραιώνει απολυταρχικό καθεστώς και κατά την 3η θητεία του δημιουργεί μηχανισμό απόλυτου ελέγχου των ΜΜΕ και των κρατικών πληροφοριών ξεσηκώνοντας θύελλα διαμαρτυριών στην Ευρώπη, ενώ παίζουν αποσταθεροποιητικό ρόλο οι Αλβανικές μειονότητες στην Β. Μακεδονία και το Κοσσυφοπέδιο, επιβάλλεται άμεση και δραστική παρέμβαση των οργάνων της ΕΕ που προβαίνουν σε εσωτερικούς ελέγχους στις υπό ένταξη χώρες, όπως είναι και η Αλβανία και η Β. Μακεδονία.

Το ότι η Βουλγαρία αντιδρά σθεναρά και μπλοκάρει την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας στην ΕΕ και το γεγονός ότι ο Ζόραν Ζάεφ έχασε ένα μεγάλο μέρος της δημοτικότητας του επειδή δεν στράφηκε με φανατισμό και εχθρότητα στην Βουλγαρία, είναι κομμάτια ενδεικτικά για τον σχηματισμό του παζλ με το σημερινό προφίλ των Βαλκανίων. Μια γεωγραφική περιοχή της Ευρώπης που συνεχίζει να παλεύει με την υψηλή ανεργία, τη διάχυτη διαφθορά και τη φυγή του ανθρώπινου δυναμικού, ειδικά των νέων και των καλά μορφωμένων.

Το φυτίλι παραμένει αναμμένο και σιγοκαίει… Η εθνοτική, θρησκευτική και πολιτιστική ποικιλομορφία παραμένουν η καύσιμη ύλη για την επανεκκίνηση των γεωπολιτικών παιγνίων. Συνήθως χρησιμοποιείται από εθνικιστές πολιτικούς ηγέτες για να διατηρηθούν στην εξουσία ενώ κρατούν τον Λαό τους όμηρο του φόβου ενός νέου πολέμου…

Βοσνία – Ερζεγοβίνη

Η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, όπως και οι γειτονικές χώρες, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η περιοχή των Βαλκανίων.

Πιο συγκεκριμένα, στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη δημιουργήθηκαν δύο υπο-κρατικές οντότητες μετά τον εμφύλιο πόλεμο της δεκαετίας του 1990: Η Βοσνιακή και Κροατική Ομοσπονδία της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και η Σερβική Δημοκρατία Σέρπσκα.

Ο πόλεμος της Βοσνίας ξεκίνησε το 1992 όταν οι Σερβοβόσνιοι, με τη βοήθεια του γιουγκοσλαβικού στρατού, προσπάθησαν να δημιουργήσουν εθνικά καθαρά εδάφη με στόχο να ενταχθούν στη γειτονική Σερβία. Περισσότεροι από 100.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν και εκατομμύρια έμειναν άστεγοι κατά τη διάρκεια της χειρότερης αιματοχυσίας στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο πόλεμος έφερε αντιμέτωπους τους Βόσνιους, οι οποίοι είναι ως επί το πλείστον Μουσουλμάνοι, Σέρβοι και Κροάτες και έληξε με την ειρηνευτική συμφωνία υπό την αιγίδα των ΗΠΑ που δημιούργησε δύο περιοχές, τη Δημοκρατία της Σέρπσκα και τη Βοσνιακή-Κροατική Ομοσπονδία. Στις δύο περιφέρειες δόθηκε ευρεία αυτονομία, αλλά διατήρησαν ορισμένους κοινούς θεσμούς, συμπεριλαμβανομένου του στρατού, του ανώτατου δικαστικού σώματος και της φορολογικής διοίκησης. Η Βοσνία έχει επίσης μια εκ περιτροπής τριμελή προεδρία που αποτελείται από Βόσνιους, Σέρβους και Κροάτες.

Ωστόσο ο ηγέτης της Σερβικής Δημοκρατίας Σέρπσκα, ο Μίλοραντ Ντόντικ, έχει υποστηρίξει εδώ και καιρό την ανεξαρτησία της περιοχής. Πρόσφατα, ανακοίνωσε ότι θέλει η Δημοκρατία Σέρπσκα να αποσυρθεί από κρατικούς θεσμούς όπως η κεντρική τράπεζα της Βοσνίας, οι ένοπλες δυνάμεις της Βοσνίας και το δικαστικό σύστημα…

Προτείνει τη δημιουργία νέων, παράλληλων δομών στη Δημοκρατία Σέρπσκα για να τις αντικαταστήσουν.

Με αυτό το σχέδιο του Σέρβου ηγέτη Μίλοραντ Ντόντικ αντιτίθεται η Δύση η οποία το χαρακτηρίζει «επικίνδυνο όραμα» που μπορεί να οδηγήσει στη διάλυση της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης και πιθανώς σε νέο πόλεμο.

Η έκθεση που σόκαρε την Ευρώπη

Κάθε όλη την περίοδο της ειρήνευσης ο Γ.Γ. του ΟΗΕ έχει ορίσει ειδικό απεσταλμένο στην Βοσνία – Ερζεγοβινη τον Γερμανό διπλωμάτη Κρίστιαν Σμιντ, ο οποίος την περασμένη βδομάδα, 2 Νοεμβρίου 2021 συνέταξε μια έκθεση που ακούει τον κώδωνα στην Διεθνή κοινότητα ότι το σημαδεμένο από τον πόλεμο βαλκανικό κράτος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τη μεγαλύτερη «υπαρξιακή απειλή της μεταπολεμικής περιόδου» εάν οι σερβοβόσνιες αυτονομιστικές κινήσεις δεν περιοριστούν από τη διεθνή κοινότητα!

Η έκθεση αυτή προκάλεσε την αντίδραση όχι μόνο των Σερβοβόσνιων αλλά και της Ρωσίας όπως και της Κίνας που κατηγορούν ευθέως τον Γερμανό διπλωμάτη ότι βρίσκεται σε διατεταγμένη υπηρεσία και δρα βάσει συγκεκριμένου σχεδίου.

Στην έκθεση που παρέδωσε στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Ύπατος Εκπρόσωπος για τη Βοσνία Κρίστιαν Σμιντ υπογραμμίζει ότι εάν ο Σερβοβόσνιος ηγέτης Μίλοραντ Ντόντικ πραγματοποιήσει τις αυτονομιστικές απειλές του, συμπεριλαμβανομένης της αποχώρησης των σερβικών στρατευμάτων από τον κοινό βοσνιακό στρατό και δημιουργία μιας ξεχωριστής σερβικής δύναμης, «οι προοπτικές περαιτέρω διχασμού και σύγκρουσης είναι πολύ πραγματικές».

Μάλιστα ο Ύπατος Εκπρόσωπος για τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη Κρίστιαν Σμιτ επρόκειτο να ενημερώσει και δια ζώσης το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ για την επικινδυνότητα της κατάστασης στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη , αλλά αντέδρασε η Ρωσία, στενή σύμμαχος της Σερβίας και των Σερβοβόσνιων.

Ο Σμιντ είπε ότι αυτές οι κινήσεις και απειλές, των Σερβοβόσνιων εάν πραγματοποιηθούν, «θα υπονομεύσουν την ικανότητα του κράτους να λειτουργεί και να εκτελεί τις συνταγματικές του ευθύνες. Θα ισοδυναμούν με απόσχιση χωρίς και θα θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο την ειρήνη και τη σταθερότητα της χώρας και της περιοχής, αλλά θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην ακύρωση της συμφωνίας με την οποία τερματίστηκε ο πόλεμος της Βοσνίας το 1995.

Ωστόσο. ο Σερβοβόσνιος ηγέτης, ο Ντόντικ χαρακτήρισε την έκθεση Σμιντ «προπαγανδιστικό φυλλάδιο» που γράφτηκε για να «ευνοήσει τους Βόσνιους Μουσουλμάνους» και του επιτέθηκε με σκληρούς χαρακτηρισμούς: «Αν εμείς είμαστε αυτονομιστές, εσύ είσαι κατακτητής» και «δεν εκπροσωπείς κανέναν».

Οι κινήσεις στη διπλωματική σκακιέρα

Η Δύση έχει εγκλωβίσει εδώ και χρόνια τον, Σερβοβόσνιο Ντόντικ και τον κατηγορεί ότι εδώ και χρόνια ενθαρρύνει τον διαχωρισμό του σερβοβόσνιου μίνι-κράτους και την ένταξη του στη Σερβία.

Σύμφωνα με την Δύση ο Σερβοβόσνιος Ντόντικ, ο οποίος έχει σιωπηρή υποστήριξη από τη Ρωσία και τη Σερβία, ενέτεινε πρόσφατα την εκστρατεία του, δεσμευόμενος ότι το σερβοβόσνιο κοινοβούλιο θα κηρύξει μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου τη δημιουργία του δικού του στρατού, φορολογικής αρχής και δικαιοσύνης. Προειδοποίησε ότι θα καταλάβει τους στρατώνες του βοσνιακού στρατού που βρίσκονται στο σερβικό μισό της Βοσνίας μόλις δημιουργηθεί ο Σερβοβόσνιος στρατός. Είπε ότι εάν η Δύση προσπαθήσει να παρέμβει, θα καλούσε σε βοήθεια τους «φίλους» των Σερβοβόσνιων.

Η διπλωματική κόντρα στον ΟΗΕ με τη Ρωσία για τον ειδικό απεσταλμένο στην Βοσνία είχε ξεκινήσει τον περασμένο Ιούλιο, όταν το Συμβούλιο Ασφαλείας απέρριψε ένα ψήφισμα που προτάθηκε από τη Ρωσία και την Κίνα το οποίο θα αφαιρούσε αμέσως τις εξουσίες του ύπατου εκπροσώπου και θα είχε ολοκληρωθεί η θητεία του μέσα σ´ένα χρόνο.

Πριν από την ψηφοφορία, ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ Ντμίτρι Πολυάνσκι κατηγόρησε τον ύπατο εκπρόσωπο ότι λειτουργούσε στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη ως «τσάρος» με δυνάμεις «μετα-αποικιακού τύπου», ενώ το Γραφείο του Ύπατου Εκπροσώπου έχει απολύσει πολλούς αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων δικαστών, δημοσίων υπαλλήλων και μελών του κοινοβουλίου.

Για τις ΗΠΑ ο Σερβοβόσνιος ηγέτης Ντόντικ αποτελεί «σημαντική απειλή» για την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Η Ουάσιγκτον έχει υποβάλει κυρώσεις στον Ντόντικ από το 2017.

Το βασικότερο επιχείρημα των Δυτικών για την μη διατάραξη της εύθραυστης ισορροπίας στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη είναι ότι στα τελευταία εικοσιπενταετία οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι έχουν επενδύσει πολλά για να διατηρήσουν ένα επίπεδο σταθερότητας στα Βαλκάνια. Δισεκατομμύρια δολάρια έχουν δαπανηθεί για την ανοικοδόμηση στην περιοχή και χιλιάδες στρατιώτες έχουν υπηρετήσει στα Βαλκάνια. Επομένως δεν είναι τώρα η ώρα να αναιρεθούν τα μέτρια κέρδη που γνώρισε η περιοχή.

Τι σχεδιάζει η Δύση

Η Δύση βλέποντας τον «Ρώσο κινεζικό δάκτυλο» να μπαίνει στην Βοσνία Ερζεγοβίνη σχεδιάζει την άμεση υλοποίηση τριών πραγμάτων:

Πρώτον, στήριξη μιας σαφούς και ρεαλιστικής πορείας προς τη διατλαντική ένταξη. Η επιθυμία των Βαλκανικών χωρών για ένταξη στο ΝΑΤΟ, θεωρείται σημαντικό εργαλείο για την ενθάρρυνση της χρηστής διακυβέρνησης, των οικονομικών βελτιώσεων και των αμυντικών μεταρρυθμίσεων της κάθε βαλκανικής χώρας. από για παράδειγμα. Όπως έγινε με το Μαυροβούνιο και την Βόρεια Μακεδονία που εντάχθηκαν στη συμμαχία τα τελευταία χρόνια, πρέπει να υπάρξει μια ρεαλιστική πορεία και για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη.

Δεύτερον: Η Δύση αναμένεται να αντιμετωπίσει τη Σερβία ως χώρα του αντιπάλου γεωπολιτικού στρατοπέδου. Η Σερβία είναι απίθανο να ενταχθεί σε ευρωατλαντικούς οργανισμούς σύντομα, και είναι αφελείς όσοι ελπίζουν σε μια αλλαγή στην πορεία του έθνους. Ορισμένοι Σέρβοι ηγέτες έχουν προωθήσει την ιδέα ενός «Σερβικού Κόσμου» που θα ενώνει όλους τους Σέρβους στα Βαλκάνια υπό την επιρροή του Βελιγραδίου. Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ευρώπη ή ο κόσμος, είναι ένας ακόμη σεχταριστικός πόλεμος στα Βαλκάνια.

Τρίτον: Το ΝΑΤΟ αναμένεται να επικεντρωθεί εκ νέου στα Βαλκάνια. Για πάρα πολύ καιρό, ο οργανισμός ασχολείται με προβλήματα ασφαλείας πολύ έξω από την αρχική του αρμοδιότητα «την περιοχή του Βόρειου Ατλαντικού βόρεια του Τροπικού του Καρκίνου».

Το ΝΑΤΟ εκπονεί επί του παρόντος μια Στρατηγική Αντίληψη που δείχνει ότι δεν νοιάζεται για τα Βαλκάνια. Η τελευταία Στρατηγική Αντίληψη, που δημοσιεύθηκε το 2010, ήταν 40 σελίδων, αλλά μόλις και μετά βίας αναφερόταν στα Βαλκάνια.

Οι Αμερικανοί και οι Ευρωπαίοι, έχουν διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στα Βαλκάνια. Το ζητούμενο είναι εάν τώρα η διεθνής κοινότητα γυρίσει την πλάτη της.

Την στιγμή που οι γεωπολιτικές προκλήσεις εντείνονται στην Ινδικό – Ειρηνικό Ωκεανό με την συμφωνία AUKUS. Την ώρα που η Κίνα τοποθετείται ενάντια στην Ταϊβάν και η ιρανική επιθετικότητα παραμένει ανεξέλεγκτη σε όλη τη Μέση Ανατολή. Όταν η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια βαθειά ενεργειακή κρίση και ολόκληρος ο πλανήτης εξακολουθεί να αντιμετωπίζει την πανδημία COVID-19. Την περίοδο που οι Δυτικοί Σύμμαχοι βλέπουν το φιάσκο της αποχώρησης των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν και αντιλαμβάνονται την αμερικανική αδυναμία και την αποδέσμευση της από την παγκόσμια σκηνή. Οι σύμμαχοι αμφισβητούν την αποφασιστικότητα της Ουάσιγκτον και οι αντίπαλοι την δοκιμάσουν. Αυτό κάνουν και οι Ρώσοι και τους Κινέζους στην άκρη των Δυτικών Βαλκανίων στην Βοσνία – Ερζεγοβίνη.

Μόνο που τα Βαλκάνια δεν είναι «παίξε – γέλασε»… Μια σπίθα αρκεί για να ανατιναχθεί η πυριτιδαποθήκη των Βαλκανίων.

Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται η Ευρώπη και ολόκληρος κόσμος είναι ένας ακόμη εθνολογικός πόλεμος στα Βαλκάνια.

(από την εφημερίδα “Νεολόγος”).

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα