Ενδεχόμενη επίτευξη επενδυτικής συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων προϋποθέτει αλλαγή της οικονομικής πολιτικής από τη γειτονική χώρα
Η Ελλάδα, ως χώρα που έχει ταλαιπωρηθεί από την οικονομική κρίση και επί δέκα χρόνια παρέμενε «διασωληνωμένη» στην εντατική του Δ.Ν.Τ., γνωρίζει πια καλύτερα από τον καθένα τι σημαίνει «εξωτερική βοήθεια».
* Γνωρίζει ότι, ουδείς στο πλανήτη μοιράζει τσάμπα χρήμα, ούτε ρούβλια ο Πούτιν, ούτε πετρελαιοδόλαρα οι Άραβες… Γνωρίζει επίσης ότι όπου υπάρχει χρήμα όπως στα μεγάλα funds -είτε αυτά είναι αμερικανικά, είτε Κινεζικά, είτε Αραβικά- επενδύουν ανά τον κόσμο μετά από ενδελεχή έρευνα αγοράς βασισμένη σε οικονομικοτεχνικές μελέτες που διέπονται από αυστηρούς κανόνες. Και το κυριότερο βασική προϋπόθεση για μια επένδυση είναι η ύπαρξη πολιτικής σταθερότητας με πορεία οικονομικής εξυγίανσης στις ράγες του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
* Γνωρίζει η Ελλάδα – ίσως καλύτερα από τον καθένα- ότι οι πιο σφιχτοί επενδυτές είναι οι Άραβες! Πίσω από τις καλοκάγαθες φυσιογνωμίες με τις χρυσοποίκιλτες και άσπρες κελεμπίες κρύβονται σκληροί τεχνοκράτες και αμερικανοσπουδαγμένα golden boys που δεν βάζουν τις υπογραφές τους για την έγκριση επενδύσεων που θα έχουν αμφίβολο αποτέλεσμα.
Γι αυτό και η Αθήνα κρατάει – οφείλει να κρατάει – μικρό καλάθι κάθε φορά που ακούει γενικές και αόριστες μεγαλοστομίες πολιτικών περί διακρατικών επενδύσεων δισεκατομμυρίων δολαρίων ! Το ίδιο ισχύει και με την πρόσφατη επίσκεψη του διαδόχου των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Τουρκία όπου εκφράστηκε η από κοινού αισιοδοξία για προοπτική επενδύσεων στην γειτονική χώρα.
Όπως λέει ο λαός: «Με τα λόγια χτίζεις ανώγεια και κατώγεια»…
Ενδεχόμενη επίτευξη επενδυτικής συμφωνίας μεταξύ Τουρκίας και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων προϋποθέτει αλλαγή της οικονομικής πολιτικής με εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος της Τουρκίας (αύξηση επιτοκίων) και πλήρη συμμόρφωση με τους όρους του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος με τους. Μια τέτοιου είδους προοπτική θα είναι προς όφελος όχι μόνο των δυο εμπλεκομένων χωρών αλλά ολόκληρης της περιοχής. Για παράδειγμα η Ελλάδα, κάθε άλλο παρά, θέλει την Τουρκία να φλερτάρει με την πτώχευση και να βρίσκεται σε παρατεταμένο οικονομικό αδιέξοδο.
Αβέβαιο το μέλλον της Τουρκίας
Όμως το μέλλον της Τουρκία διαγράφεται αβέβαιο. Ο Ερντογάν δεν έχει βρεθεί ποτέ άλλοτε σε τόσο μεγάλο πρόβλημα. Παραμένει περικυκλωμένος από αντιπάλους εν μέσω μιας οικονομίας που καταρρέει.
Η Τουρκία είναι απομονωμένη διεθνώς και η οικονομία της συνεχίζει να επιδεινώνεται. Ως αποτέλεσμα της κακοδιαχείρισης του Ερντογάν, η λίρα έχει χάσει περίπου το 75% της αξίας της έναντι του δολαρίου την τελευταία δεκαετία. Μόνο μέσα στο 2021 η λίρα έχασε 45% της αξίας της.
Η συνολική οικονομική εικόνα για τον μέσο Τούρκο πολίτη παραμένει ζοφερή. Ο πληθωρισμός τρέχει στο 20%. Η ανεργία έχει σκαρφαλώσει στο 14%. Το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών διαρκώς διευρύνεται.
Ως απάντηση στην κατάρρευση της λίρας, ορισμένες μεγάλες τουρκικές τράπεζες έκλεισαν τις διαδικτυακές τους δραστηριότητες και ο κόσμος βγήκε στους δρόμους για να διαμαρτυρηθεί στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη προμηνύοντας μεγαλύτερες διαδηλώσεις.
Ο Ερντογάν ως τον πνιγμένο που προσπαθεί να κρατηθεί από τα μαλλιά του, επιχειρεί να διασωθεί πολιτικά προσπαθώντας να βελτιώσει τις σχέσεις του με τους γείτονές του. Επί της ουσίας εγκαταλείπει το επιθετικό δόγμα που εφαρμόζει από το 2020 στην εξωτερική πολιτική του και προσπαθεί να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με τις χώρες του Κόλπου , το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Ωστόσο συναντάει δυσκολίες οι οποίες περιπλέκονται εξ αιτίας του αλλοπρόσαλλου χαρακτήρα του.
Ώρα να ξεπαγώσουμε Τουρκία – Κόλπο πέρα από τα παραδοσιακά όρια
Μετά από σχεδόν μια δεκαετία τεταμένων σχέσεων, η Άγκυρα τον περασμένο μήνα δέχθηκε δύο υψηλόβαθμους αξιωματούχους του Κόλπου:
Αρχικά τον υπουργό Εξωτερικών του Μπαχρέιν, Abdullatif bin Rashid Al-Zayani, και εν συνέχεια τον Sheikh Mohammed bin Zayed Al-Nahyan, διάδοχο του Άμπου Ντάμπι και de facto ηγεμόνας των ΗΑΕ. Η επίσκεψη του τελευταίου σηματοδότησε τη. ανάκαμψη των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και ΗΑΕ σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο, εστιάζοντας ιδιαίτερα στις επενδύσεις που αναμένεται να κάνουν τα ΗΑΕ στην Τουρκία.
Ωστόσο, εάν πρόκειται να ξεκινήσει μια νέα εποχή στις σχέσεις της Τουρκίας με τις χώρες Κόλπου, τότε θα πρέπει να υπερβεί την πολιτική και την οικονομία και να επεκταθεί σε πολιτιστικό και τουριστικό επίπεδο, προκειμένου να ενισχυθεί η διαδικασία προσέγγισης και να επέλθουν μακροπρόθεσμα οφέλη και για τις δύο πλευρές.
Δυστυχώς, από την τουρκική πλευρά, μεγάλο μέρος της ανάλυσης για τον Κόλπο επικεντρώνεται στην ενέργεια και την οικονομία. Ο Κόλπος όντως είναι μεγάλης σημασίας λόγω των ενεργειακών πόρων και της γεωγραφικής του θέσης.
Ωστόσο, ο πολιτισμός και η κοινή γλώσσα είναι εξίσου σημαντικά για την προσέγγιση των χωρών αυτών από διαφορετικές οπτικές γωνίες.
Για δεκαετίες, οι χώρες του Κόλπου ερχόταν σε συζητήσεις στην Τουρκία μόνο σε περιόδους κρίσης ή όταν υπογράφονταν οικονομικές συμφωνίες.
Ουδέποτε η Τουρκία προχώρησε στην διπλωματία Track II διευρύνοντας την συνεργασία με τις χώρες του Κόλπου μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων, ακαδημαϊκών, επιχειρηματιών και ΜΜΕ, χτίζοντας γέφυρες μεταξύ των εθνών.
Τα «αγκάθια»
Υπάρχουν πολλά αγκάθια στις σχέσεις της Τουρκίας με τις χώρες του Κόλπου. Τα τουρκικά ΜΜΕ την τελευταία δεκαετία συνέβαλαν αποφασίστηκα για την δημιουργία τεταμένων σχέσεων μεταξύ της Τουρκίας και των χωρών του Κόλπου. Το ίδιο έπραττε και η ακαδημαϊκή κοινότητα της Τουρκίας, οι μελετητές του Κόλπου βασίζονταν σε δευτερεύουσες πηγές, που στόχο είχαν την υποδαύλιση των σχέσεων.
• Με το Ισραήλ αν και ο Ερντογάν εμφανίζεται έτοιμος να προχωρήσει σε αποκατάσταση των σχέσεων, ωστόσο προβαίνει σε κινήσεις που τινάζουν στον αέρα κάθε προσπάθεια που γίνεται προς αυτή την κατεύθυνση.
• Πρώτα απ ‘όλα, δύο Ισραηλινοί τουρίστες συνελήφθησαν πρόσφατα με την κατηγορία
της κατασκοπείας επειδή τράβηξαν φωτογραφία του παλατιού Ντολμά Μπαχτσέ, μια τοποθεσία που το υπουργείο τουρισμού της Τουρκίας εμφανίζει στο διαφημιστικό του υλικό. Στη συνέχεια αφέθηκαν ελεύθεροι, αλλά το επεισόδιο φαινόταν σχεδιασμένο για να πυροδοτήσει τα αντι-ισραηλινά και αντισημιτικά αισθήματα των τουρκικών ΜΜΕ.
Επίσης, στα τέλη Οκτωβρίου, ο Τούρκος ηγέτης είπε στον Γάλλο ομόλογό του ότι η Τουρκία δεν θα παρευρεθεί στη συνάντηση του Παρισιού της 11ης Νοεμβρίου για τη Λιβύη εάν παρευρεθεί το Ισραήλ , η Ελλάδα και η Κύπρος.
Αυτή την στιγμή οι δεσμοί της Τουρκίας με τη Χαμάς και η επιθετική ρητορική του Ερντογάν για το Ισραήλ παραμένουν τα δύο βασικότερα εμπόδια. Γι αυτό και οι Ισραηλινοί είναι ιδιαιτέρως συγκρατημένοι και έχουν πολλούς λόγους για να μην εμπιστεύονται τον Ερντογάν.
• Με την Αίγυπτο τελικώς δεν επήλθε εξομάλυνση των σχέσεων όπως προεξοφλούσε ο τουρκικός τύπος την περασμένη άνοιξη και το καλοκαίρι. Η Άγκυρα ευελπιστούσε ότι με την εξομάλυνση των σχέσεων της με την Αίγυπτο, το Κάιρο θα ασκούσε πίεση στις κυβερνήσεις της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ ως προς το θέμα των γεωτρήσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Ωστόσο, τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν όπως τα υπολόγιζε το παλάτι στην Άγκυρα. Απεναντίας ο Αιγύπτιος Πρόεδρος Abdel Fattah al-Sisi συνέβαλε προσωπικά για την σύσφιξη των δεσμών της χώρας του με την Ελλάδα και την Κύπρο, δυο χώρες που προωθούν τα Αιγυπτιακά οράματα – σχέδια – σκοπούς στα συμβούλια της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Με την Ευρώπη οι σχέσεις του Ερντογάν κάθε άλλο παρά διαγράφονται ευοίωνες καθώς έχασε την πίστη σύμμαχο του , την Άγκελα Μέρκελ. Η δαμόκλειος σπάθη των ευρωπαϊκών κυρώσεων εξακολουθεί να αιωρείται πάνω από το κεφάλι του Ερντογάν για την εισβολή στην Συρία , τις εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο πέριξ των γεωτρήσεων και τις απειλές περί ώθησης μεταναστών στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας και της Βουλγαρίας…
Τα τουρκικά δικαστήρια αγνοούν επίσης το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο έκρινε άδικη και παράνομη την συνεχιζόμενη κράτηση του Οσμάν Καβάλα, ο οποίος κατηγορείται ψευδώς για υποστήριξη της τρομοκρατίας. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει είτε σε αναστολή των δικαιωμάτων ψήφου της Τουρκίας στο Συμβούλιο της Ευρώπης είτε σε αποβολή από το σώμα.
• Με τις ΗΠΑ , οι σχέσεις του Ερντογάν βρίσκονται στο χειρότερο δυνατό σημείο. Παρά την συνάντηση Μπάιντεν – Ερντογάν στη σύνοδο κορυφής των G-20 τον περασμένο Οκτώβριο στην Ιταλία, δεν επήλθε καμία αλλαγή στις σχέσεις. Το αδιέξοδο με τους S-400 παραμένει , όπως και η διαμάχη για την υποστήριξη των ΗΠΑ προς τις Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG) στη Συρία καθώς και η επιμονή τριών αμερικανικών κυβερνήσεων να μην εκδίδουν τον Τούρκο κληρικό Φετουλάχ Γκιουλέν.
Τα νέα αεροσκάφη F-16
Μέσα σ αυτή την ζοφερή κατάσταση η Τουρκία ζητήσει 40 νέα αεροσκάφη F-16 και αναβαθμίσεις παλαιών. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ κατέστησε σαφές στον Ερντογάν ότι υπάρχει μια «διαδικασία» για τέτοιες συναλλαγές καθώς τον τελικό λόγο και την έγκριση την έχει το Κογκρέσο, όπου από εκεί ο Ερντογάν είναι κομμένος από χέρι… Ο Ερντογάν παραμένει “κόκκινο πανί” για όλες τις πτέρυγες του Κογκρέσου καθώς Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι θεωρούν ότι επι διοικήσεως Τραμπ αγνόησε την αμερικανική διοίκηση και επιχείρησε να ασκήσει πολιτική επιρροή απευθείας με τον Λευκό Οίκο…
Η Τουρκία λοιπόν για να γίνει και πάλι επενδυτικός πόλος απαιτείται η βελτίωση της διεθνούς θέσης της που θα μπορούσε να επιτευχθεί με αλλαγή εξωτερικής πολιτικής και εμπλοκή – βοήθεια του Δ.Ν.Τ. Όμως δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι είναι διατεθειμένος να το κάνει ο Ερντογάν επανεξετάζοντας τα οικονομικά προβλήματα που δημιουργούνται από τον ίδιο. Για χρόνια, ο Ερντογάν έχει σφυρηλατήσει μια υποτιθέμενη ξένη συνωμοσία που περιλαμβάνει το «λόμπι των επιτοκίων», τη CIA, τους Σιωνιστές, τη Δύση, τον δισεκατομμυριούχο Τζορτζ Σόρος και άλλους που επιδιώκουν να ρίξουν την Τουρκία!
Η κακοδιαχείριση του Ερντογάν
Ωστόσο, στην Τουρκία ολοένα και περισσότεροι πολίτες κατανοούν ότι η οικονομική ταλαιπωρία που υφίστανται προέρχεται από την κακοδιαχείριση του ίδιου του Ερντογάν , ο οποίος έχει υπονομεύσει την ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας μέσω μιας περιστρεφόμενης πόρτας διοικητών που αλλάζουν κατά τακτά χρονικά διαστήματα.
Το μόνο που κάνει ο Ερντογάν είναι να εκφοβίζει κάθε κεντρικό τραπεζίτη που τοποθετεί ώστε ενάντια σε κάθε οικονομική λογική να διατηρεί τα επιτόκια χαμηλά. Το αποτέλεσμα είναι η απότομη υποτίμηση της λίρας, που κάνει τα πάντα πιο ακριβά για τους Τούρκους πολίτες και προκαλεί όλεθρο στους ισολογισμούς των τουρκικών εταιρειών που πρέπει να αποπληρώσουν δάνεια σε δολάρια. Μια φτηνή λίρα μπορεί να βοηθά τις τουρκικές εξαγωγές, αλλά το κοινωνικό κόστος είναι τεράστιο. Οι φτωχοί στην Τουρκία γίνονται φτωχότεροι.
Εάν αντί για την ανορθόδοξη πολιτική των χαμηλών επιτοκίων, επιβληθεί αύξηση τους μπορεί να προκαλούσε κάποιο επιπλέον πόνο, αλλά θα συγκρατούσε την υποχώρηση της λίρας, θα μείωνε τον πληθωρισμό και θα αποκαθιστούσε την εμπιστοσύνη των επενδυτών. Η δέσμευση του Ερντογάν για χαμηλά επιτόκια βασίζεται στον υπολογισμό του ότι η φθηνή πίστωση είναι καλή για την ανάπτυξη και η ανάπτυξη είναι καλή για αυτόν πολιτικά, αλλά δεν λειτουργεί έτσι η παγκόσμια οικονομία.
