«Απομόνωση» για τα άρρωστα πλατάνια της Δυτικής Ελλάδας-Τα χτύπησε «κορωνοϊός»

27.02.2022 / 23:30
platania

Ο επικίνδυνος μύκητας νέκρωσε και το ξακουστό δέντρο στο χωριό «Πλατανιώτισσα» της Αχαϊας
ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ Π. ΚΟΛΛΙΟΠΟΥΛΟΥ
antrekoll@hotmail.com

Τα πλατάνια της Δυτικής Ελλάδος εκπέμπουν SOS. Κινδυνεύουν από την ασθένεια του μεταχρωματικού έλκους που θα έλεγε κανείς ότι αποτελεί κάτι σαν τον κορωνοϊό των πλατανιών από τη στιγμή που έχει έναν μεγάλο βαθμό μεταδοτικότητας, ακόμα και όταν το δέντρο νεκρωθεί.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς ο μοναδικός τρόπος για να αντιμετωπιστεί η ασθένεια αυτή είναι μια μορφή καραντίνας και απομόνωσης, όρους που γνωρίσαμε πλέον και εμείς αρκετά καλά τα τελευταία δύο χρόνια εξαιτίας του κορωνοϊού.
Το μεταχρωματικό έλκος
Στην ουσία το μεταχρωματικό έλκος είναι ένα εισβλητικό είδος μύκητα που εισήχθη στην Ευρώπη από την Βόρεια Αμερική και προσβάλει ένα συγκεκριμένο είδους πλατάνου, τον ανατολικό πλάτανο (platanos oriental), κυρίαρχο είδους πλατάνου στην Ελλάδα. Στην Δυτική Ελλάδα ο «κορωνοϊός» των πλατάνων έχει κάνει την εμφάνιση του και στις τρεις περιφερειακές ενότητες, στην Αχαΐα, στην Αιτωλοακαρνανία, αλλά και στην Ηλεία.
Ο πλάτανος και το εκκλησάκι εντός του
Στην Αχαΐα η αρρώστια αυτή έχει νεκρώσει ένα από τα μακροβιότερα δέντρα του νομού, τον τεράστιο πλάτανο (ουσιαστικά αποτελείται από τρία μεγάλα δέντρα) που βρίσκεται στο χωριό Πλατανιώτισσα, στο κοίλωμα του οποίου υπάρχει η περίφημη εκκλησία της Παναγίας της Πλατανιώτισσας.
Το δέντρο αυτό αποτελεί ένα σημείο αναφοράς για το χωριό και ένα μνημείο της φύσης. Παρά όμως τις προσπάθειες που έκαναν οι ειδικοί επιστήμονες για τη διάσωση του δέντρου, αυτό δεν κατέστη δυνατόν.
Μη αναστρέψιμη η κατάσταση του
Σύμφωνα με τη δασοπόνο και ειδική δασική παθολόγο Νικολέτα Σουλιώτη του Εργαστηρίου Δασικής Παθολογίας που εντάσσεται στο Ινστιτούτο Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων, η κατάσταση του δέντρου είναι μη αναστρέψιμη.
«Η φθορά και ο σταδιακός του θάνατος είναι βέβαιος, παρά τις προσπάθειες που κάναμε για να διατηρήσουμε στη ζωή το δέντρο που αποτελεί σημείο αναφοράς και πόλο έλξης επισκεπτών για όλο το χωριό. Αυτό που μπορούν να κάνουν οι φορείς είναι να βρουν τρόπους για την διατήρηση του ως μνημείου» τονίζει μιλώντας στον «Ν».
Έμφαση στα μνημεία της φύσης
Αντίθετα, σύμφωνα με την κ. Σουλιώτη, έχει γλιτώσει μέχρι ώρας από την ασθένεια ο περίφημος πλάτανος του Παυσανία στο Αίγιο, ένα εμβληματικό δέντρο με μεγάλη ιστορία πίσω του που έχει μία ιδιαίτερη αξία για την περιοχή.
Μια ανάλογη σημασία θα πρέπει επίσης να δοθεί και στον Πλάτανο που βρίσκεται στην Ιερά Μονή της Αγίας Λαύρας στα Καλάβρυτα, κάτω από τον οποίοι Έλληνες αγωνιστές λέγεται ότι σήκωσαν το λάβαρο της Επανάστασης του ’21.
Η περίπτωση του πλατάνου της Πλατανιώτισσας δείχνει ότι θα πρέπει να δοθεί έμφαση στην προστασία σημαντικών δένδρων πλατάνου, καθώς και δένδρων πλατάνου που έχουν κηρυχθεί Διατηρητέα Μνημεία της Φύσης.
Η πρόληψη, η καραντίνα και η νέκρωση
Αποτυπώνει επίσης, το πόσο επικίνδυνη και μολυσματική είναι αυτή η ασθένεια για τα δέντρα του είδους. Το μεγάλο πρόβλημα για τους ειδικούς είναι ότι δεν υπάρχει ουσιαστικά τρόπος θεραπείας για την αντιμετώπιση της, πέρα από την πρόληψη και την έγκαιρη πρόγνωση.
«Αυτό που αναγκαζόμαστε να κάνουμε όταν ένα δέντρο μολύνεται είναι να νεκρώνουμε τα υπόλοιπα δέντρα που βρίσκονται δίπλα του, προκειμένου να σώσουμε τα υπόλοιπα.
Ακολουθούμε δηλαδή μια τακτική απομόνωσης του άρρωστου δέντρου και νεκρώνουμε τα γειτνιάζοντα αφού η μόλυνση είναι τόσο μεταδοτική που αν δεν γίνει αυτή η διαδικασία θα μολυνθούν άμεσα και τα άλλα».
Μεταδίδεται και από το κομμένο ξύλο
Χαρακτηριστικό της μεταδοτικότητας της ασθένειας είναι ότι η μόλυνση μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και από το κομμένο ξύλο ενός άρρωστου δέντρου.
«Η υλοτομία και η χρήση των ξύλων των άρρωστων δέντρων για καύση θα ήταν μία λύση, όμως από τη στιγμή που γνωρίζουμε το στοιχείο αυτό της ασθένειας, είναι ένα ρίσκο που μπορεί να φέρει ακόμα μεγαλύτερη εξάπλωση» τονίζει η κ. Σουλιώτη.
Η ανθρώπινη δράση βασική αιτία εξάπλωσης
Η βασική αιτία μετάδοσης και στοιχείο της μόλυνσης είναι ότι ξέρει να αξιοποιεί την ανθρώπινη δράση προκειμένου να εξαπλώνεται.
Τα μηχανήματα εκσκαφής ή οι εργασίες σε ποτάμια για αντιπλημμυρικά έργα ακόμα και οι κλαδεύσεις δέντρων με μολυσμένα αλυσοπρίονα έπαιξαν τον ρόλο τους στο να αρρωστήσουν τόσα και τόσα δέντρα.
«Χρειάζεται μεγάλη προσοχή και σωστή απολύμανση των μηχανημάτων και των εργαλείων που χρησιμοποιούνται για παρεμβάσεις και εργασίας».
Τα δέντρα που έχουν μολυνθεί
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μολύνσεις που έχουν εντοπιστεί στα πλατάνια του Πλανητέρου στην Αχαία, τα δέντρα που καταστράφηκαν κατά μήκος του Αροάνιου ποταμού, αλλά και η καταστροφή που σημειώθηκε στον Λάδωνα Ποταμό.
Μολύνσεις έχουν εντοπιστεί επίσης σε πλατάνια των χωριών των Καλαβρύτων, στην Αρχαία Ολυμπία, στην Ανδρίτσαινα, στην Νέδα, ενώ αρκετές αναφορές έχουν γίνει στο ινστιτούτο και για την περιοχή βόρεια του Ρίου.
Στην Ναύπακτο σε μολύνσεις που εντοπίστηκαν στο Γρίμποβο και στην Ψάνη, ανατολικά και δυτικά της παραλίας έγιναν οι απαραίτητες διαδικασίες και τα περισσότερα από τα δέντρα της περιοχής που αποτελούν σημεία προσέλκυσης επισκεπτών σώθηκαν.
Στην Πάτρα υπάρχει το πλατανόδασος στο Καστελόκαμπο, αλλά και αρκετές δέντρα του είδους βόρεια του Ρίου.
«Η Πάτρα και συγκεκριμένα το Ρίο είναι από τις περιοχές εκείνες που μας απασχολούν και είναι να προχωρήσουμε σε αυτοψία το επόμενο διάστημα» τονίζει η κ. Σουλιώτη.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Νεολόγος” των Πατρών

Ακολουθήστε το dete.gr στο Google News

Ακολουθήστε μας στο Google News απο τον υπολογιστή αλλά και από την εφαρμογή Google News του κινητού σας.

Σχετικά Άρθρα

ροή ειδήσεων

πρωτοσέλιδα