Ως ζωτικής σημασίας κρίνει η Αγγελική Τσονάκα τη μετάβαση σε πηγές καθαρής ενέργειας και τον εκμηδενισμό των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. «Αλλιώς η ανθρωπότητα θα βρεθεί μπροστά σε εμπόδια που θα κάνουν την σημερινή πανδημία να μοιάζει με παιγνίδι», προειδοποιεί η γνωστή αρχιτέκτονας, μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.
Στην ενδιαφέρουσα και ξεχωριστή συζήτηση μας, με την ιδιαίτερη ευαισθησία που την διακρίνει για τα θέματα περιβάλλοντος, η Αγγελική Τσονάκα τάσσεται επίσης υπέρ της υιοθέτησης πρακτικών κυκλικής οικονομίας σε όλους τους τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, σε συνδυασμό με την μείωση της κατανάλωσης.
Επιπλέον, η ίδια πιστεύει ότι η σημαντικότερη αλλαγή που πρέπει να επέλθει είναι η αναθεώρηση του τρόπου λήψης αποφάσεων και υλοποίησης πολιτικών για τη δημιουργία ενός κράτους δικαίου, υπογραμμίζοντας ότι η Αριστερά αποτελεί φύση και θέση το φυσικό πεδίο για τις ανάλογες ιδέες και δράσεις.
Μετά από το τέλος της τρέχουσας πανδημίας, πώς εκτιμάτε ότι θα διαμορφωθεί η επόμενη μέρα;
Αν πρέπει να συμφωνήσουμε σε κάτι σχετικά με το μέλλον μας είναι πως η κανονικότητα της επόμενης ημέρας δεν μπορεί και δεν πρέπει να θυμίζει σε τίποτα την κανονικότητα που είχαμε συνηθίσει. Η διαπίστωση αυτή, οφείλει να γίνει πράξη σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο.
Η επόμενη μέρα πρέπει να χτιστεί πάνω σε στέρεες, υγιείς και βιώσιμες βάσεις. Ανυπέρβλητη συνθήκη για την υλοποίηση αυτού του στόχου είναι η σύνδεση των κοινωνικών αγώνων με την προστασία του περιβάλλοντος. Και το κλειδί, είναι η αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την κατανάλωση.
Σ’ αυτό το σημείο, θίγετε την υπερκατανάλωση…
Σαφώς. Η ανθρωπότητα σήμερα, έχει επάρκεια σε υλικά αγαθά. Οι κοινωνίες μας έχουν παραπάνω απ’ όσα χρειάζονται, σε ρούχα, φαγητό, αυτοκίνητα, κτίρια, τεχνολογία. Τα αγαθά, όμως, αυτά είναι άνισα κατανεμημένα. Οι άνθρωποι που πεθαίνουν από την πείνα και αυτοί που νοσούν από παχυσαρκία και τα επακόλουθά της είναι θύματα του ίδιου τέρατος, θυσία στο βωμό του χρήματος και της απληστίας. Οι πόροι του πλανήτη καταναλώνονται αλόγιστα, προς όφελος ενός σχεδόν μηδενικού ποσοστού της ανθρωπότητας. Η αλλαγή, λοιπόν, πέραν από αναγκαία, είναι ζωτικής σημασίας για το είδος μας και τον πλανήτη, όπως τον ξέρουμε.
Η ενεργειακή φτώχεια επηρεάζει ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας μας. Η μετάβαση σε πηγές καθαρής ενέργειας και ο εκμηδενισμός των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου είναι ζωτικής σημασίας, αλλιώς η ανθρωπότητα θα βρεθεί μπροστά σε εμπόδια που θα κάνουν την σημερινή πανδημία να μοιάζει με παιγνίδι.
Και ποιος πιστεύετε ότι είναι ο ενδεδειγμένος δρόμος που πρέπει να ακολουθήσουμε;
Η ενεργειακή αναβάθμιση με την παραγωγή καθαρής ενέργειας από ανανεώσιμους πόρους με δημοκρατικούς όρους, η προστασία της βιοποικιλότητας και η βιώσιμη κινητικότητα είναι μερικοί από τους σημαντικότερους στόχους που θα πρέπει να τεθούν έτσι ώστε να επιτευχθεί εξέλιξη σε πλαίσιο κοινωνικής δικαιοσύνης.
Είναι απαραίτητο να κάνουμε την σύνδεση ανάμεσα στον τρόπο παραγωγής και διάθεσης της τροφής και την όλο και συχνότερη εμφάνιση ζωονόσων που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία των ανθρώπων. Η τροφή δεν αποτελεί πλέον πανανθρώπινο δικαίωμα, αλλά εμπόρευμα. Η βιομηχανία των τροφίμων, από την παραγωγή, μέχρι το πιάτο μας, έχει αποτύχει να προσφέρει ασφαλή και επαρκή τροφή στην ανθρωπότητα και ένα ικανοποιητικό εισόδημα στους παραγωγούς.
Στην εποχή μας, η παραγωγή τροφής, εκτός των συστημικών καναλιών, αποτελεί από μόνη της επαναστατική πράξη. Ο τρόπος διατροφής μας, τόσο όσον αφορά στην παραγωγή, όσο και στα είδη και τις ποσότητες που καταναλώνουμε θα πρέπει να αναθεωρηθεί και να προσαρμοστεί σε δίκαια, ανθεκτικά και βιώσιμα αγροδιατροφικά μοντέλα.
Προτείνετε, λοιπόν, ένα εντελώς διαφορετικό πρότυπο παραγωγής και κατανάλωσης;
Γενικά ένα νέο σύστημα παραγωγής και κατανάλωσης είναι απαραίτητο. Το μοντέλο της οικονομίας «μίας χρήσης» θα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα σύστημα κυκλικής οικονομίας που θα στοχεύει στην επανάχρηση και ως εκ τούτου στην απαιτούμενη δραματική μείωση των χρησιμοποιούμενων πόρων, την αύξηση του χρόνου ζωής και κατ’ επέκταση της αξίας των παρεχόμενων αγαθών και υπηρεσιών.
Η υιοθέτηση πρακτικών κυκλικής οικονομίας σε όλους τους τομείς των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, σε συνδυασμό με την μείωση της κατανάλωσης σε ρεαλιστικά επίπεδα, αποτελούν μονόδρομο για την ουσιαστική λύση πολλών προβλημάτων που ταλανίζουν τον σύγχρονο κόσμο, όπως η διαχείριση των απορριμμάτων και η επάρκεια των πόρων.
Θα μπορούσε ακόμη κανείς να σκεφτεί πως θα αποτελούσε, ίσως, μια σημαντική εξέλιξη στην αναζήτηση της ευτυχίας, αφού θα έδινε το έναυσμα για να την ψάξουμε πέρα από την σφαίρα των υλικών αγαθών.
Και πέραν αυτών;
Πέραν αυτών, βρίσκεται τέλος η σημαντικότερη ίσως αλλαγή που θα πρέπει να συντελεστεί και είναι αυτή της αναθεώρησης του τρόπου λήψης αποφάσεων και υλοποίησης πολιτικών για την δημιουργία ενός κράτους δικαίου. Είναι πλέον ξεκάθαρη η ζωτική σημασία του δημόσιου χαρακτήρα σε τομείς όπως η υγεία και η εκπαίδευση, η διαφάνεια στην λήψη και υλοποίηση αποφάσεων, καθώς και η ανάγκη υποστήριξης ευάλωτων κοινωνικά ομάδων και ατόμων.
Θεωρείτε ότι ο πολιτικός χώρος στον οποίο ανήκετε κινείται ικανοποιητικά στο πλαίσιο που μάς περιγράψατε;
Ο χώρος της Αριστεράς, αποτελεί φύση και θέση το φυσικό πεδίο στο οποίο ιδέες και δράσεις, όπως αυτές που προανέφερα, μπορούν να βρουν το απαραίτητο πλαίσιο και την απαιτούμενη στήριξη για να μπορέσουν να γίνουν πράξη.
Η μετάβαση από την σημερινή ζοφερή πραγματικότητα σε ένα φωτεινό βιώσιμο μέλλον, απαιτεί πολλή δουλειά που ξεκινώντας από την μονάδα, μέσα από συλλογικότητες θα μπορέσει να επιφέρει την πολυπόθητη αλλαγή. Είμαστε πολλοί. Είναι δίκαιο. Ας το κάνουμε πράξη.
Συνέντευξη στον Διονύση Ζακυνθινό
(εφ. Νεολόγος)
