Ως προϋπόθεση για την συγκρότηση προοδευτικής κυβέρνησης συνεργασίας την επομένη των εθνικών εκλογών έθεσε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξης Τσίπρας την πρόταση του κόμματός του για το ιδιωτικό χρέος. Επιχειρώντας να μετατοπίσει τη δημόσια συζήτηση από τα πρόσωπα, στα πραγματικά προβλήματα κατά την προεκλογική περίοδο, όπως εξήγησε κατά τη χθεσινή παρουσίαση στο Περιστέρι, ο κ. Τσίπρας περιέγραψε μια δέσμη μέτρων προστασίας της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης.
«Λύση win win»
Στον πυρήνα της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ για το ιδιωτικό χρέος βρίσκεται η υιοθέτηση κανόνων στη λειτουργία των funds, αλλά και η συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών, προκειμένου το ιδιωτικό χρέος να καταστεί βιώσιμο, το οποίο αποτελεί βασικό ζητούμενο σύμφωνα με τον Πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ. Ο ίδιος έκανε λόγο για μια «λύση win win» μεταξύ των funds και των δανειοληπτών, προεξοφλώντας πως το ιδιωτικό χρέος θα αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης στην επόμενη κυβερνητική περίοδο, ανεξάρτητα από το τελικό εκλογικό αποτέλεσμα. «H ερχόμενη εκλογική αναμέτρηση, είναι και κυριολεκτικά ένας αγώνας υπέρ βωμών και εστιών» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσίπρας.
Με τη Λούκα στο πλάι
Πλην των τεχνικών χαρακτηριστικών της λύσης που προτάθηκε από τον ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, έντονη υπήρξε και η συζήτηση αναφορικά με την πολιτική της διάσταση, ιδίως όταν στο πλευρό του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ βρισκόταν καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησης η πρώην Υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Λούκα Κατσέλη, η οποία έχει ταυτιστεί με τον ομώνυμο νόμο επί των ημερών της, με στόχο την προστασία της πρώτης κατοικίας. Όπως παρατήρησε ο κ. Τσίπρας δεν μπορούμε να συζητάμε για ανάπτυξη και προοπτική «με μια κοινωνία σε υποθήκη», καταλήγοντας πως «η πολιτική αλλαγή στις 21 Μαΐου είναι επιβεβλημένη όταν η αδικία γίνεται κανόνας».
Εκλογές νοκ άουτ
Μάλιστα εκτίμησε ότι «δεν θα χρειαστεί να πάμε σε δεύτερες και τρίτες εκλογές, όπως σχεδιάζει ο κ. Μητσοτάκης. Με νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα πάμε σε προοδευτική διακυβέρνηση συνεργασίας την επόμενη ημέρα», εκφράζοντας τη βούληση η πρόταση του κόμματός του για το ιδιωτικό χρέος να γίνει η πρώτη νομοθετική παρέμβαση της νέας προοδευτικής κυβέρνησης της χώρας», σημείωσε. Παράλληλα, εξαπέλυσε βολές προς την κυβέρνηση εγκαλώντας την για «κοινωνική λεηλασία», αλλά και προς τις εταιρίες διαχείρισης των «κόκκινων δανείων», λέγοντας πως «τους προειδοποιώ. Το πάρτι τελειώνει στις 21 Μαΐου. Η δικαιοσύνη θα επιστρέψει στον τόπο», μολονότι ο ίδιος σχολίασε λίγο πριν το πέρας της δημόσιας συζήτησης ότι «δίνουμε ένα μαστίγιο και ένα στα funds».
Φλερτ με την μεσαία τάξη
«Το μαστίγιο είναι προφανώς η υποχρεωτικότητα συμμετοχής στη ρύθμιση», όπως υποστήριξε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, ενώ το «καρότο είναι ότι τους δίνεται η δυνατότητα να πάρουν σχετικά γρήγορα, 5-10 χρόνια το κεφάλαιό τους και ένα κέρδος εύλογο». Ακόμη, ο δανειολήπτης, «θα δει στο τέλος της ημέρας να κουρεύεται η απαίτηση και να πληρώνει ένα 20% στη βραχυχρόνια διαδικασία». «Αυτή η επιλογή απευθύνεται κυρίως στην μεσαία τάξη, γιατί η μεσαία τάξη μπορεί να κάνει τα κουμάντα της και να μπορεί σε ένα διάστημα 5-10 ετών να διατηρήσει το σπίτι. Μπορεί η μεσαία τάξη με ένα τέτοιο σχέδιο να γλιτώσει την κατοικία της» παρατήρησε ο κ. Τσίπρας και συνέχισε, λέγοντας πως «εδώ κοιτάμε στα μάτια την μεσαία τάξη».
«Υπάρχει εναλλακτική»
Από πλευράς της, η πρώην Υπουργός του ΠΑΣΟΚ, Λούκα Κατσέλη επισήμανε πως «η προσέγγιση πρέπει να είναι ολιστική, ανάπτυξη και διαχείριση του ιδιωτικού χρέους». Η ίδια σημείωσε πως «αν θέλουμε η χώρα μας να μην ξαναβρεθεί ευάλωτη στις ορέξεις των αγορών», είναι «εθνική ανάγκη να ρυθμιστεί το δημόσιο και το ιδιωτικό χρέος. Αυτή η πρόταση είναι εθνική αναγκαιότητα», όπως είπε. «Στο πλαίσιο μιας προοδευτικής κυβέρνησης αυτή η πρόταση μπορεί να αποτελέσει ένα πρώτο βήμα» παρατήρησε η κ. Κατσέλη, συμπληρώνοντας πως «υπάρχει εναλλακτική και το αποδείξαμε σήμερα με την πρόταση αυτήν».
Αναλυτικά, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ:
Θεσμικές παρεμβάσεις
Αναφερόμενος στο σχέδιο του κόμματός του για το ιδιωτικό χρέος, ο κ. Τσίπρας περιέγραψε αρχικά τις «απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις», όπως είπε, δηλαδή:
1. Δημιουργούμε Υφυπουργείο στο Υπουργείο Οικονομικών, με αποκλειστική αρμοδιότητα τη Διαχείριση του Ιδιωτικού Χρέους και της Στεγαστικής Πολιτικής.
2. Συστήνουμε Δημόσια Εποπτική Αρχή για τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους, που θα υπάγεται στο Υπουργείο Οικονομικών.
3. Προχωράμε στη δημιουργία Ειδικού Ταμείου Αναδιαρθρώσεων Οφειλών και Στεγαστικής Πολιτικής στην Αναπτυξιακή Τράπεζα.
Κανόνες για τα funds
Την ίδια ώρα, προανήγγειλε «κανόνες στη λειτουργία των funds». Συγκεκριμένα:
1. Καθιστώντας υποχρεωτική την κατάθεση στη Δημόσια Εποπτική Αρχή του συνόλου των πληροφοριών – δεδομένων και επιχειρηματικών σχεδίων – των τιτλοποιήσεων και αγορών πακέτων δανείων από τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.
2. Επιβάλλοντας τη νόμιμη φορολογία στις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων.
3. Αναμορφώνοντας το πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων.
4. Αναβαθμίζουμε τα ΚΕΠ δανειοληπτών που υπάγονται στην ΕΓΔΙΧ για τη συμβουλευτική και νομική υποστήριξη των ευάλωτων οφειλετών.
Βασικά χαρακτηριστικά
Ως προς τα χαρακτηριστικά της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ για το ιδιωτικό χρέος, αυτά περιλαμβάνουν:
1. Τη συλλογική ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών
2. Την προστασία από ρευστοποίηση πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης
3. Τη συμμετοχή του Δημοσίου, με την επιδότηση μέρους της ρυθμισμένης οφειλής μέσω του Ταμείου Αναδιαρθρώσεων
4. Την εποπτεία και το συντονισμό της όλης διαδικασίας από την Δημόσια Εποπτική Αρχή.
Αποδέκτες και διαδικασία
Περιγράφοντας ακόμη το ποιους αφορά, για ποιες οφειλές και πώς θα δουλεύει όλη η διαδικασία, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ επισήμανε πως αφορά:
· Όλες τις οφειλές προς «θεσμικούς» πιστωτές: Τράπεζες, Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων, Εταιρείες Απόκτησης και Διαχείρισης Απαιτήσεων, Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία.
· Κάθε φυσικό πρόσωπο με ή χωρίς πτωχευτική ικανότητα που έχει περιέλθει σε μόνιμη και γενική αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων οφειλών.
Σχετικά με τις προϋποθέσεις απλές και αυτονόητες, χωρίς παραθυράκια για αποκλεισμούς:
· Μόνιμη και γενική αδυναμία ικανοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών
· Απουσία καταδολιευτικής ή απατηλής συμπεριφοράς
· Υποχρέωση ειλικρίνειας, που εξασφαλίζεται με την άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου.
Αναφορικά με τις επιμέρους προϋποθέσεις που εξειδικεύονται για την προστασία της πρώτης κατοικίας, της επαγγελματικής στέγης και της αγροτικής γης, θα ισχύουν τα εξής:
· Για την πρώτη κατοικία, το ακίνητο να χρησιμεύει ως κύρια κατοικία ή εν δυνάμει κύρια κατοικία.
· Για την επαγγελματική στέγη, το ακίνητο να χρησιμεύει ως φορολογική και πραγματική έδρα άσκησης κύριας επαγγελματικής δραστηριότητας,
· Για την αγροτική γη, το ακίνητο να ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότη
· Το μηνιαίο διαθέσιμο εισόδημα του οφειλέτη να μην ξεπερνάει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%.
· Η αντικειμενική αξία του ακινήτου για να ενταχθεί στη ρύθμιση να μην υπερβαίνει τις 300.000 ευρώ για τετραμελή οικογένεια.
Τα 2 στάδια της διαδικασίας
Η υλοποίηση της διαδικασίας περνά, την ίδια ώρα, μέσα από δύο στάδια. Το ένα είναι το εξωδικαστικό, με δύο εναλλακτικές επιλογές και το άλλο είναι η προσφυγή στη δικαστική οδό.
Ειδικότερα, στο πρώτο στάδιο της εξωδικαστικής ρύθμισης, κρίσιμο στοιχείο είναι η υποχρεωτικότητα της συμμετοχής του πιστωτή. «Για να το πω απλά, καμία τράπεζα και κανένα πιστωτικό ίδρυμα δεν θα μπορεί πια να κάνει bypass την υποχρέωση του να προτείνει μια βιώσιμη λύση στον οφειλέτη, αντί να προχωρά σε express αναγκαστικές εκτελέσεις και χιλιάδες πλειστηριασμούς», τόνισε ο κ. Τσίπρας.
Όλα τα βήματα
Τα βήματα είναι τα εξής:
1. Ο οφειλέτης υποβάλλει αίτημα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της ΕΓΔΙΧ
2. Η συμμετοχή των πιστωτών είναι υποχρεωτική όπως και το αποτέλεσμα της παραγόμενης ρύθμισης.
3. Αν ο πιστωτής δεν συμμετάσχει, τότε ακυρώνεται κάθε πράξη αναγκαστικής εκτέλεσης.
4. Η όλη διαδικασία διενεργείται μέσα από ηλεκτρονική πλατφόρμα. Με αντικειμενικότητα, γρήγορη, εύκολη και αξιόπιστη συλλογή δεδομένων και πραγματοποίηση διασταυρώσεων, με ταχύτητα στην έκδοση ρύθμισης, χωρίς κόστος για τον δανειολήπτη.
Οι εναλλακτικές
Από αυτό το πρώτο εξωδικαστικό στάδιο, προκύπτουν δύο εναλλακτικές διαδρομές από τη στιγμή που μπαίνουμε στο πλαίσιο της ρύθμισης:
Διαγραφή χρέους
Πρώτη εναλλακτική, είναι η ρύθμιση της οφειλής με μεγάλη διαγραφή μέρους της, αλλά σύντομη διάρκεια αποπληρωμής. Αυτή η κατηγορία, αφορά ήδη μεταβιβασθέντα στεγαστικά δάνεια που τα διαχειρίζονται εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων. Και περιλαμβάνει:
· Διαγραφή οφειλής.
· Πρόβλεψη για κρατική επιδότηση ως και 50% για την εξυπηρέτηση της εναπομείνασας οφειλής, με βάση εισοδηματικά και κοινωνικά κριτήρια.
· Σύντομη διάρκεια αποπληρωμής από 5 έως 10 έτη, με βάση την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.
Χρονική επέκταση με χαμηλές δόσεις
Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δε δύναται να ακολουθήσει τη βραχυχρόνια ρύθμιση, προχωράμε στην δεύτερη εναλλακτική: Τη ρύθμιση της οφειλής με μακρόχρονη διάρκεια αποπληρωμής και χαμηλές δόσεις. Σε αυτή την περίπτωση:
Καταβάλλεται το εκατό τοις εκατό (100%) της αντικειμενικής αξίας του προστατευόμενου ακινήτου, σε μηνιαίες ισόποσες δόσεις. Η αξία προσδιορίζεται από την εκκαθαριστική δήλωση ΕΝΦΙΑ και όπου αυτή δεν υπάρχει, από την εκτίμηση συμβολαιογράφου.
Σε περίπτωση που η αντικειμενική αξία είναι μεγαλύτερη από το οφειλόμενο ποσό, καταβάλλεται το οφειλόμενο ποσό σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις.
· Η διάρκεια της ρύθμισης κυμαίνεται από 10 έως 35 έτη, κάτι που εξαρτάται από την ικανότητα αποπληρωμής του οφειλέτη.
· Εξασφαλίζεται σταθερό χαμηλό επιτόκιο (ίσο με 2%).
· Και όσον αφορά τις δόσεις, μια σημαντική παράμετρος. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι υπάρχουν χιλιάδες περιπτώσεις που η ρύθμιση βγήκε, αλλά το μηνιαίο ποσό ήταν αδύνατο να καταβάλλεται με συνέπεια λόγω της μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος.
Μηνιαία δόση στα 3/10 εισοδήματος
Για το λόγο αυτό, υπάρχει η δικλείδα, ώστε η μηνιαία δόση υπολογισμένη με βάση το διαθέσιμο εισόδημα του νοικοκυριού, να μην ξεπερνά τα 3/10 του εισοδήματος. Επιπλέον, για τις πιο ευάλωτες κατηγορίες οφειλετών, η χορήγηση ρύθμισης συνοδεύεται από πρόγραμμα επιδότησης της αποπληρωμής των δόσεων, για να μη χαθεί η ρύθμιση.
Τα όρια ευαλωτότητας που ισχύουν σύμφωνα με το σχετικό νόμο 4472 που ψηφίσαμε το 2017, διευρύνονται κατά 50% προκειμένου να αφορά ακόμα περισσότερους συμπολίτες μας, δεδομένης και της αύξησης του κόστους διαβίωσης.
Δεύτερο στάδιο η δικαστική προσφυγή
Το δεύτερο στάδιο, το οποίο αφορά τη δικαστική προσφυγή. Είναι η καταφυγή που προβλέπεται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
· Για τον οφειλέτη, εάν παρά την υποχρεωτικότητα, τελικά οι δανειστές για οποιοδήποτε λόγο δεν συμμετάσχουν στο εξωδικαστικό στάδιο, ή εάν θεωρεί ότι εσφαλμένως απορρίφθηκε η αίτηση ρύθμισης στον εξωδικαστικό, ή εάν κρίνει αιτιολογημένα την ρύθμιση ως μη βιώσιμη ή εσφαλμένη και επιθυμεί εξατομικευμένη κρίση από δικαστή, υποβάλλοντας σχετική πρόταση.
· Για τον πιστωτή, αν διαφωνεί με την απόφαση υπαγωγής του οφειλέτη στον εξωδικαστικό, θεωρώντας ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου.
· Για όλες αυτές τις περιπτώσεις, θα υπάρχει ειδική σύντομη προθεσμία εκδίκασης των σχετικών υποθέσεων στο πλαίσιο της εκουσίας δικαιοδοσίας.
ΠΝΠ για την αναστολή των πλειστηριασμών
«Μέχρι την έναρξη εφαρμογής της λύσης όμως δε θα αφήσουμε κανέναν στο κενό: Η πρώτη ενέργεια θα είναι να προχωρήσουμε αμέσως με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, στην αναστολή των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας, επαγγελματικής στέγης και αγροτικής γης, με βάση τα παραπάνω εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια για διάστημα τριών μηνών, έως ότου δηλαδή τεθεί σε πλήρη εφαρμογή το νέο πλαίσιο ρύθμισης οφειλών» υποστήριξε ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, σημειώνοντας με νόημα πως «ο στόχος προφανής, να κλείσουμε και την τελευταία κερκόπορτα στους επιτήδειους που εποφθαλμιούν την περιουσία των Ελλήνων πολιτών και πιθανά να σχεδίαζαν ένα ρεσάλτο της τελευταίας στιγμής πριν επανέλθει η δικαιοσύνη και η λογική σε αυτό τον τόπο». «Το πάρτι θα τελειώσει. Η δικαιοσύνη θα επιστρέψει παντού», δήλωσε.
Ρύθμιση για το ελβετικό φράγκο
Τέλος, ειδική μέριμνα έχει ληφθεί και για πάνω από 70.000 δανειολήπτες, που έλαβαν στεγαστικά δάνεια σε Ελβετικό φράγκο, καθώς όπως προανήγγειλε ο κ. Τσίπρας θα έρθει «νομοθετική ρύθμιση ώστε προστατευτεί η πρώτη κατοικία τους και να ρυθμιστεί η οφειλή τους με βιώσιμο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την ισοτιμία τη περίοδο που έλαβαν το δάνειο, αλλά και το ποσό που έχουν ήδη αποπληρώσει».
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:
1. Εναλλακτική 1
Α.
– Ονομαστική οφειλή: 100.000Ε
– Διαγραφή 50% οφειλής= 50.000Ε
– Ποσό προς πληρωμή = 50.000Ε
– Χρονική διάρκεια 10έτη (120)
– Μηνιαία Δόση = 417 Ε (χωρίς επιδότηση)
– Μηνιαία Δόση = 208 Ε (με επιδότηση 50%)
– Μηνιαία Δόση = 292 Ε (με επιδότηση 30%)
Β.
– Ονομαστική οφειλή: 100.000Ε
– Διαγραφή 50% οφειλής= 50.000Ε
– Ποσό προς πληρωμή = 50.000Ε
– Χρονική διάρκεια 5έτη (60)
– Μηνιαία Δόση = 833 Ε (χωρίς επιδότηση)
– Μηνιαία Δόση = 417 Ε (με επιδότηση 50%)
– Μηνιαία Δόση = 583 Ε (με επιδότηση 30%)
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ:
1. Εναλλακτική 2
Α.
– Ονομαστική οφειλή: 100.000Ε
– Αντικειμενική αξία ακινήτου = 70.000Ε
– Ποσό προς πληρωμή = 70.000Ε
– Διαγραφή υπολοίπου= 30.000Ε
– Χρονική διάρκεια 20έτη (240)
– Επιτόκιο 2%
– Μηνιαία Δόση = 354 Ε (χωρίς επιδότηση)
– Μηνιαία Δόση = 177 Ε (με επιδότηση 50%)
– Μηνιαία Δόση = 248 Ε (με επιδότηση 30%)
Β.
– Ονομαστική οφειλή: 100.000Ε
– Αντικειμενική αξία ακινήτου = 70.000Ε
– Ποσό προς πληρωμή = 70.000Ε
– Διαγραφή υπολοίπου= 30.000Ε
– Χρονική διάρκεια 35 έτη (420)
– Επιτόκιο 2%
– Μηνιαία Δόση = 232 Ε (χωρίς επιδότηση)
– Μηνιαία Δόση = 116 Ε (με επιδότηση 50%)
– Μηνιαία Δόση = 162 Ε (με επιδότηση 30%)
Γ.
– Ονομαστική οφειλή: 100.000Ε
– Αντικειμενική αξία ακινήτου = 70.000Ε
– Ποσό προς πληρωμή = 70.000Ε
– Διαγραφή υπολοίπου= 30.000Ε
– Χρονική διάρκεια 10 έτη (120)
– Επιτόκιο 2%
– Μηνιαία Δόση = 644 Ε (χωρίς επιδότηση)
– Μηνιαία Δόση = 322 Ε (με επιδότηση 50%)
– Μηνιαία Δόση = 450 Ε (με επιδότηση 30%)
Σημειωτέον ότι το πρώτο σενάριο αφορά ήδη μεταβιβασθεντα σε funds «κόκκινα δάνεια», ενώ στο δεύτερο σενάριο περιγράφεται ως η εναλλακτική που αφορά και τις τράπεζες.
Κληθείς να διαλέξει μεταξύ του «καλού» και του «κακού νέου», ο κ. Τσίπρας σημείωσε ότι είναι αρνητική εξέλιξη η ύπαρξη των «κόκκινων δανείων», αλλά το καλό νέο σχετίζεται άμεσα με το γεγονός ότι το γεγονός ότι τα «κόκκινα δάνεια» «έφυγαν από τις τράπεζες, ότι ανήκουν σε ιδιωτικές εταιρίες που λειτουργούν μέσα στο Σύνταγμα και τους νόμους που ορίζει η επικράτεια της χώρας». «Τώρα ανήκουν σε εταιρείες και τους νόμους και τους κανόνες θα τους βάλουμε εμείς», κατέληξε ο κ. Τσίπρας.
