Εισήγηση πραγματοποίησε η βουλευτής Αχαΐας και Τομεάρχης Πολιτισμού της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Σία Αναγνωστοπούλου στην Ολομέλεια της Βουλής στη συζήτηση της επίκαιρης επερώτησης αρμοδιότητας Υπουργείου ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ σαράντα έξι Βουλευτών της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, με θέμα: «Έλλειψη στρατηγικής και αντικοινωνική πολιτική στον τομέα του Πολιτισμού».
Αναλυτικά η εισήγηση:
“Καλούμαστε σήμερα να συζητήσουμε μια επίκαιρη επερώτηση για έναν πάρα πολύ σημαντικό τομέα, τον πολιτισμό, εν μέσω μιας μεγάλης κρίσης, υγειονομικής και οικονομικής.
Θα ήθελα κατ’ αρχάς να εκφράσω τη θλίψη μου και τη θλίψη του κόμματός μου για τους ανθρώπους που χάνονται λόγω του COVID, αλλά να εκφράσω και την ευγνωμοσύνη μας για αυτήν την ηρωική πάλη των γιατρών και των νοσηλευτών μέσα στα νοσοκομεία. Όπου λείπει η κυβερνητική υπευθυνότητα αναδεικνύεται ο ατομικός και συλλογικός ηρωισμός.
Σε αυτήν λοιπόν την κρίσιμη φάση, ο πολιτισμός πλήττεται βαριά. Η ΠΟΘΑ και το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών με υπογραφές πολλών Σωματείων και φυσικών προσώπων εκθέτουν, με τα πιο μελανά χρώματα, αυτά που συμβαίνουν στον Πολιτισμό σήμερα.
Το καταθέτω στο Πρακτικά.
Κυρία Υπουργέ, όλη η κοινωνία πλήττεται από τις πολιτικές εγκληματικής αδιαφορίας που έχει επιδείξει η Κυβέρνηση σε τρεις θεμελιώδεις δημόσιους πυλώνες από τους οποίους εξαρτάται η ελευθερία, η δημοκρατία και η κοινωνική συνοχή της κοινωνίας: Δημόσια Υγεία, Δημόσια Παιδεία και Δημοκράτης Πολιτισμός. Θα επανέλθω σε αυτό.
Με αυτήν την ευκαιρία, θα ήθελα να χαιρετίσω την πρωτοβουλία τόσο της ΠΟΘΑ όσο και του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, οι οποίοι στις 17 Νοεμβρίου εξέπεμπαν προγράμματα και οι δύο μέσω ίντερνετ από τη μία μεριά, μέσω ραδιοφώνων από την άλλη, για να τιμήσουν αυτήν την εξέγερση του Πολυτεχνείου για δημοκρατία και ελευθερία, την οποία η δική σας Κυβέρνηση ήθελε με απίστευτο αυταρχισμό να σιωπήσει την τιμή που της οφείλουμε κάθε χρόνο. Δεν θα πω τι έγινε εκείνη την ημέρα, αλλά θα χαιρετίσω τον Δημοκράτη Πολιτισμό, ο οποίος και τότε ενέπνευσε στην εξέγερση και σήμερα θυμίζει ξανά ότι η συλλογική συνείδηση και η μνήμη έχουν ταυτότητα. Κι αυτήν την ταυτότητα την κωδικοποιεί πάλι και πάντα ο Πολιτισμός.
Κυρία Υπουργέ, σας είπα ότι για μας η δημόσια παιδεία, η δημόσια υγεία και ο δημοκράτης πολιτισμός είναι οι πυλώνες αυτής της Δημοκρατίας και της ελευθερίας όλων των πολιτών. Και μιλάω για δημοκράτη πολιτισμό, γιατί στα σχέδιά σας ήτανε, όπως για ιδιωτική παιδεία, έτσι για ιδιωτική υγεία, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, ένας ολιγαρχικός πολιτισμός, από τους λίγους για τους λίγους.
Γι αυτό εν μέσω πανδημίας δεν είχατε, κυρία Υπουργέ, κανένα σχέδιο, κανένα αντανακλαστικό, για να στηρίξετε αυτόν τον Πολιτισμό. Φοβηθήκατε κι εσείς, όπως είπε ο κ. Πέτσας, να μην σπαταληθούν άδικα λεφτά, άδικα για τις ΜΕΘ, άδικα για τα σχολεία, άδικα για τους ανθρώπους του Πολιτισμού. Σας είχαμε κάνει πρόταση να έρθετε στη Βουλή να διαβουλευτούμε συναινετικά για το τι θα γίνει με το κλείσιμο των χώρων του Πολιτισμού και πώς θα αντιμετωπιστεί αυτό το ζήτημα, αλλά η συναίνεση και για εσάς, όπως άλλωστε για τον Πρωθυπουργό, σημαίνει «ακολουθείστε ό,τι κάνω εγώ, αν δεν ακολουθείτε, δεν είστε συναινετικοί».
Ο Πολιτισμός δεν είναι πολυτέλεια και οι δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι σε αυτόν δεν είναι αμελητέα επαγγελματική τάξη ούτε ένας ιδιόρρυθμος χώρος, ούτε βέβαια νοείται Υπουργός Πολιτισμού να κάνει άσκηση ύφους και επίδειξη δύναμης, εκφέροντας διάφορα, όπως «μαύρη εργασία».
Κυρία Υπουργέ, δεν υπερασπίζεστε τα αυτονόητα. Θα ξεκινήσω από την πολιτιστική κληρονομιά γιατί εκεί κατ’ αρχάς αποτυπώνεται η σφραγίδα μίας κυβέρνησης για το τι σημαίνει δημοκράτης πολιτισμός για όλους. Για το σταθμό Βενιζέλου του μετρό Θεσσαλονίκης είπατε ψέματα ότι δεν υπάρχουν μελέτες. Τις καταθέτω στα Πρακτικά της Βουλής, για να τις δούνε οι ιστορικοί του μέλλοντος. Για να έχουν μαρτυρίες για το ποιος ευθύνεται για τον εγκληματικό κατακερματισμό των αρχαιοτήτων του Μετρό Θεσσαλονίκης.
Είπατε ψέματα ότι θα καθυστερήσει το έργο του Μετρό λόγω της κατά χώρα διατήρησης γιατί υπάρχουν μελέτες, οι οποίες αποδεικνύουν το ακριβώς αντίθετο. Και υπάρχει και η πραγματικότητα, κυρία Υπουργέ. Ένα έργο το οποίο είχε καθυστερήσει επί προηγούμενων κυβερνήσεων πάρα πολλά χρόνια, που τα δύο χρόνια πριν από το 2015 ήταν εντελώς σταματημένο, ολοκληρώθηκε κατά 75% μέχρι το 2019.
Ακολουθήσατε τα συμφέροντα των εργολάβων και καταδικάζετε τη Θεσσαλονίκη και εμάς, όλους τους Έλληνες, αλλά και τη διεθνή κοινότητα να μην έχει ένα τεράστιο δείγμα συνέχειας πολυπολιτισμικού πολιτισμού, θρησκευτικού και κοσμικού κέντρου όλων των Βαλκανίων, όπως είναι η Θεσσαλονίκη. Η Θεσσαλονίκη σας αρέσει ως περικεφαλαία. Όταν δεν σας βολεύει στο αφήγημά σας τότε μπαίνει στο περιθώριο.
Βέβαια τα ίδια κάνατε και με τη Σαλαμίνα. Εκεί όχι μόνο καγχάσατε για τον τύμβο των Σαλαμινομάχων, αλλά ακολουθήσατε αυτά που είπε ο κ. Χατζηδάκης, επειδή συνεργαζεστε πάρα πολύ. Αλλά κυρία Υπουργέ, είστε Υπουργός Πολιτισμού και όχι μη πολιτισμού και ακολουθείτε έναν Υπουργό, ο οποίος έχει έναν νόμο αρχαιοκτόνο και περιβαλλοντοκτόνο. Εκεί έπρεπε να ασκήσετε αυτό το οποίο προσδιορίζεται από το Σύνταγμα για την αρμοδιότητά σας, να στηρίξετε την πολιτιστική κληρονομιά στη Σαλαμίνα.
Παραδώσατε τη χερσόνησο της Κυνόσουρας σε έναν κολλητό και από την άλλη μεριά, στερήσατε από αυτήν την περιοχή -εκεί που πηγαίνατε και φωτογραφιζόσασταν με τον Πρωθυπουργό για τα δυόμισι χιλιάδες χρόνια- τη διατήρηση και την προστασία του εμβληματικού μνημείου που είναι η Σαλαμίνα. Εμείς, όμως, θέλουμε να πούμε ότι αυτό δεν θα περάσει έτσι. Θα είχα πολλά παραδείγματα να αναφέρω για την πολιτιστική κληρονομιά, για το Καρά Τεπέ της Μυτιλήνης, για την Κοιλάδα των Μουσών της Βοιωτίας, για την Αίγλη Ζαππείου, αλλά θα μείνω μόνο στην ίδια την Ακρόπολη.
Καγχάσατε, ειρωνευτήκατε, αυτό που συνηθίζετε μονίμως, τους ανθρώπους, τους πολίτες, που είναι δικαίωμά τους και καθήκον τους να ενδιαφερθούν για τα έργα και τις παρεμβάσεις στον Βράχο της Ακρόπολης. Καγχάσατε, αλλά δεν μας είπατε, κυρία Υπουργέ, γιατί το ελληνικό τμήμα της UNESCO ασκεί δριμεία κριτική για τις παρεμβάσεις. Το καταθέτω στα Πρακτικά της Βουλής. Γιατί, κυρία Υπουργέ, δεν έγινε καμία δημοκρατική διαβούλευση; Γι’ αυτόν τον δημοκράτη πολιτισμό μιλάμε. Δεν θέλουμε εμείς να μπούμε στην επιστημονική συζήτηση, αλλά υπάρχουν πολλές επιστημονικές απόψεις. Υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι έχουν δώσει απόψεις άλλες και τώρα το ελληνικό τμήμα της UNESCO. Θα πάω στον σύγχρονο πολιτισμό να δούμε τους ζωντανούς, οι οποίοι παλεύουν με την επιβίωσή τους. Βαθιά ταξική αντιμετώπιση, αυτή είναι η επικεφαλίδα που μπορεί να πει κανείς. Λέτε συνέχεια, είπατε πριν και στην επίκαιρη ερώτηση του συναδέλφου, «δώσαμε τόσα», νούμερα, νούμερα.
Εγώ θα σας πω ότι όλες οι επιχορηγήσεις που δώσατε συνολικά, και αυτές που δώσατε για τη Θεσσαλονίκη για τους εποπτευόμενους φορείς προχθές, για την παραγωγή θεατρικών παραστάσεων μισό εκατομμύριο χθες, ξεπερνάνε κατά λίγο τα λεφτά της λίστας Πέτσα στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, 24 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Άρα, λοιπόν, αποτιμάται ο Πολιτισμός και οι άνθρωποί του λίγο περισσότερο από τη λίστα Πέτσα. Καταθέτω εδώ για να μείνουν στα Πρακτικά της Βουλής οι περίφημες επιχορηγήσεις. Πώς ήταν πετσοκομμένος ο προϋπολογισμός του 2020, γιατί δεν υπήρχε ο Πολιτισμός στον προϋπολογισμό σας, πώς είναι πετσοκομμένος του 2021, τουλάχιστον αυτό που έχουμε δει.
Θέλω, όμως, να πω δύο πράγματα για τα περίφημα επιδόματα. Κυρία Υπουργέ, φτιάξατε μία φούσκα που λέγεται Μητρώο Καλλιτεχνών. Είναι μία πλατφόρμα στο Υπουργείο Εργασίας στην «Εργάνη». Ο κόσμος πεινάει. Ξανανοίξτε την τώρα!
Επειδή, όμως, ο κόσμος του Πολιτισμού πεινάει, και με αυτή την, θα μου επιτρέψετε, απολίτιστη και αντιδημοκρατική πολιτική πολιτισμού, θα ήθελα να καταθέσουμε εδώ στη Βουλή κάποιες προτάσεις. Τις έχουμε εισηγηθεί εδώ και καιρό. Κάποιες είναι καινούριες.
Πρώτον, Πρόγραμμα «Μένουμε Όρθιοι ΙΙ», όπου αναλύονται και κοστολογούνται όλα τα μέτρα ομπρέλας προστασίας για τους δημιουργούς, τους καλλιτέχνες, τους επισφαλώς εργαζόμενους και τις επιχειρήσεις του πολιτισμού, της δημιουργικής, πολιτιστικής οικονομίας και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης.
Δεύτερον, τις προτάσεις μας για ταμείο για πολιτιστικό και δημιουργικό τομέα, για την αξιοποίηση του ΕΣΠΑ για σημαντική αύξηση των προγραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού, για μεγάλο κοινωνικό πρόγραμμα «Πολιτισμός για Όλους», για ενίσχυση πόρων κινηματογράφου, προτάσεις για το βιβλίο, τις οποίες και καταθέτουμε εδώ.
Γιατί εχθές απ’ ό,τι παρακολούθησα, κυρία Υπουργέ, μείνατε στις γενικότητες γι’ αυτό το μείζον θέμα, όπως είναι το βιβλίο.
Τρίτον, καταθέτουμε την ερχόμενη εβδομάδα τροπολογία με τρεις διατάξεις στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Εργασίας και καλούμε όλους τους Βουλευτές όλων των παρατάξεων που θεωρούν ότι ο πολιτισμός δεν είναι ψυχοφάρμακο, αλλά είναι η ζωή η ίδια, η δική μας και του μέλλοντος να τη στηρίξουν.
Η πρώτη διάταξη αφορά την ποσόστωση ρεπερτορίου. Με την προτεινόμενη διάταξη δημιουργείται μία εθνική ομπρέλα προστασίας της εγχώριας δημιουργίας και των νέων δημιουργών. Έπρεπε να το έχουμε κάνει. Το έχουν κάνει άλλες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και πολλές άλλες χώρες. Το 35% είναι το ελάχιστο ποσοστό με το οποίο μπορεί αυτή η κοινωνία και η Κυβέρνηση βέβαια να δείξει την αλληλεγγύη της, την εθνική προστασία και της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά και της σύγχρονης δημιουργίας.
Ενίσχυση Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης. Ξέρετε ότι με το κλείσιμο όλων των χρηστών που αποδίδουν στους ΟΣΔ χρήματα, οι άνθρωποι, τα φυσικά πρόσωπα, οι καλλιτέχνες, οι δημιουργοί δεν μπορούν να ζήσουν. Να δοθούν λεφτά στον Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας, 50% της διανομής που αναλογούσε στους δικαιούχους το 2019, 95% να πάει στα φυσικά πρόσωπα. Τα αποδιδόμενα στους δικαιούχους να είναι αφορολόγητα και ακατάσχετα. Τρίτη και τελευταία διάταξη. Συντελεστής ΦΠΑ στο 6% για ψηφιακά βιβλία, ψηφιακή ή ηχητική μορφή μουσικής, για πώληση όλων των υλικών των φορέων και των ψηφιακών αρχείων εγγραφής ήχου και εικόνας, για όλες τις υπηρεσίες πολιτισμού. Εδώ, με αυτήν τη διάταξη, απαλείφεται ο περιορισμός ότι ισχύει για τις υπηρεσίες πολιτισμού μέχρι τον Απρίλη και γίνεται για πάντα από εδώ και πέρα.
Ανοιχτά βιβλιοπωλεία και ανοιχτές δανειστικές βιβλιοθήκες με όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα. Μία εθνική πολιτική για το βιβλίο, την οποία η δική σας Κυβέρνηση σταμάτησε καταργώντας το ΕΚΕΒΙ. Έχουμε πολλά να συζητήσουμε, κυρία Υπουργέ. Μην αρχίσετε, όμως, πάλι τα νούμερα και μία στείρα αντιπαράθεση και πολεμική, όπως το συνηθίζετε.
Δευτερολογία:
Πάλι ψέματα, πάλι στρεβλώσεις της πραγματικότητας. Με ψέματα, όμως, δεν τα βγάζουμε πέρα σε αυτήν την κρίση. Βέβαια, θα μου πείτε εδώ ο Πρωθυπουργός της χώρας είπε απ’ αυτό το Βήμα ότι το μισό μαξιλάρι των 37 δις το έφτιαξε ο ίδιος, δεν θα πείτε εσείς τόσα ψέματα; Θα τα πείτε.
Κυρία Υπουργέ, θα ήθελα να ξεκαθαρίσουμε δύο πράγματα και να σταματήσετε επιτέλους να χτυπάτε την προηγούμενη κυβέρνηση, λες και κάνετε αντιπολίτευση στην Αξιωματική Αντιπολίτευση.
Πρώτον, είμαστε υπερήφανοι για την πολιτική μας για τα πνευματικά δικαιώματα και την προστασία των δημιουργών. Είμαστε υπερήφανοι για τη διάσωση των δημόσιων πολιτιστικών φορέων που παραλάβαμε από εσάς χρεοκοπημένους. Είμαστε υπερήφανοι για την ίδρυση του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης. Είμαστε υπερήφανοι για την αναβάθμιση του Μητρώου Πολιτιστικών Φορέων του Υπουργείου και την επαναφορά της ενιαίας τιμής βιβλίου. Είμαστε υπερήφανοι για το νόμο που ετοιμάσαμε –δυστυχώς, δεν τον περάσατε από τη Βουλή- για εθνική πολιτική για το βιβλίο, για το ΕΚΕΒΙ, όταν εσείς ήσασταν Γενική Γραμματέας τότε που καταργήθηκε. Θέλω να ρωτήσω τώρα το εξής. Μας μιλήσετε για το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού. Σε αυτή τη χώρα υπάρχει ένας άνθρωπος, στοιχειωδώς πολιτισμένος, που να αποδέχεται την αντικατάστασή του κ. Τσουκαλά με τον κ. Κούκη, ο οποίος είπε στους εκδότες ούτε λίγο ούτε πολύ ότι «εδώ είναι μαγαζί μου και θα κάνω ό,τι θέλω»; Ο κ. Κούκης απέναντι στον κ. Τσουκαλά! Αυτό τα λέει όλα.
Είμαστε υπερήφανοι για το ηλεκτρονικό εισιτήριο στους αρχαιολογικούς χώρους. Είμαστε υπερήφανοι και γι’ αυτά που έγιναν στην Εθνική Πινακοθήκη, που τώρα λέτε δεν έγινε τίποτα. Είμαστε υπερήφανοι για το ότι ετοιμάσαμε τους διαγωνισμούς, για να προέρχονται από αυτούς οι διευθυντές των εποπτευόμενων φορέων. Το καταργήσατε. Είμαστε υπερήφανοι για το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, που ακόμα δεν έχει διευθυντή. Είμαστε υπερήφανοι που ολοκληρώσαμε τα ΕΣΠΑ που είχαν μείνει ανολοκλήρωτα από τότε που πάλι ήσασταν Γενική Γραμματέας και θα απεντάσσονταν τα έργα. Είμαστε υπερήφανοι για τα διακόσια έτοιμα, που τα παραλάβατε έτοιμα. Είμαστε περήφανοι για τις επιχορηγήσεις που είχατε κόψει το 2011 και για πολλά άλλα.
Σας καλώ, κυρία Υπουργέ, να αναμετρηθείτε με αυτά που έκανε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Δεν τα έκανε όλα, δεν τα έκανε πάντα με το σωστότερο τρόπο, αλλά υπό τις συνθήκες και για τεσσερισήμισι χρόνια, έκανε πάρα πολλά.
Κυρία Υπουργέ, σας ρωτώ εδώ, επειδή έχω μάθει να σέβομαι τους συνομιλητές μου, να σέβομαι όλους τους πολίτες και αυτούς με τεράστιο θεσμικό ρόλο. Τι κάνατε στο Συμβούλιο της Επικρατείας; Γιατί εμείς δεν θέτουμε σε αμφισβήτηση το Συμβούλιο, όπως προσπαθείτε να θίξετε, αλλά εδώ ζητάμε να μάθουμε τι κάνατε στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Κυρία Υπουργέ, δεν τα λέμε εμείς για τις αρχαιότητες της Θεσσαλονίκης.
Ποιοι είμαστε εμείς, άλλωστε; Τα λέει όλος ο επιστημονικός κόσμος, διεθνής και εγχώριος.
Σας καταθέτω εδώ για τα Πρακτικά της Βουλής τις δηλώσεις του κ. Κουμούση. Γνωρίζετε τον ομότιμο Καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου που ήταν στο ΚΑΣ και γνωρίζετε τι λέει για τις μεθοδεύσεις που έγιναν στο ΚΑΣ; Απαντήστε στον κ. Κουμούση, όχι σε εμένα, κυρία Υπουργέ.
Θέλω να τελειώσω, λέγοντας ένα πράγμα. Καταθέσαμε συγκεκριμένο πρόγραμμα, κυρία Υπουργέ, και καταθέσαμε αυτά που λένε οι ίδιοι οι εργαζόμενοι στον πολιτισμό, όχι αυτά που λέμε εμείς. Κατατέθηκαν στα Πρακτικά. Πάρτε τα και διαβάστε τα. Κατατέθηκαν έγγραφα της ΠΟΘΑ, των μουσικών κ.λπ…
Ερωτώ λοιπόν: Θα στηρίξετε την τροπολογία που καταθέτουμε την επόμενη εβδομάδα στο νομοσχέδιο ενίσχυσης του κόσμου του πολιτισμού, με ποσόστωση ρεπερτορίου, πρώτον και δεύτερον, με σημαντική ενίσχυση των ΟΣΔ ώστε να ενισχυθούν τα φυσικά πρόσωπα, οι δικαιούχοι, για πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα, με το ΦΠΑ στο 6% για όλα αυτά που ανέλυσα προηγουμένως και θα αναλύσουμε την επόμενη εβδομάδα;
Είστε περήφανη, κυρία Υπουργέ, για τη συνεργασία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα. Το είδαμε. Η Θεσσαλονίκη είναι η απόδειξη: Με τις ιδιωτικές κλινικές να μην ανταποκρίνονται και το Δημόσιο πάλι να σηκώνει το βάρος, αυτός ο ηρωικός κόσμος των νοσηλευτών και των γιατρών του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Εθνική αλληλεγγύη μπορεί να υπάρξει, όταν η Κυβέρνηση εμπνεύσει την εθνική αλληλεγγύη, όταν δεν χωρίζει άριστους και μη άριστους, ορατούς και αόρατους, αυτούς που αξίζουν και αυτούς που δεν αξίζουν.
Κυρία Υπουργέ, σας σέβομαι, όπως σέβομαι τους πάντες και το ξέρουν οι συνάδελφοί σας στη Νέα Δημοκρατία. Έχω σταματήσει όμως εδώ και κάποιον καιρό να αμφιβάλλω για το ποιον εξυπηρετείτε στο Υπουργείο Πολιτισμού. Τους ζωντανούς δεν τους στηρίζετε. Την πολιτιστική κληρονομιά που έχουν αφήσει οι νεκροί, επίσης, δεν την στηρίζετε. Ποιον στηρίζετε επιτέλους; Θέλω συγκεκριμένες απαντήσεις.”
