Η ιερόσυλη πράξη κινητοποίησε τις αστυνομικές και ανακριτικές Αρχές, για τον εντοπισμό του δράστη και την παραδειγματική του τιμωρία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΦΑΝΗΣ ΒΓΕΝΟΠΟΥΛΟΣ
Τον Μάρτιο του 1929 η Πάτρα, όπως και όλη η Ελλάδα, συγκλονίζεται από την είδηση της κλοπής των κειμηλίων από τη Μονή της Αγίας Λαύρας στα Καλάβρυτα. Η ιερόσυλη πράξη κινητοποίησε τις αστυνομικές και ανακριτικές Αρχές, για τον εντοπισμό του δράστη και την παραδειγματική του τιμωρία.
Ο δράστης της κλοπής ομολόγησε κάποιες ημέρες αργότερα, αφού στο μεταξύ είχε «φορτωθεί» την κλοπή ένας μοναχός.
Την Κυριακή 3 Μαρτίου 1929, ο «Νεολόγος» των Πατρών προλαβαίνει την είδηση της κλοπής και σε μονόστηλο της τρίτης σελίδας, γράφει: «Εκλάπησαν τα ιστορικά κειμήλια της Αγ. Λαύρας – Ανυπολόγιστος απώλεια». Σύμφωνα με το δημοσιεύμα: «Τηλεγράφημα εκ Καλαβρύτων ληφθέν χθες εις την ενταύθα Διοίκησιν χωροφυλακής ανέφερεν ότι εκ της Μονής της Αγίας Λαύρας εκλάπησαν πάντα σχεδόν τα ιστορικά κειμήλια, τα οποία φυλάσσονται εκεί από εκατονατετηρίδος και πλέον. Το τηλεγράφημα είνε λίαν ξηρόν και τονίζει ότι οι δράσται της κλοπής ταύτης είνε άγνωστοι».
Τα κειμήλια
Στο ίδιο δημοσίευμα του «Νεολόγου» των Πατρών γίνεται και η καταγραφή των κειμηλίων της Μονής: «Εις την Μονήν της Αγίας Λύαρας εφυλάσσοντο μεταξύ των άλλων και το λάβαρον της Επαναστάσεως του 1821, το οποίον ύψωσεν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, διάταγμα Βυζαντινών αυτοκρατόρων μεγίστης σπουδαιότητος, ιερά άμφια Πατριαρχών και Μητροπολιτών κ.λ.π. μεγάλης ιστορικής αξίας».
Βέβαια, τα κειμήλια στα οποία αναφέρεται ο συντάκτης του «Νεολόγου» των Πατρών δεν θα κέντριζαν το ενδιαφέρον ενός διαρρήκτη, ο οποίος αναζητούσε χρυσό και πολύτιμους λίθους, ώστε να τους πουλήσει και να πάρει χρήματα.
Την επόμενη ημέρα, στις 4 Μαρτίου 1929, στο πρωτοσέλιδο ρεπορτάζ του «Νεολόγου» των Πατρών για το θέμα αναφέρεται πως: «Αι πληροφορίαι αι μεταδοθείσαι ενταύθα παρ’ επιβατών ελθόντων χθές εκ Καλαβρύτων, αλληλοσυγκρούονται. Άλλαι εξ αυτών αναφέρουν ότι εκλάπησαν άπαντα τα ιστορικά κειμήλια και άλλαι ότι η κλοπή περιωρίσθη εις αναθήματα εκ χρυσού, αργυρού και πολυτίμων λίθων. Ούτω κατά τας τελευταίας ταύτας πληροφορίας, το λάβαρον της Επαναστάσεως του 21 δεν εκλάπη, πλην του δωρηθέντος υπό της αυτοκρατείρας της Ρωσίας Αικατερίνης της Μεγάλης Ευαγγελίου περοικικλιμένου διά 1102 αδαμάντων και άλλων χρυσών και αργυρών σκευών και αναθημάτων».
Αναλυτικότερη περιγραφή των κλαπέντων από τη Μονή έχουμε στον «Νεολόγο» των Πατρών την επομένη ημέρα την Τρίτη 5 Μαρτίου: «Ως εγκύρως εγνώσθη μεταξύ των κλαπέντων συγκαταλέγεται το δωρηθέν υπό της αυτοκράτειρας της Ρωσσίας Αικατερίνης της Μεγάλης Ευαγγέλιον, εν αρχιερατικόν εγκόλπιον χρυσούν και αργυρούν, εις σταυρός αργυρούς και επίχρυσος, η μίτρα του επισκόπου Παλαιών Πατρών Γερμανού φέρουσα 89 πολυτίμους λίθους, ως και αργυρά και χρυσά θυμιατά και κανδύλαι».
Οι ύποπτοι
Οι πρώτες υποψίες των διωκτικών και ανακριτικών Αρχών έπεσαν στους καλόγερους του μοναστηρίου. Την Δευτέρα 4 Μαρτίου ο «Νεολόγος» των Πατρών γράφει σχετικά: «Αρκετοί των καλογήρων χαρακτηριζόμενοι ως ύποπτοι συνελήφθησαν και ετέθησαν εν αυστηρά απομονώσει», ενώ την επόμενη ημέρα δημοσιεύει πως συνελήφθησαν δυο αδελφοί βοσκοί που πέρασαν το βράδυ της κλοπής έξω από το μοναστήρι, όπως και ένας πρώην καλόγερος της Μονής που είχε κατηγορηθεί στο παρελθόν για κλοπές, όπως και ο αδελφός του.
Υποψίες υπάρχουν και για τον ιερομόναχο της Αγίας Λαύρας Φιλάρετο Ζαφειρόπουλο, ο οποίος, έχει συλληφθεί και ανακρίνεται μιας και είναι ο βασικός ύποπτος.
Ωστόσο, λίγες ημέρες αργότερα όλα θα ξεδιαλύνουν, μιας και ο δράστης της κλοπής θα ομολογήσει την πράξη του και θα παραδώσει τα κειμήλια που έκλεψε από το Μοναστήρι. Πρόκειται για τον Ανδρέα Σφυρή, οποίος είχε κατηγορήσει τον ιερομόναχο ότι: «τα κειμήλια είχε κλέψει ο ιερομόναχος Φιλάρετος Ζαφειρόπουλος τη συγκαταθέσει του ηγουμένου, τα οποία παρέδωσαν εις αυτόν και μετέφερεν εις Διακοφτόν, ίνα τα παραδώση τις τον Μπιμπίκον και τα πωλήση ο τελευταίος», όπως διαβάζουμε στον «Νεολόγο» των Πατρών την Παρασκευή 15 Μαρτίου 1929. Ωστόσο, οι ισχυρισμοί του Σφυρή δεν έπεισαν τους αστυνομικούς και ανακρίνοντας εκ νέου τον Φιλάρετο, αποφάνθηκαν ότι «ούτος δεν ετύγχανεν ένοχος της πράξεως».
Η ομολογία
Οι υποψίες των αστυνομικών πέφτουν και πάλι στον Σφυρή, ο οποίος «παρ’ όλην την διακρίνουσαν αυτόν ευφυΐαν, υπέπεσε εις ωρισμένας αντιφάσεις. Τούτο εκμεταλευθείς ο ανωτέρω αξιωματικός, ηνάγκασε τον Σφυρήν να ομολογήση ότι ούτος είχε διαπράξει την κλοπήν δια ρήξεως της θύρας, αγοράσας προς τούτο εκ Πατρών ένα λοστόν και μίαν τανάλιαν, τα οποία μετά την κλοπήν είχε ρίψει εντός του ποταμού Βουραϊκού. […] Ο Σφυρής παρ’ όλας τας αρχικάς αντιρρήσεις του, ηναγκάσθη να ομολογήση, ότι την διάρρηξιν είχε διαπράξει μετά του γαμβρού του Ντόκου εκ Βυσωκάς».
Τα κλοπιμαία
Όλα αυτά συμβαίνουν τα ξημερώματα της 12ης προ την 13η του μήνα και μετά την ομολογία οι αστυνομικοί ζητούν από τον δράστη να τους υποδείξει που βρίσκονται τα κλοπιμαία κειμήλια. Στις 4 τα ξημερώματα οι αστυνομικοί με τον κατηγορούμενο πηγαίνουν δυο ώρες δρόμο μακριά από τα Καλάβρυτα στη Βυσωκά, το σημερινό Σκεπαστό Καλαβρύτων. Όπως γράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών: «Εκεί ανασκάψαντες ανεύρον τα καλύμματα του κλαπέντος Ευαγγελίου μετά 17 εικόνων εκ σμάλτου, αίτινες υπήρχον επ’ αυτού. Εκ του ιερού Ευαγγελίου είχον αφαιρεθεί άπαντες οι αδάμαντες δι’ ων εκοσμείτο». Ωστόσο, τα υπόλοιπα κλοπιμαία είχαν κρυφτεί σε άλλο μέρος από τον ανιψιό του Σφυρή, τον οποίον βρήκαν οι αστυνομικοί και τους υπέδειξε το μέρος. «Πράγματι μετέβησαν εις πολύ μεμακρυσμένον μέρος και εντός πρίνων είχον χώσει ταύτα, έχοντες ρίψει επάνω και διάφορα φυλλώματα». Παρά ταύτα, έλλειπαν ακόμη τα διαμάντια του Ευαγγελίου, τα οποία οι αστυνομικοί τα ζήτησαν και αυτά. «Κατόπιν τούτου ο Σφυρή ηναγκάσθη να οδηγήσει τον αξιωματικόν εις τινά εξοχικόν αχυρώνα και να του υποδείξη και την οπήν ένθα είχε κρύψει τούτους εις τινά μικράν σακούλαν».
Με τα κειμήλια ο αξιωματικός της Αστυνομίας επέστρεψε στα Καλάβρυτα «ένθα εγένετο δεκτός υπό του αναμένοντος πλήθους παραδώσας και τα ως άνω κειμήλια». Ωστόσο, το πάζλ δεν είχε συμπληρωθεί μιας και ο αστυνομικός διαπίστωσε ότι έλειπαν μερικά διαμάντια, τα οποία ο Σφυρής ομολόγησε ότι τα είχε πουλήσει σε χρυσοχόο στην Πάτρα, ο οποίος και συνελήφθη.
