ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ : ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ

Σε μια Ευρώπη που το φυτίλι του ναζισμού άρχισε να καίει ενώ οι κινήσεις στον γεωπολιτικό χάρτη είχαν υψηλό κίνδυνο και ρίσκο, η Ελλάδα βρίσκεται υπό το ολοκληρωτικό καθεστώς της 4ης Αυγούστου του 1936. Κατά τη διάρκεια του, έλαβε χώρα μαζική καταστολή πολιτικών αντιφρονούντων, κυρίως μελών και υποστηρικτών του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Διήρκεσε από τις 4 Αυγούστου 1936, μέχρι την κατάληψη της χώρας από τα γερμανικά στρατεύματα, τον Απρίλιο του 1941, τρεις μήνες μετά τον θάνατο του Μεταξά.

Ο «ουρανός στα κεφάλια μας»

Στις 6 Νοεμβρίου του 1936, στο πρωτοσέλιδο του «Ν» δημοσιεύονται οι οδηγίες προστασίας για τον άμαχο πληθυσμό σε περίπτωση εναέριων βομβαρδισμών. Η φρικτή τωρινή πραγματικότητα σε αντιδιαστολή με αυτό το άρθρο δημιουργεί ένα αίσθημα αβεβαιότητας και ανασφάλειας. «Εφιστώμεν την προσοχή των αναγνωστών ημών επί την κάτωθι δημοσιευομένων οδηγιών της ΙΙΙ Μεραρχίας σχετικώς με την αυτοπροστασίαν του άμαχου πληθυσμού από εναερίων επιθέσεων εν καιρώ πολέμου. Ως αναγράψαμε πρό τινος, συνεστήθη ειδική υπηρεσία παρά τη Μεραρχία προς διαφώτισιν του κοινού περί των από αέρος κινδύνων και των τρόπων παθητικής αμύνης αυτού. Η διαφώτισις αυτή θα είνε συστηματική, εις τρόπον ώστε να εφοδιαστή ο πληθυσμός δια των απαραιτήτων γνώσεων τα οποίας να χρησιμοποιήσει εν δεδομένη τυχόν περιπτώσει και συντελέσει σπουδαίως εις την άμυνα την οποίαν από ενεργητικής απόψεως θέλει ν’ αναλάβει η στρατιωτική αρχή. Άρχισαν ήδη μαθήματα παθητικής αεραμύνης εις όλα τα γυμνάσια υπό του ειδικού εκπαιδέυθέντα καθηγητού κ. Φωτόπουλου. Εντός των ημερών θ αρχίσουν διαλέξεις εις την Σχολήν του λαού, προβλέπονται δε και σύντομαι ομιλίαι εις τα διαλείμματα των κινηματογράφων. Παραλλήλως και ο τύπος θα συντελέση εις το διαφωτιστικό τούτο έργον»

Οι κίνδυνοι

«Γενικώς η εχθρική αεροπορία η οποία θα δράση κατά του εσωτερικού της χώρας μας θα επιδίωξη να βομβαρδίση τα εργοστάσια, τας αγοράς, τας αποθήκας, τας εγκαταστάσεις φωτισμού και υδρεύσεως, τας σημαντικάς πόλεις, τα πολυάριθμα κέντρα και εν γένει θα προπσαθήση να καταστρέψει τα υλικά μέσα της ζωής και να δημιουργήσει πολυάριθμα ανθρώπινα θύματα… Αι βόμβαι τα οποίας ρίπτουν τα αεροπλάνα είναι τριών ειδών: Βόμβαι εκρηκτικαί, βόμβαι εμπρηστικαί αι οποίαι προκαλούν πυρκαγιά και βόμβαι γεμισμένοι με χημικάς ουσίας αι οποίαι δηλητηριάζουν τον άνθρωπο εσωτερικώς και εξωτερικώς. Το βάρος των βομβών ποικίλλει συνήθως, μεταξύ 5 και 2.000 κιλών. Τα πολεμικά αέρια είναι διαφόρων ειδών. Δακρυγόνα, ερεθιστικά, ασφυκτικά και καυστικά».

Πως αντιμετωπίζονται

«Τους κίνδυνους του άμαχου πληθυσμού είναι δυνατόν να τους περιορίσομεν πολύ. Προς τούτο όμως πρέπει να λάβωμεν τα μέτρα μας εγκαίρως, δηλαδή να οργανώσωμεν την αντιαεροπορικήν άμυνα από τον καιρόν της ειρήνης. Η οργάνωσις αυτή περιλαμβάνει την ενεργητική και την παθητική αεράμυνα …. Η παθητική αεράμυνα περιλαμβάνει μέτρα την οργάνωσιν των οποίων φροντίζει το Κράτος ή ο Δήμος ή η Κοινότης ή το εργοστάσιο ή ο ιδιωτικός οργανισμός (μέτρα ιδιωτικής προστασίας) και μέτρα αυτοπροστασίας. Η αυτοπροστασία έχει θεμελιώδη σπουδαιότητα. Οσονδήποτε και αν φροντίζει το Κράτος ή ο Δήμος δεν θα κατορθωθή ποτέ εις μιαν πόλιν να σβεσθούν ταυτόχρονα 100 ή και περισσότερες πυρκαγιές από την πυροσεβστικήν υπηρεσία. Αρκεί να γνωρίζουν οι κάτοικοι τι πρέπει να κάμουν, να διαθέτουν τα αναγκαία απλά εργαλεία και να διατηρήσουν τη ψυχραιμία των».

Προσεχώς

«Εις προσεχές φύλλον θα εξετάσωμεν τα διάφορα ζητήματα της αυτοπροστασίας κατά χρονικήν σειράν περίπου δηλαδή: α. Τι πρέπει να κάμωμεν από τώρα ήτοι από τον καιρόν της ειρήνης. β. Τι πρεπει να κάμωμεν μόλις κηρυχθεί κατάστασι αεραμύνης ήτοι όταν θα είκειται ο πόλεμος γ. Τι πρέπει να κάμωμεν μόλις δοθή το σύνθημα του συναγερμού, όπου και αν ευρεθούμε εις το σπίτι, εις τον δρόμον, εις το τραμ, εις το αυτοκίνητον κ.τ.λ. δ. Τι πρέπει να κάμωμεν κατά τη διάρκεια της επιθέσεως μέσα είς το σπίτι ή έξω από το σπίτι ε. Τι πρέπει να καμωμεν όταν τελείωση ο συναγερμός ήτοι μετά την απομάκρυνσιν του κίνδυνου».