Επιμέλεια: Φάνης Βγενόπουλος
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950 η ελληνική κοινωνία αρχίζει να ασχολείται με το φαινόμενο του «τεντυμποϊσμού», που στις μέρες μας θα μπορούσε να περιγραφεί ως με τον όρο αντικοινωνική συμπεριφορά των νεαρών. Ο όρος «τεντυμποϊσμός», είναι δανεισμένος από τη Μεγάλη Βρετανία, από το αγγλικό «teddy boy» και στα ελληνικά ο όρος πήρε την έννοια του ταραξία, που έσπαγε την ανία του με την εξύβριση και το γιαούρτωμα, συνήθως μεγαλυτέρων ανθρώπων οι οποίοι είχαν εξουσία στη ζωή του.
Νόμος 4000
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου, το οποίο μπορεί να ερμηνευτεί ως αντίδραση της τότε νεολαίας στην καταπιεστική κοινωνία των δεκαετιών του 1950 και 1960, η κυβέρνηση της ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ψηφίζει τον περίφημο νόμο 4000. Ο νόμος εφαρμόζεται από το φθινόπωρο του 1958 και μεταξύ άλλων προβλέπει τη σύλληψη των νεαρών από την Αστυνομία, το κούρεμά τους με την «ψιλή», το σκίσιμο των ρούχων τους και τη δημόσια διαπόμπευσή τους, καθώς τους κρεμούσαν στο λαιμό μια ταμπέλα που έγραφε «είμαι τέντυ μπόης».
Χαρακτηριστική είναι η ταινία «Νόμος 4000» του 1962 της Φίνος Φιλμς σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη.
Η σύλληψη του 25χρονου
Σε αυτό το κοινωνικό περιβάλλον, ένας 25χρονος συλλαμβάνεται τον Απρίλιο του 1959, από τους αστυνομικούς μετά από καταγγελία γυναίκας για παρενόχληση σε βάρος της. Χαρακτηριστικό των ηθών της εποχής είναι ο τίτλος του «Νεολόγου» των Πατρών της 11ης Απριλίου 1959: «Νέον σοβαρώτατον κρούσμα – Θρασύτατος κακοποιός συνελήφθη εις τον Πύργον δια τεντυμποϋκάς πράξεις – Το πλήθος ηπείλησε να τον λυντσάρη ενώ ωδηγείτο εις τον κ. Εισαγγελέα – Παρεπέμφθη δι’ επιθέσεις εναντίον γυναίκων – Παρεπέμφθη δι’ επιθέσεις εναντίον γυναικών».
Όπως αναφέρει ο ανταποκριτής του «Νεολόγου» στον Πύργο:
«Νέον και σοβαρώτατον κρούσμα επιθέσεως κατά γυναικός, ανεστάτωσε προχθές την εσπέραν την πόλιν μας. Ούτω ο γνωστός κακοποιός Ευ. Γ. Μ. ετών 25 εκ Πύργου, δια βωμολογιών παρηνώχλει ύπανδρον γυναίκα πλησίον των γραφείων των λεωφορείων του 3ου ΚΤΕΛ. Εις μίαν στιγμήν η εν λόγω γυναίκα ερράπισε τον Μ., ο οποίος της επετέθη την ελάκτισε και την έρριψεν εις το έδαφος. Εις χωροφύλακας εν πολιτική περιβολή ο οποίος επεχείρησε να τον συλλάβη, ο Μ. είπε: “Άφησέ με, διότι εγώ είμαι τέντυ μπόϋ”. Να σημειωθεί ότι το όνομα του δράστη δημοσιεύεται στην εφημερίδα.
«Φόβος και τρόμος»
Μετά τη σύλληψη του 25χρονου, η Αστυνομία ανακαλύπτει ότι ο νεαρός έχει επιτεθεί και σε άλλες γυναίκες, οι οποίες καταφθάνουν στο Τμήμα και τον αναγνωρίζουν:
«Συλληφθείς τελικώς ωδηγήθη εις το τμήμα ασφαλείας, όπου και εκρατήθη. Εκεί προσήλθεν αργότερον η λακτιθείσα γυναίκα και κατέθεσε τα της επιθέσεως. Εν συνεχεία προσήλθον εις το τμήμα και άλλες γυναίκες αι οποίαι είχον δεχθεί παλαιότερον παρόμοιας επιθέσεις και ανεγνώρισαν τον δράστην. Εξηκριβώθη επίσης ότι ο Μ. προ διημέρου μετέβη την νύκτα εις διαφόρους οικίας και κτυπούσε τας θύρας με αποτέλεσμα να δημιουργή τρόμον εις πολλάς συνοικίας, καθ’ όσον διεδόθη ότι ενεφανίσθη εις την πόλιν μας ο “Δρακος” της Θεσσαλονίκης. Μάλιστα, όπως τονίζεται στο ρεπορτάζ της εποχής:
«Ο Μ. είναι δράστης πολλών πράξεων κλοπών, τραυματισμών και ανήθικων επιθέσεων, ενώ προ έτους κατά τη διάρκειαν της εορτής της 25ης Μαρτίου και καθ’ ήν στιγμήν ανεκρούετο ο εθνικός ύμνος, έκοψε τα μαλλιά μιας μαθήτριας».
Δημόσια διαπόμπευση
Αν και στον νεαρό δεν έχουν απαγγελθεί κατηγορίες, η Αστυνομία αποφασίζει να τον διαπομπεύσει δημόσια, εφαρμόζοντας τον νόμο 4.000, ενώ το εξαγριωμένο πλήθος καταφέρεται εναντίον του. Όπως γράφει ο «Νεολόγος»:
«Ο Μ. διεκινδυνεύσε χθες λυντσάρισμα εκ μέρους πυκνού πλήθους συμπολιτών, καθ’ ήν ώραν ωδηγείτο ενώπιον του κ. εισαγγελέως. Συρόμενος σχεδόν υπό των αστυνομικών οργάνων, καθ’ όσον ηρνείτο να βαδίση κουρεμένος με την “ψιλήν” και με μίαν μεγάλην πινακίδα κρεμασμένη εις το στήθος του και αναγράφουσα: “Είμαι θρασύτατος τέντυ μπόϋ”, ο Μ. ηκολουθείτο χθες από εκατοντάδας εξηγριωμένων πολιτών, οι οποίοι εξεδήλουν διαθέσεις να τον κακοποιήσουν αγρίως|.
Οι κατηγορίες
Ο νεαρός κάτοικος του Πύργου ήρθε αντιμέτωπος με σωρεία κατηγοριών, οι οποίες του απαγγέλθηκαν από τον Εισαγγελέα. Όπως γράφει ο «Νεολόγος» των Πατρών:
Ο εισαγγελεύς απήγγειλε κατά του κακοποιού κατηγορίας επί αντιστάσει κατάτ ης αρχής, εξυβρίσει αυτής λόγω και έργω, σωματικαίς βλάβαις εις βάρον γυναικών, παρανόμω οπλοφορία κλπ.
Το εξαγριωμένο πλήθος
«Εν τω μεταξύ και καθ’ ήν ώραν ο Μ. ανεκρίνετο μέγα πλήθος είχε συγκεντρωθή κάτωθι του εισαγγελικού γραφείου. Ο κ. εισαγγελεύς, δια ν’ αποφευχθή επίθεσις των πολιτών κατά του κακοποιού, διέταξε και μετεφέρθη ούτος με αυτοκίνητον εις το τμήμα Μεταγωγών, όπου και εκρατήθη, προκειμένου να δικαστεί σήμερον».
Τρυπούσε τις γυναίκες με μαχαίρι!
Εντύπωση προκαλεί πάντως, ο τρόπος δράσης του 25χρονου, στο στόχαστρο του οποίου βρίσκονταν οι γυναίκες. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ:
Ας σημειωθεί ότι επί του Μ. ανευρέθη, κατά την σύλληψήν του και εν μαχαιρίδιον, με το οποίον ούτος ηπείλει και εξεβίαζε τα θύματά του. Ταύτα αφού τα εφίμωνε δια της αριστεράς χειρός, ετρύπα ελαφρώς εις το στήθος με το μαχαιρίδιον, αφού τα ηφνιδιάζε, καιροφυλακτών, εις απόμερα σημεία της πόλεως. Ο Μ. είχε καταστεί το φόβητρον της πόλεως και δη των κατοίκων των ακραίων συνοικιών, οι οποίοι εκλειδώνοντο εις τας οικίας των από έτους από της 8ης μ.μ.
Παραδειγματική τιμωρία
Την Παρασκευή 17 Απριλίου 1959, ο «Νεολόγος» δίνει συνέχεια στο θέμα, δημοσιεύοντας την απόφαση του δικαστηρίου. Το ρεπορτάζ έχει τίτλο: «Παραδειγματική τιμωρία τέντυ – μπόϋ εις Πύργον – Δια να συνετισθούν οι θρασείς νεοι – Εξάμηνος φυλάκισις, άνευ αναστολής» και στο θέμα αναφέρεται πως:
«Υπό τους Τριμελούς Πλημμελειοδικείου της πόλεως μας κατεδικάσθη εις φυλάκισην 6 μηνών και 15 ημερών κατά συγχώνευσιν άνευ αναστολής ή μετατροπής ποινής ο θρασύτατος “τέντυ μπόϋς” Ευ. Γ. Μ. ετών 25 όστις την παρελθούσαν εβδομάδα ανεστάτωσε τους κατοίκους της πόλεώς μας.»
