Η υπεραλίευση εξαφάνισε πλέον τους ψωλιόγκους στη Δυτική Ελλάδα, καθώς κυκλώματα ψαράδων και εμπόρων στρώθηκαν στο κυνήγι τους με δέλεαρ ένα υψηλό κέρδος.
Όσο αηδιαστικό κι αν μοιάζει στην όψη, ο ψωλιόγκος, το επονομαζόμενο και «αγγούρι της θάλασσας», θεωρείται ένα από τα εκλεκτότερα εδέσματα στην Ασία (ειδικά στην Κίνα και στην Ιαπωνία), με την τελική τιμή του συχνά να αγγίζει ή να ξεπερνά ακόμη και τα 3.500 δολάρια το κιλό (!), ενώ βρίσκεται στο μενού των πιο γκουρμέ εστιατορίων της Ασίας, όπως και σε επιλεγμένα (κινέζικα κυρίως) ντελικατέσεν.
Επόμενο ήταν να στηθούν τα τελευταία χρόνια ολόκληρες επιχειρήσεις, και με επίκεντρο την Πάτρα, για την αλίευση τους, με απώτερο σκοπό την εμπορία τους και την εξαγωγή τους στην Κίνα. Κατά μήκος του Ιονίου, από την Κέρκυρα έως και τον Πατραϊκό Κόλπο, δεκάδες, εκατοντάδες επιδόθηκαν στο κυνήγι του ψωλιόγκου. Βλέπεις, τα λεφτά ήταν πολλά.
Στο κόλπο μπήκαν σύντομα ακόμη και απλοί ψαροντουφεκάδες, με συγκεκριμένη ταρίφα. Περί τα 8 ευρώ το κιλό έπαιρναν για τους άσπρους, περί τα 12 ευρώ για τους μαύρους.
Μετά από την αλίευση τους, οι ψωλιόγκοι υποβάλλονταν στην απαραίτητη επεξεργασία. Λέγεται μάλιστα ότι αυτή έχει γίνει και υπό την επίβλεψη Κινέζων που βρέθηκαν για το σκοπό αυτό στην Πάτρα!
Στη συνέχεια, οι ψωλιόγκοι συσκευάζονταν αναλόγως, για να κάνουν με το απαραίτητο πακέτο το μακρύ ταξίδι τους στην Κίνα και να καταλήξουν σε κάποιο γκουρμέ πιάτο.
Όμως, η υπεραλίευση εξόντωσε πλέον κυριολεκτικά τους ψωλιόγκους. Σύμφωνα με ψαράδες τείνουν να εκλείψουν, εάν δεν έχουν ήδη εκλείψει. Όλο και πιο σπάνια, λένε, συναντάς ψωλιόγκο.
Το χρησιμοποιούν και για δόλωμα
Γνωστό με την επιστημονική ονομασία «ολοθούριο», που ανήκει στην οικογένεια των αχινών και αστεριών, αποκαλείται από τους ψαράδες του Ιονίου και του Αιγαίου «ψωλιόγκος» ή «αγγούρι» της θάλασσας», εξαιτίας του σχήματός του που θυμίζει το ομώνυμο λαχανικό. Η μοναδική χρήση του στην Ελλάδα, όπου δεν τρώγεται, είναι για δόλωμα από ερασιτέχνες αλιείς σε παραγάδι.
Ζει κυρίως μέσα στην άμμο ή σε ρωγμές βράχων και τρέφεται με ζωικές ή φυτικές ουσίες από τη λάσπη του βυθού.
Κι αν το κανονικό αγγούρι δεν κοστίζει περισσότερα από 2 ευρώ το κιλό, ακόμα κι αν είναι βιολογικής καλλιέργειας, δεν ισχύει το ίδιο για το θαλασσινό συνονόματό του, που για τους Ασιάτες είναι περιζήτητο και το πληρώνουν αδρά.
Τα Ολοθούρια, ή Ολοθουροειδή είναι ομοταξία θαλάσσιων Εχινόδερμων με μακρύ σώμα. Κάτω από το δέρμα τους έχουν ενδοσκελετό. Ζουν μέσα στην άμμο ή σε ρωγμές βράχων αλλά και σε κοραλλιογενείς υφάλους, ενώ τρέφονται με ζωικές ή φυτικές ουσίες, τις οποίες βρίσκουν στη λάσπη του βυθού. Εκτιμάται ότι υπάρχουν γύρω στα 500 είδη ολοθουροειδών.
