Νέα συνέντευξη του έδωσε ο Προέδρος Γ. Ν. Λόη στον ιστότοπο meapopsi.grμε θέματα το Ι.Ε.Θ.Π., τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί και την εισαγωγή της Ελληνικής Γλώσσας στο Παν/μιο Singidumum του Βελιγραδίου.
Αναλυτικά η συνέντευξη
Η Ελληνική γλώσσα εισάγεται στο Πανεπιστήμιο Singidunum του Βελιγραδίου. Μιλήστε μας για αυτήν την μεγάλη επιτυχία.
Συνιστά πράγματι ιδιαίτερη τιμή για εμάς τους Έλληνες να διδάσκεται η γλώσσα μας σε ένα από τα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια της Σερβίας. Εδώ και δύο, περίπου, έτη ευρισκόμουν σε τακτική επικοινωνία και συνεργασία με κορυφαίους παράγοντες του Πανεπιστημίου για το πώς ακριβώς θα ευοδωθεί αυτό το εγχείρημα, καθότι είναι η πρώτη φορά που εισάγεται η ελληνική γλώσσα ταυτόχρονα στο σύνολο των Σχολών ενός Πανεπιστημίου. Σήμερα πλέον ακόμη και η επίσημη ιστοσελίδα www.singidunum.rs είναι στην ελληνική γλώσσα. Θα πρέπει επίσης να αναφέρω εδώ ότι την εν λόγω προσπάθεια συνέδραμαν δύο κορυφαίοι, φιλέλληνες, Καθηγητές του οικείου Πανεπιστημίου: ο τ. Αντιπρόεδρος
της Κυβερνήσεως της Σερβίας και Καθηγητής Slobodan Unkovic και ο Πρόεδρος του Πανεπιστημίου Singidunum, αθηγητής Milovan Stanisic. Έτσι με το νέο ακαδημαϊκό έτος 2020/21 θα διδάσκεται η «Ελληνική γλώσσα και Πολιτισμός» σε 5 Σχολές του Πανεπιστημίου Singidunum του Βελιγραδίου.
Είστε πρόεδρος του «Ιδρύματος Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού» για το Παράρτημα της Πάτρας. Για όσους δεν γνωρίζουν, ποιος είναι ο σκοπός του ιδρύματος αυτού καθώς και οι δράσεις του;
Το «Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού» ιδρύθηκε στην Θεσσαλονίκη, το έτος 1993, ύστερα από πρωτοβουλία του Καθηγητή τού Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κ. Αθανάσιου Αγγελόπουλου αλλά και έτερων εκείνου επιφανών πανεπιστημιακών διδασκάλων. Στην πορεία εντάχθηκαν σε αυτό άνθρωποι του πνεύματος, των γραμμάτων, των τεχνών, του επιχειρείν κ.α. Εγώ είχα την τύχη να είμαι από τα πρώτα μέλη του Ιδρύματος, διότι την περίοδο της ιδρύσεώς του πραγματοποιούσα τις μεταπτυχιακές σπουδές μου στο Α.Π.Θ. Επίτιμος Πρόεδρος του Ιδρύματος είναι μεταξύ άλλων και ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος. Σήμερα τα κεντρικά γραφεία στεγάζονται σε ιδιόκτητο κτίριο στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης, όπου φιλοξενείται και η βιβλιοθήκη μας με σπάνιο αρχειακό υλικό, στο οποίο μπορούν να έχουν πρόσβαση νέοι ερευνητές. Σκοπός του «Ι.ΕΘ.Π» είναι η προαγωγή και μελέτη των επικαίρων εθνικών και θρησκευτικών ζητημάτων της Ορθοδοξίας και του Γένους, στην Ήπειρο, στην Μακεδονία, στο Άγιον Όρος, στην Θράκη, στην Κωνσταντινούπολη, στην Μικρά Ασία, στα Πρεσβυγενή Πατριαρχεία της Μέσης Ανατολής, στην Κύπρο, στην Καππαδοκία, στον Πόντο και στις προς Βορράν, Ανατολάς και Δυσμάς πολιτισμικές προεκτάσεις τους. Λαμβανομένων υπ’ όψει των κοσμογονικών εξελίξεων στην Χερσόνησο του Αίμου, στην Ανατολική Ευρώπη, στην Ρωσία και του νέου Ρόλου της Ορθοδοξίας στα γεωγραφικά αυτά διαμερίσματα. Πέραν των ανωτέρω, στις δράσεις του Ιδρύματος συμπεριλαμβάνονται συνέδρια -που έχει πραγματοποιήσει και πραγματοποιεί σχεδόν κάθε έτος- ομιλίες, ψηφίσματα, επιστημονικές εκδόσεις και δεκάδες αποστολές τόσο εντός της χώρας όσο και στο εξωτερικό.
Η Αγία Σοφία μετατράπηκε σε τζαμί. Πως βλέπετε τις αντιδράσεις της απανταχού χριστιανοσύνης καθώς και των συμμάχων μας;
Είναι πολύ λυπηρό αυτό που συνέβη. Η Αγία Σοφία είναι ένα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO και επί σειρά ετών ήταν ένα παγκόσμιο σύμβολο διαθρησκευτικής ειρήνης και ισορροπίας. Τώρα η Τουρκία είναι ο παραβάτης αυτής της ισορροπίας και, μάλιστα, αγνόησε με προκλητικό τρόπο και όλες τις συστάσεις, παγκοσμίως, για τη συγκεκριμένη πράξη. Η απόφαση αυτή, 86 έτη από την ανακήρυξή της ως μουσείου, προσβάλλει τον οικουμενικό χαρακτήρα του μνημείου, με το οποίο οι απανταχού ορθόδοξοι χριστιανοί είναι στενά συνδεδεμένοι. Η Τουρκία απέδειξε για άλλη μία φορά ότι δεν σέβεται την πολιτιστική ουδετερότητα και την θρησκευτική ελευθερία, την οποία και αντιμετωπίζει με έναν δικό της καθεστωτικό τρόπο. Αντιδράσεις και επικριτικά σχόλια υπήρξαν από όλες τις Ορθόδοξες και λοιπές Χριστιανικές Εκκλησίες καθώς και από την πλειοψηφία των κυβερνήσεων των ευρωπαϊκών χωρών και τις ΗΠΑ. Όμως οι πολιτικές αντιδράσεις έμειναν μόνον στα λόγια ή στα κείμενα, ενώ θα μπορούσαν να διατυπωθούν σε πολλαπλά άλλα επίπεδα!Δοθείσης της ευκαιρίας, θα πρέπει να σας πω ότι, κατά την εκτίμησή μου, η πράξη μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί πραγματοποιήθηκε για λόγους τόνωσης του εθνικισμού και του φονταμενταλιστικού ισλαμισμού αλλά και προκειμένου ο Ερντογάν να εκφράσει μία δυναμική στον δυτικό κόσμο, στον οποίο και έχει απωλέσει κάθε ισχύν. Ήθελε να αποδείξει ότι κυριαρχεί στον ισλαμικό κόσμο, ότι η Τουρκία είναι μια μεγάλη δύναμη, η οποία δεν υπολογίζει κανέναν. Πρέπει λοιπόν συντονισμένα από την ελληνική Πολιτεία αλλά και την Εκκλησία να παραμείνει το ζήτημα αυτό «πρώτης» γραμμής σε διεθνές επίπεδο.Στο ζήτημα όμως της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε Τζαμί θα πρέπει, και στην Ελλάδα, να προβούμε σε αυτοκριτική. Σε αρκετές περιπτώσεις παραποιήσαμε, αλλοιώσαμε την ιστορία μας για την «δήθεν καλή γειτονία». Προσπαθήσαμε να αμβλύνωμεν καταστάσεις. Αδιαφορήσαμε για την πίστη μας και η αγάπη προς την Πατρίδα και η αναφορά στις εθνικές μας μνήμες παρεξηγήθηκε ως εθνοφυλετική. Τα σχολικά βιβλία ιστορίας ελάχιστα αναφέρονται στους αγώνες του Έθνους μας και τις θυσίες των προγόνων μας. Πόσος χρόνος χρειάζεται πλέον, για να αλλάξει ο ρούς των πραγμάτων; Οι προκλήσεις από την Τουρκία δεν θα σταματήσουν. Η Ελλάδα θα συνεχίσει να γίνεται αποδέκτης ανεδαφικών προκλήσεων και απαράδεκτων απειλών. Εμείς από την πλευρά μας, πότε θα αντιληφθούμε ότι το να μιλάμε στα παιδιά μας για την Αγιά Σοφιά μας, για την Κωνσταντινούπολη, για τον Πόντο, για την Μικρά Ασία, για τις γενοκτονίες, για τους αγώνες και τις θυσίες κλήρου και λαού με σκοπό την ελευθερία μας, δεν συνιστά επ’ ουδενί επιλογή εθνοφυλετισμού;
Σε ποιες ενέργειες έχει προβεί ή θα προβεί το Ι.Ε.Θ.Π. αναφορικά με αυτό το γεγονός;
Το «Ι.Ε.Θ.Π.», από τα μέσα Ιουνίου του παρόντος έτους, είχε κοινοποιήσει σχετικό Ψήφισμα «ευχόμενο να πρυτανεύσει η σύνεση, η πολιτική ωριμότητα και ο σεβασμός στις οικουμενικές πολιτιστικές αξίες και στον θρησκευτικό πλουραλισμό».Αλλά και ως συντονισμένη πλέον απάντηση θα πρέπει οι εορτασμοί για τα 200 έτη από την Ελληνική Επανάσταση να είναι βροντεροί και αντάξιοι των θυσιών των προγόνων μας. Το «Ι.Ε.Θ.Π» έχει ήδη ολοκληρώσει τη συγγραφή ενός Λευκώματος, ελληνιστί και αγγλιστί, των Πρωταγωνιστών του 1821 υπό τον τίτλο: «Ορθοδοξία – Ελλάδα – Ελληνική Επανάσταση 1821». Το Λεύκωμα, υπό την εποπτεία του Καθηγητή Αθ. Αγγελόπουλου, βρίσκεται στο στάδιο των διορθώσεων και αμέσως μετά θα σταλεί στον εκδοτικό οίκο. Τελεί δε υπό την Ύπατη Αιγίδα του Επιτίμου Προέδρου του «Ι.Ε.Θ.Π», Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου και την Επίτιμη Προεδρία του ΥΜΑΘ κ. Θ. Καράογλου. Ταυτόχρονα με την παρουσίαση θα πραγματοποιηθεί και μία Τριλογία συνεδριακών και καλλιτεχνικών δράσεων (2020-2022) στην Θεσσαλονίκη, στην Αθήνα και στην Πάτρα υπό τον τίτλο: «Ελλάδα – Μακεδονία – Ορθοδοξία.
Τρεις ταυτόσημες Ιδέες και Οντότητες, 1821-2021».
Θεωρείται ότι η ρωσική ηγεσία διαφοροποιείται από την τοποθέτηση του Ρώσου Πατριάρχη, η ευθυγραμμίζεται ;
Οι εκπρόσωποι της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας εξέφρασαν τη λύπη τους τονίζοντας ότι η εν λόγο απόφαση μπορεί να επιφέρει ακόμη μεγαλύτερες διαιρέσεις. Χαρακτήρισαν την πράξη «απαράδεκτη και επιστροφή στον Μεσαίωνα». Αυτό είναι και το νόημα των όσων δήλωσε και ο Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών κ. Κύριλλος.Η πολιτική, όμως, ηγεσία της Ρωσίας, δυστυχώς για εμάς τους ομόδοξους, διαφοροποιείται ριζικά από την στάση του Πατριαρχείου Μόσχας, θεωρώντας την εξέλιξη αυτή ως «εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας». Είναι πρόδηλον ότι αυτό γίνεται για λόγους εξωτερικής πολιτικής. Ρώσοι πολιτειακοί παράγοντες αιτιολόγησαν, μάλιστα, την αδιαφορία τους με το εξής, κατά την άποψή μου, ιστορικά «φαιδρό» επιχείρημα: «οι Ρώσοι τουρίστες θα βγουν κερδισμένοι από την αλλαγή του στάτους του Ναού της Αγίας Σοφίας
στην Κωνσταντινούπολη, διότι τα εισιτήρια ήταν αρκετά ακριβά, ενώ τώρα εισιτήρια δεν θα υπάρχουν, η είσοδος θα είναι δωρεάν».
Ως πρόεδρος του Ι.Ε.Θ.Π. Πάτρας ποιος ο στόχος σας και ποιες οι προκλήσεις που έχετε;
Σε μικρό χρονικό διάστημα το Παράρτημα του «Ι.Ε.Θ.Π» στην Πάτρα έχει περίπου 40 Τακτικά Μέλη και πολλές δεκάδες φίλους/φίλες που παρακολουθούν τις δραστηριότητες μας. Στόχος λοιπόν είναι η εξεύρεση ενός κατάλληλου, λειτουργικού, χώρου σύμφωνα με τον αριθμό των Μελών και φίλων, ώστε να έχουμε την δυνατότητα της από κοινού συναντήσεώς μας. Σε αυτό μας συμπαρίσταται και ο Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος, ο οποίος είναι και ο επίτιμος Πρόεδρος του «Ι.Ε.Θ.Π. Πάτρας». Στόχος επίσης είναι να στεφθούν με επιτυχία όλες οι εκδηλώσεις του Ιδρύματος για τα 200 έτη από την
απελευθέρωση. Ελπίζουμε, βέβαια, η πανδημία να έχει υποχωρήσει το επόμενο έτος, ώστε να πραγμα τοποιηθούν οι προκαθορισμένες εκδηλώσεις σε Θεσσαλονίκη, Αθήνα, Πάτρα και να ενημερώσουμε έγκαιρα και για τις επιπλέον δράσεις και ομιλίες που έχουμε σκοπό να πραγματοποιήσουμε. Προς την επίτευξη του στόχου εργαζόμαστε συστηματικά και καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια.
Ποιο το μήνυμά σας;
Το μήνυμα είναι ότι σε δυσχερή θέση βρίσκονται οι χώρες που δεν διαθέτουν ενότητα.
Άρα, ο ελληνισμός ενωμένος και σε συνεργασία με την ισχυρή ομογένεια μπορεί να αντιμετωπίσει
τις προκλήσεις, από όπου και εάν αυτές προέρχονται.
Σύντομο Βιογραφικό Γ. Ν. Λόη
Ο Γεώργιος Νεκτάριος Λόης σπούδασε στη Θεολογική Σχολή της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου. Στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης ακολούθησε Μεταπτυχιακές σπουδές στην Εκκλησιαστική Ιστορία και στο ίδιο Πανεπιστήμιο το 2007 αναγορεύτηκε με “Άριστα” παμψηφεί, Διδάκτωρ Εκκλησιαστικής Ιστορίας Σλαβικών χωρών. Στην συνέχεια πραγματοποίησε μεταδιδακτορική έρευνα στο Βελιγράδι.
Σήμερα είναι: Καθηγητής του Πανεπιστημίου Singidunum – Βελιγραδίου. «Κριτής για τη Διαπίστευση και Διασφάλιση Ποιότητας των Ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών) της Δημοκρατίας της Σερβίας». Διδάσκει στη Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (από το 2010). Πρόεδρος του «Ιδρύματος Εθνικού & Θρησκευτικού Προβληματισμού» για το Παράρτημα Πάτρας». Και Μέλος διαφόρων ερευνητικών Ινστιτούτων.
Τον Μάιο του 2017, αναγορεύθηκε Αντεπιστέλλον Μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου «ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ». Διετέλεσε Ειδικός Επιστημονικός Σύμβουλος και Λημματογράφος της «ΜΕΓΑΛΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΕΓΚΥΚΛΟΠΑΙΔΕΙΑΣ» (Μ.Ο.Χ.Ε.). Έχουν εκπονηθεί υπό την επίβλεψή του περισσότερες των 50 Μεταπτυχιακών Διπλωματικών Εργασιών και διατέλεσε μέλος πολλών ετέρων Τριμελών εξεταστικών Επιτροπών.
Διδακτικά και ερευνητικά ασχολείται με την Πολιτική και Εκκλησιαστική Ιστορία της Σερβίας και των λοιπών σλαβικών χωρών, με τα εθνοφυλετικά ζητήματα της Χερσονήσου του Αίμου και με την ελληνική γλώσσα και Πολιτισμό. Έχει συγγράψει πέντε μονογραφίες και περισσότερα από εξήντα άρθρα επιστημονικού και εκλαϊκευτικού χαρακτήρα. Ομιλεί άπταιστα Σερβικά και Κροατικά καθώς επίσης και σε ικανοποιητικό βαθμό για την μελέτη των πηγών και της σχετικής βιβλιογραφίας Βουλγαρικά, Ρωσικά και Παλαιοσλαβικά.
